Odszkodowanie za opóźnienie samolotu, autobusu, pociągu - ABC pasażera

1. Transport lotniczy

 Bilety lotnicze z Groupona? Nie ma mowy o odszkodowaniu

 W przypadku spóźnienia samolotu warunki dotyczące Twoich praw do odszkodowania wyznaczają dwa dokumenty: Konwencja Montrealska z 28 maja 1999 r. oraz Rozporządzenie nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej. Pierwszy dokument ma na celu ujednolicenie niektórych prawideł dotyczących międzynarodowego przewozu lotniczego, drugi natomiast dotyczy zasad odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów w krajach Unii. Rozporządzenie ma zastosowanie także w przypadku, gdy początek początek podróży ma miejsce w kraju trzecim, a lądowanie w kraju Unii Europejskiej. Nie dotyczy pasażerów, którzy podróżują bezpłatnie bądź na podstawie niedostępnej powszechnie taryfy zniżkowej, jak np. na stronie Groupon.pl. Dostępne tam bilety w promocyjnych cenach nie obligują do korzystania z praw Rozporządzenia.

Czytaj także: Ubezpieczenie lotu – czy warto kupić?

Posiłek i napoje na koszt przewoźnika

Rozporządzenie informuje, że jeśli obsługujący przewoźnik lotniczy ma uzasadnione powody, by przewidywać, że lot będzie opóźniony w stosunku do planowego startu:

• o dwie lub więcej godzin w przypadku lotów do 1 500 kilometrów,
• o trzy lub więcej godzin w przypadku wszystkich lotów wewnątrzwspólnotowych dłuższych niż 1 500 kilometrów i wszystkich innych lotów o długości pomiędzy 1 500 a 3 500 kilometrów,
• o cztery lub więcej godzin w przypadku wszystkich innych lotów przewoźnika lotniczego,

przewoźnik musi dostarczyć Ci posiłek oraz napoje. Pamiętaj też, że w sytuacji, w której występuje konieczność pozostania na jedną lub więcej nocy, przewoźnik musi bezpłatnie zapewnić Ci także zakwaterowanie oraz transport do miejsca noclegu. Ponadto przysługują Ci dwie rozmowy telefoniczne, dwie przesyłki faksowe lub e-mailowe.

Gdy opóźnienie wynosi co najmniej pięć godzin, możesz w terminie siedmiu dni otrzymać zwrot pełnego kosztu biletu po cenie, za jaką został kupiony. Przysługuje Ci także lot powrotny do pierwszego miejsca w najwcześniejszym możliwym terminie. W każdym przypadku pomoc jest oferowana w ramach limitów czasowych określonych dla poszczególnych przedziałów odległości. Jeżeli obsługujący przewoźnik lotniczy oferuje Ci lot na inne lotnisko niż to, do którego została zrobiona rezerwacja, musi ponieść koszt Twojego transportu na lotnisko zastępcze.

Odszkodowanie? Tak, ale może być zmniejszone o 50%

Oprócz opieki w postaci posiłku oraz zakwaterowania przysługuje Ci prawo do odszkodowania w następujących stałych kwotach:

• 250 euro dla wszystkich lotów o długości do 1 500 kilometrów

• 400 euro dla wszystkich lotów wewnątrzwspólnotowych dłuższych niż 1 500 kilometrów i wszystkich innych lotów o długości od 1 500 do 3 500 kilometrów

• 600 euro dla wszystkich innych lotów

Przy określaniu odległości podstawą jest ostatnie miejsce, w którym chciałeś wylądować.

Jeśli zaoferowano Ci zmianę planu podróży na alternatywny lot, którego czas nie przekracza planowego czasu Twojego pierwotnego lotu, przewoźnik może pomniejszyć odszkodowanie o 50%. Odszkodowanie w tym przypadku będziesz miał wypłacone w gotówce, przelewem lub czekami bankowymi, albo, za Twoją pisemną zgodą, w bonach podróżnych i/lub w formie innych usług.

Czytaj także: Overbooking – co to jest?

