Co warto wiedzieć na temat nowelizacji ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych - listopad 2024?
Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych komunikacyjnych to dokument, który reguluje zasady dotyczące obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC) posiadaczy pojazdów mechanicznych w Polsce. Jakie są najważniejsze aspekty ustawy, znaczenie oraz konsekwencje braku ubezpieczenia? Jakie obowiązki mają właściciele pojazdów oraz które instytucje są odpowiedzialne za nadzorowanie przestrzegania przepisów?
Co reguluje ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych po najnowszych zmianach, które obowiązują od 6 listopada 2024?
W związku z nowelizacją ustawy z dnia 13 września 2024 roku, która weszła w życie 6 listopada 2024 roku, warto znać informacje o najważniejszych zmianach w przepisach dotyczących ubezpieczeń obowiązkowych. Nowelizacja dostosowuje polskie prawo do wymogów unijnych, wprowadzając istotne zmiany w zakresie definicji ruchu pojazdu, obowiązku ubezpieczenia dla pojazdów wolnobieżnych, sportów motorowych oraz zasad ustalania składek ubezpieczeniowych.
Zasady zawierania umów ubezpieczeniowych
Ustawa precyzuje, jakie warunki muszą zostać spełnione przy zawieraniu umowy ubezpieczenia OC. Właściciele pojazdów są zobowiązani do wykupienia polisy, która chroni przed finansowymi konsekwencjami w przypadku wyrządzenia szkód innym uczestnikom ruchu drogowego.
Nowa definicja ruchu pojazdu
Wprowadzono doprecyzowaną definicję ruchu pojazdu, obejmującą każde użycie pojazdu mechanicznego zgodne z jego funkcją jako środka transportu, niezależnie od jego stanu (ruchomy lub nieruchomy) i miejsca użytkowania. Oznacza to, że pojazdy wolnobieżne czy historyczne również podlegają obowiązkowi ubezpieczenia OC, jeśli są wykorzystywane zgodnie z funkcją transportową.
Obowiązek ubezpieczenia dla pojazdów wolnobieżnych
Po zmianach pojazdy wolnobieżne, np. wózki magazynowe, muszą posiadać OC, jeśli są wykorzystywane zgodnie z ich funkcją transportową. Zmiana ta obejmuje także pojazdy historyczne, które wymagają OC w przypadku pełnienia funkcji środka transportu.
Wyjątki dla sportów motorowych
Nowelizacja przewiduje zwolnienie pojazdów uczestniczących w zawodach motorowych z obowiązku posiadania OC, o ile organizator posiada inne ubezpieczenie obejmujące szkody wyrządzone osobom trzecim, z minimalnymi sumami gwarancyjnymi zgodnymi z OC komunikacyjnym.
Zasady ustalania składek
Od 24 lipca 2025 roku wprowadza się zakaz różnicowania składek OC ze względu na narodowość lub poprzednie miejsce zamieszkania. Ubezpieczyciele będą również zobowiązani publikować na swoich stronach informacje o zasadach wykorzystywania historii roszczeń przy kalkulacji składek.
Nowe sumy gwarancyjne
Ustawa wprowadza minimalne sumy gwarancyjne w OC komunikacyjnym:
- 29 876 400 zł dla szkód na osobie,
- 6 021 600 zł dla szkód w mieniu.
Fundusz ds. niewypłacalności
Nowe przepisy wymagają od ubezpieczycieli wpłacania składek na fundusz ds. niewypłacalności, który będzie zabezpieczał klientów przed skutkami upadłości ubezpieczyciela.
Kontrola przestrzegania przepisów
Ustawa wprowadza również mechanizmy kontroli, które mają na celu zapewnienie, że wszyscy posiadacze pojazdów przestrzegają obowiązku ubezpieczenia. W tym celu powołano Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (UFG), który monitoruje rynek ubezpieczeń i weryfikuje, czy kierowcy posiadają ważne polisy.
Obowiązki ubezpieczycieli
Ustawa nakłada na towarzystwa ubezpieczeniowe obowiązek informowania klientów o warunkach polisy oraz o przysługujących im prawach. Ubezpieczyciele mają także obowiązek wypłaty odszkodowań w przypadku szkód wyrządzonych przez ich klientów.
Które ubezpieczenia są obowiązkowe?
Ustawa wymienia w art. 4. trzy najważniejsze ubezpieczenia obowiązkowe:
- ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych,
- ubezpieczenie OC rolników,
- ubezpieczenie budynków rolniczych od ognia i innych zdarzeń losowych.
Sprawdź też aktualne ubezpieczenia dla rolników.
Pozostałe ubezpieczenia obowiązkowe znajdują się w odrębnych aktach, ponieważ to ubezpieczenia wynikające z odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych ratyfikowanych przez Polskę.
Czytaj także: Jak działa ubezpieczenie OC?
