Jak ubezpieczyć nianię i legalnie ją zatrudnić?

Zdecydowana większość rodziców decyduje się na zatrudnienie opiekunki do swojego dziecka „na czarno”. Tymczasem podpisanie stosownej umowy ma wiele zalet. Nie jest też tak kosztowne i skomplikowane, jak mogłoby się wydawać.

Umowa z nianią – dlaczego warto?

Umowa to wzajemne zobowiązanie, które jest potwierdzeniem tego, że obie strony – rodzice i opiekunka – traktują się poważnie. Umowa reguluje też kwestię wynagrodzenia, czasu pracy i dni wolnych oraz ewentualnego wypowiedzenia. To dokument, do którego można się odwołać w sytuacjach spornych.

Jak zatrudnić nianię na umowę?

W 2011 weszła w życie tzw. ustawa żłobkowa, która prawnie uregulowała zasady opieki nad maluchami w wieku do lat 3. W świetle prawa, opieka taka może być sprawowana w żłobku, klubie dziecięcym lub przez tzw. dziennego opiekuna, czyli nianię.

Na mocy wspominanej ustawy niania może zostać przez rodziców zatrudniona na mocy umowy o świadczeniu usług. W dokumencie muszą się znaleźć następujące informacje:

• strony umowy,
• cel i przedmiot umowy,
• czas i miejsce sprawowania opieki,
• liczbę dzieci powierzonych opiece,
• obowiązki niani,
• wysokość wynagrodzenia oraz sposób i termin jego wypłaty.

Ponadto należy określić czas, na jaki umowa została zawarta oraz warunki i sposób zmiany, a także rozwiązania umowy.

Czytaj także: Co daje umowa zlecenie?

Co to jest umowa uaktywniająca?

Ten rodzaj umowy to również jeden z zapisów Ustawy żłobkowej. Umowa uaktywniająca niesie korzyści dla obu stron – rodziców, którzy zatrudnią opiekunkę legalnie, nie ponosząc dodatkowych kosztów z tym związanych oraz niani, która zacznie pracować legalnie i będzie mieć na bieżąco opłacane składki ZUS.

Na czym polegają korzyści płynące z umowy uaktywniającej? Jeśli rodzice zdecydują się podpisać taki dokument z opiekunką, mogą liczyć na to, że ZUS odprowadzi składkę od tej umowy. A konkretnie: składkę emerytalną, rentową, wypadkową i zdrowotną. Opiekunka musi tylko pamiętać, by rozliczyć się z zarobków, składając coroczną deklarację PIT w Urzędzie Skarbowym. Warto jednak wiedzieć, że ZUS odprowadza składki od wynagrodzenia nie wyższego niż płaca minimalna (obecnie wynosi ona 1850 złotych brutto). Jeśli rodzice chcą zapłacić niani więcej, sami muszą odprowadzić pozostałą część składek.

Opieka nad dzieckiem w ramach umowy uaktywniającej może się odbywać od 20 tygodnia życia dziecka do zakończenia roku szkolnego, w którym maluch kończy 3 latka. Wymagane jest też, aby oboje rodzice pracowali zawodowo na umowę o pracę  (ewentualnie jedno z rodziców, jeśli wychowuje dziecko w pojedynkę).

Czytaj także: Ubezpieczenie dziecka

Legalne zatrudnienie niani – krok po kroku

Umowa uaktywniająca to dokument podobny do umowy-zlecenia. Jej wzór można znaleźć np. pod tym adresem.

Po podpisaniu dokumentu, rodzice mają 7 dni na stawienie się w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych i złożenie tam druków ZFA oraz ZUA, czyli zgłoszenie samych siebie, jako płatników składek, a niani jako osoby ubezpieczonej. Po miesiącu pracy trzeba złożyć deklaracje rozliczeniowe – DRA i RCA. Wszystkie dokumenty można wypełnić przy pomocy pracowników ZUS. Po zakończeniu współpracy, w ciągu 7 dni należy zgłosić ten fakt do ZUSu.

Więcej informacji można zasięgnąć na stronie ZUS.

Babcia jako niania

Wielu rodziców decyduje się powierzyć opiekę nad dzieckiem babci, dziadkowi lub innemu członkowi rodziny. Również w tej sytuacji z opiekunem można podpisać umowę uaktywniającą. Dla babć i dziadków, którzy są czynni zawodowo to rozwiązanie jest szczególnie korzystne – spędzają czas z wnukiem, zarabiają i mają na bieżąco opłacane składki.

Czytaj także: Ubezpieczenie zdrowotne dziecka

Co z polisą OC? Jak ubezpieczyć nianię?

Legalne zatrudnienie niani daje też możliwość objęcia jej ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej. Wielu opiekunkom zależy na posiadaniu takiej ochrony ubezpieczeniowej, zajmowanie się maluchem to przecież bardzo odpowiedzialna praca. Jak zatem ubezpieczyć nianię?

Jeśli rodzice dziecka posiadają polisę OC w życiu prywatnym, chroni ona także ich podopiecznych (dzieci, zwierzęta) oraz legalnie zatrudnionych opiekunów. Jeśli więc niania – w związku z pełnionymi obowiązkami – wyrządzi szkodę osobie lub zniszczy jej mienie, polisa ochroni ją przed konsekwencjami tego czynu.

Czytaj także: Zgłoszenie dziecka do ubezpieczenia

Legalnie zatrudniona niania może także sama wykupić polisę OC związaną z wykonywaną przez nią pracą. Ten rodzaj ubezpieczenia – który znajduje się w ofercie części towarzystw ubezpieczeniowych – ochroni ją przed cywilnymi konsekwencjami wypadków, do których może dojść podczas sprawowania opieki.  Należy jednak pamiętać, że niezależnie od posiadanej polisy, w razie poważnego wypadku, opiekunka może zostać pociągnięta do odpowiedzialności karnej.