Przez burzę i grad nie otrzymasz odszkodowania

Zobowiązania przewoźników lotniczych mogą być ograniczone lub ich odpowiedzialność wyłączona w przypadku gdy zdarzenie jest spowodowane nadzwyczajnymi okolicznościami, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków. Te okoliczności to na przykład:

• destabilizacja polityczna

• złe warunki meteorologiczne

• zagrożenia bezpieczeństwa

• nieoczekiwane wady samolotu mogące wpłynąć na bezpieczeństwo lotu

• strajki mające wpływ na działalność przewoźnika.

Zwolnienie przewoźnika z odpowiedzialności jest uregulowane w art. 19 Konwencji Montrealskiej:

2. Transport autobusowy

Odszkodowanie za spóźnienie autobusu – tylko w długiej trasie

W transporcie autobusowym i autokarowym prawa podróżnych na terytorium Unii Europejskiej określa Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 181/2011. Pomoc ze strony przewoźnika, a także odszkodowanie przysługuje Ci tylko w przypadku gdy zaplanowana długość trasy wynosi co najmniej 250 km. Podobnie jak w przypadku transportu lotniczego, jako pasażer musisz otrzymać przekąski, posiłki i napoje, a w razie potrzeby zakwaterowanie w hotelu przez maksymalnie dwie noce za łączną kwotę 80 EUR za noc w razie odwołania lub opóźnienia odjazdu z terminalu powyżej 90 minut w przypadku podróży dłuższej niż trzy godziny. Wyjątek stanowią bardzo złe warunki pogodowe i poważne klęski żywiołowe. W przypadku opóźnienia autobusu w o 60-120 minut otrzymujesz gwarancję zwrotu kosztów lub możliwość zmiany trasy. Jeśli czekasz ponad 120 minut, możesz złożyć do przewoźnika wniosek o odszkodowanie w wysokości 50% ceny biletu.

W przypadku tras krótszych niż 250 km powinieneś uzyskać informacje na temat praw pasażerów oraz danych kontaktowych krajowych organów odpowiedzialnych za egzekwowanie przepisów. Informacje oraz warunki przewozu udostępniane są w formatach dostępnych dla osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej sprawności ruchowej. Przy spóźnieniu autobusu przewoźnik w ciągu 30 minut od planowanego czasu odjazdu powinien poinformować Cię o opóźnieniu oraz o planowanym rozpoczęciu jazdy.

3. Transport kolejowy

Gdy pociąg nie przyjeżdża

Zgodnie z przepisami Rozporządzenia nr 1371/2007/WE dotyczącego praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym, jeśli opóźnienie na terenie Unii Europejskiej przekracza 60 min, możesz liczyć na zwrot kosztów biletu bądź możliwość zmiany trasy. Oznacza to, że po opóźnieniu pociągu możesz zmienić plany i zażądać natychmiastowego zwrotu całkowitego kosztu biletu lub jego niewykorzystanej części. Możesz też domagać się zwrotu pieniędzy za już odbytą część podróży, jeżeli udowodnisz, że Twoje plany przez opóźnienie pociągu stały się już niemożliwe do zrealizowania. Masz też alternatywę – możesz wystąpić do przewoźnika z prośbą o wydanie biletu na inną trasę prowadzącą do miejsca docelowego na pierwszy możliwy termin lub wybrany przez Ciebie termin późniejszy.

Odszkodowanie tylko dla wybranych

Możesz  liczyć na odszkodowanie za opóźnienie pociągu, ale tylko jeśli podróżujesz pociągami Express, InterCity, Eurocity oraz EuroNight. Zgodnie z prawem minimalna kwota takiej rekompensaty wynosi 25% ceny biletu jeśli pociąg był opóźniony od 60 do 119 min. W przypadku opóźnienia wynoszącego 120 minut i więcej, kwota należnego odszkodowania wynosi 50% ceny biletu.

