ZUS czy OFE – co wybrać? Co da wyższą emeryturę? [ANALIZA]

Wybór mniejszego zła

Wielu ekspertów twierdzi, że nie masz tak naprawdę żadnego wyboru, bo Twoja przyszła emerytura będzie tak niska, że nie pozwoli na godne życie. Już teraz musisz zakasać rękawy i samodzielnie odkładać na starość np. inwestując w fundusze czy papiery wartościowe. Wróćmy jednak do kwestii omawianego wyboru – zanim go dokonasz poznaj podstawowe fakty. Cała sprawa dotyczy przekazywania części składki emerytalnej w wysokości 2,92% Twojej pensji brutto do odpowiedniej instytucji.

Jak działa przekazanie składek między OFE a ZUS

Decydując się na ZUS, czyli na to, że Twoje składki trafią wyłącznie do tej instytucji, otrzymujesz zapewnienie stabilnego, choć niskiego wzrostu odłożonych pieniędzy, a co za tym idzie fakt otrzymywania w przyszłości emerytury. Złą widomością jest jednak to, że nie będzie ona wysoka, o ile oczywiście w ogóle będzie. Zdaniem wielu analityków dni ZUSu są już policzone – ma on zbankrutować w ciągu najbliższych 5-8 lat. Wszystko przez starzenie się społeczeństwa i powiększającą się emigrację Polaków do innych krajów Unii Europejskiej. Decydując się na OFE zyskujesz obietnicę, ale niestety nie gwarancję wyższej emerytury w przyszłości – problem w tym, że nie będzie ona o wiele wyższa, niż gdybyś wybrał wyłącznie ZUS. Dodatkowo OFE to ryzyko, Fundusze bowiem inwestują w wiele różnego rodzaju papierów wartościowych, a to jak wiadomo wiąże się z pewnym niebezpieczeństwem utraty zgromadzonych środków. Niestety nikt nie będzie w stanie zagwarantować Ci, że za 20, 30 czy 40 lat giełda będzie tak prężna, że pozwoli na wypracowanie dla Ciebie godziwej emerytury. Wybór OFE nie oznacza jednak, że odejdziesz od ZUSu – tak naprawdę nadal pozostaniesz ich wiernym „klientem”. Decydując się na OFE pozostaniesz na dotychczasowych zasadach – część składki przejdzie do ZUS, a część do OFE. Warto dodać, że w ciągu całego istnienia OFE w Polsce (a to już 13 lat) stopa zwrotu przekazywanych do niego części składek emerytalnych wyniosła średnio w skali roku 9%.  Wyjaśnię, że stopa zwrotu to nic innego, jak stopa procentowa z inwestycji – dla przykładu inwestor wpłacił na lokatę 10.000zł. Po roku wypłacił 10.750zł, jego stopa zwrotu wynosi 7,5%. Oblicza się ją w następujący sposób: {(10750:10000)-1}*100%. Stopa zwrotu to inaczej efektywność całej inwestycji – to ile na niej zarobisz.

W praktyce oznacza to wzrost o 70%, tymczasem rewaloryzacja świadczeń z ZUS ma charakter polityczny i jest bardzo zmienna (w zależności od partii rządzącej, choć nigdy nie będzie tak wysoka jak przy OFE). Krytycy OFE zaznaczają jednak, że w obecnych czasach stopa zwrotu nie jest już tak wysoka, jak na początku i z roku na rok znacząco się obniża. W ostateczności może dojść nawet do takiej sytuacji, że bardziej będzie opłacało się przekazywać składki do ZUS (bo tam uzyskasz większą stopę zwrotu).

Termin wyboru ZUS czy OFE

Ważną kwestią jest też czas – na dokonanie wyboru mamy ściśle oznaczony termin, który swój bieg rozpoczął właśnie pierwszego kwietnia. Każdy za kogo odkładane są składki na ubezpieczenia społeczne, w tym składka na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, musi podjąć tę ważną decyzję do końca lipca bieżącego roku. Wydaje Ci się, że to sporo czasu? Być może, jednak odkładanie decyzji na później rodzi zwykle kłopoty i nie jest w niczym pomocne. Myślisz – nie podejmę żadnego wyboru i jakoś to będzie? Błąd, i to poważny, ponieważ brak decyzji to też decyzja – w tym wypadku taka, że chcesz pozostać wyłącznie w ZUS, a wszystkie zgromadzone do tej pory składki w OFE z automatu przejdą do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Tak więc nic nie musisz robić. Pamiętaj jednak, że nie zawsze będzie to dobry krok  chyba, że rzeczywiście chcesz obstawać przy ZUSie. Dobrą widomością dla wszystkich niezdecydowanych jest to, że raz podjęta decyzja nie będzie ostateczna i nieodwoływalna. Każdy zainteresowany będzie mógł zmienić swoje oświadczenie co 4 lata, z tym że taka możliwość pojawi się po raz pierwszy dopiero od 2016 r., także w okresie od 1 kwietnia do 31 lipca.

Jak dokonać wyboru?

Decyzja należy oczywiście tylko do Ciebie – mogę Ci jednak podpowiedzieć jak dokonać go z formalnego punktu widzenia. Jeśli chcesz pozostać wyłącznie przy ZUS, do czego przekonują autorzy reformy, choć nie powinno to być żadnym argumentem “za”, nie rób nic. Jeśli jednak wolisz pozostać przy OFE na dotychczasowych zasadach, musisz złożyć odpowiednie oświadczenie na specjalnym formularzu dostępnym na stronach internetowych poszczególnych jednostek ZUS lub w oddziałach ZUS. Oświadczenie może być złożone osobiście w ZUS, wysłane listem poleconym lub przy pomocy elektronicznej skrzynki nadawczej za pośrednictwem systemu ePUAP. Ta ostatnia możliwość przeznaczona jest dla bardziej mobilnych pracowników.

Ostatecznie zatem nie masz większego wyboru – albo upadający system albo niestabilna i niewiele wyższa emerytura. Jedno jest pewne – jeśli sam nie zadbasz o wysokość swojej przyszłej emerytury odkładając samodzielnie, nikt za Ciebie tego niestety nie zrobi, ani ZUS, ani OFE.