By je uzyskać, musisz złożyć do przewoźnika wniosek o wypłatę odszkodowania. Przewoźnik musi ponadto zaoferować Ci wybór jednej z trzech możliwości. Pierwszą z nich jest zwrot pełnego kosztu biletu na trasę, na którą nie wyruszył pociąg oraz kosztów za tą część trasy, która została już pokonana,  jeśli dalsza podróż jest bezcelowa. Druga opcja to kontynuowanie lub zmiana trasy podróży do miejsca docelowego przy zachowaniu porównywalnych warunków przewozu w najbliższym możliwym terminie, a trzecia – kontynuowanie lub zmiana trasy podróży w dogodnym dla pasażera terminie.

Adnotacja na bilecie ułatwi Ci odzyskanie pieniędzy

Zwrot poniesionych kosztów możesz uzyskać bezpośrednio w kasie lub w punkcie obsługi klienta. Warto zadbać o odpowiednią adnotację na bilecie o opóźnieniu napisaną przez odpowiedzialnego pracownika PKP, np. kierownika pociągu. To ułatwi Ci uzyskanie odszkodowania przy składaniu reklamacji.

Na złożenie takiego wniosku o odszkodowanie masz rok od nieudanej podróży. Do wniosku powinieneś dołączyć bilet i zaświadczenie o opóźnieniu, które możesz uzyskać w kasie bądź u konduktora, czy kierownika pociągu. Przewoźnik ma miesiąc na odpowiedź. Jeśli jej nie udzieli lub odmówi Ci odszkodowania, możesz wnieść skargę na przewoźnika do Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego.

Przepisy umożliwiają przewoźnikom wprowadzenie progu minimalnego, poniżej którego odszkodowanie nie będzie wypłacane. Jego wysokość nie może przekraczać kwoty 4 euro. Pamiętaj też, że nie przysługuje Ci prawo do odszkodowania, jeśli poinformowano Cię o opóźnieniu przed zakupem biletu lub opóźnienie pociągu jest krótsze niż 60 minut.

4. Ubezpieczenie na wypadek opóźnienia

W sytuacjach, gdy podróżujesz poza Europą, postanowienia unijnych rozporządzeń nie dotyczą Cie lub dotyczą tylko częściowo. Możesz zainteresować się pakietami ubezpieczeń turystycznych, które oferują takie towarzystwa jak np. PZU czy Uniqa. Wówczas odszkodowanie za opóźniony lub odwołany lot wypłaci towarzystwo ubezpieczeniowe.

Uniqa zwróci Ci  koszty zmiany rezerwacji lotu, zorganizuje transport do miejsca, z którego podroż może być kontynuowana oraz zorganizuje i pokryje koszty wcześniejszego powrotu. Jeśli przez opóźnienie autobusu lub autokaru w kraju nie zdążysz na samolot, Uniqa do 5 000 zł zwróci Ci pieniądze za zakup biletu do miejsca przeznaczenia. Natomiast ubezpieczenie PZU Wojażer przy spóźnionym locie zwróci Ci koszty poniesione na zakup artykułów pierwszej potrzeby takich jak artykuły spożywcze, przybory toaletowe, ale nie więcej niż 300 zł.

Pamiętaj o tym, że towarzystwa ubezpieczeniowe, podobnie jak przewoźnicy wyłączają swoją odpowiedzialność jeżeli opóźnienie jest spowodowane, np. strajkiem pracowników lub zakłóceniami w firmie przewoźnika zaistniałymi albo ogłoszonymi przed rozpoczęciem podróży. Z tego wynika, ze za opóźnienie spowodowane złymi warunkami atmosferycznymi lub usterką techniczną zaistniałymi już w trakcie podróży, nie dostaniesz odszkodowania. Uważaj też na zakres ubezpieczenia, a dokładnie na zapisaną w OWU długość opóźnienia, za które ubezpieczyciel wypłaci odszkodowanie – czasem musi być 6 godzin opóźnienia (jak w przypadku ubezpieczenia PZU dla posiadaczy kart płatniczych), ale np. w karcie Diners Club (firma ubezpieczeniowa AIG) są to 4 godziny.

Czytaj także: Ubezpieczenie turystyczne – jak je wybrać i gdzie kupić online?