Ustawa wymienia kategorie pojazdów objętych obowiązkiem wykupienia polisy OC:
- pojazd mechaniczny, czyli pojazd samochodowy, ciągnik rolniczy, motorower, przyczepa,
- pojazd wolnobieżny w rozumieniu Prawa o ruchu drogowym z wyłączeniem pojazdów wolnobieżnych użytkowanych przez rolników w ramach gospodarstwa,
- pojazdy historyczne oraz wolnobieżne nie muszą mieć OC na stałe, a jedynie należy wykupić polisę przed ich wprowadzeniem do ruchu. Nie ma też obowiązku zakupu OC na 12 miesięcy – zamiast tego można wybrać ubezpieczenie krótkoterminowe.
Zwróć uwagę na to, że ustawa o obowiązkowym ubezpieczeniu OC komunikacyjnym mówi o ubezpieczeniu OC posiadaczy pojazdów. W praktyce oznacza to, że to właściciel, a nie np. kierowca poniesie karę, jeśli tej polisy nie wykupi. Ściąganiem kar za brak OC zajmuje się Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (UFG), natomiast opłaty za brak ubezpieczenia budynków rolniczych trafiają na konto gminy, w której mieści się gospodarstwo.
Czytaj także: Automatyczne wznowienie OC.
Dlaczego ubezpieczenie OC jest obowiązkowe?
Ubezpieczenie OC jest elementem systemu ochrony finansowej w ruchu drogowym. Celem jest zapewnienie, że osoby poszkodowane w wypadkach drogowych otrzymają odpowiednie odszkodowanie, nawet jeśli sprawca nie ma możliwości pokrycia szkód z własnych środków. Poszkodowani mogą liczyć na wypłatę odszkodowania, co przyczynia się do większego bezpieczeństwa na drogach. Polisa jest zabezpieczeniem finansowym dla osób, które ucierpiały w wyniku wypadku.
Dla kierowców OC oznacza ochronę przed potencjalnymi roszczeniami finansowymi. W sytuacji wypadku towarzystwo ubezpieczeniowe pokrywa koszty odszkodowania, dlatego sprawdź, gdzie kupisz najtańsze OC i porównaj oferty ubezpieczycieli, korzystając z kalkulatora OC/AC.
Jakie są konsekwencje braku ubezpieczenia OC?
Brak obowiązkowego ubezpieczenia OC grozi karą finansową nałożoną przez UFG. Wysokość kar zależy od czasu, w którym pojazd nie był ubezpieczony. Na przykład, za brak OC do 3 dni można otrzymać karę w wysokości aż 1440 zł, a za brak powyżej 14 dni – nawet 7200 zł. Sprawdź, ile za brak OC zapłacisz po ostatnich podwyżkach.
W sytuacji spowodowania wypadku bez ważnej polisy kierowca musi dodatkowo pokryć koszty odszkodowania z własnej kieszeni. Brak ważnego OC uniemożliwia również rejestrację pojazdu.
Czy towarzystwo może odmówić sprzedaży ubezpieczenia OC?
Przypuśćmy, że kilkukrotnie w ciągu ostatniego roku powodowałeś stłuczki lub masz nietypowy pojazd, np. samodzielnej konstrukcji (SAM). Dla zakładów ubezpieczeń jesteś wtedy bardzo ryzykownym klientem. Jedak zgodnie z ustawą o ubezpieczeniach OC, żadne towarzystwo, które na polskim rynku oferuje polisy OC, nie może odmówić ubezpieczenia. Nawet jeśli okaże się, że powodujesz mnóstwo szkód albo że w przeszłości wielokrotnie zalegałeś z opłatami za polisę.
Praktyka niestety pokazuje, że ubezpieczyciel może skutecznie zniechęcić do wykupienia u niego OC, proponując wysoką składkę. Zgodnie z tą samą Ustawą o ubezpieczeniach obowiązkowych taryfy składek za OC ustalają same zakłady ubezpieczeń, a więc ich wysokość nie jest urzędowo regulowana.
Jakie są podstawowe zasady działania UFG?
UFG prowadzi rejestr umów ubezpieczenia OC i na bieżąco monitoruje sytuację na rynku. Dzięki temu możliwe jest szybkie wykrywanie przypadków braku ubezpieczenia. Fundusz wypłaca też odszkodowanie, jeśli sprawca wypadku nie ma ubezpieczenia OC lub nie jest znany. Dzięki temu poszkodowani mogą uzyskać należne im środki niezależnie od sytuacji.
UFG prowadzi również działania edukacyjne, informując społeczeństwo o konieczności posiadania ubezpieczenia OC i konsekwencjach jego braku.
Jakie są zasady wypłaty odszkodowań?
Zgodnie z ustawą, towarzystwo ubezpieczeniowe ma obowiązek wypłaty odszkodowania w ciągu 30 dni od zgłoszenia szkody. W przypadku trudności z ustaleniem okoliczności, termin ten może być wydłużony do 90 dni.
Wysokość odszkodowania jest ustalana na podstawie rzeczywistych szkód poniesionych przez poszkodowanego. Towarzystwa ubezpieczeniowe mogą korzystać z usług biegłych, którzy oceniają wartość szkód. Dlatego też, aby proces przebiegał płynnie, poszkodowany powinien niezwłocznie zgłosić szkodę do towarzystwa ubezpieczeniowego, dostarczając wszelkie niezbędne dokumenty. W przypadku mniejszych szkód możliwe jest skorzystanie z uproszczonej procedury zgłoszenia.
Kiedy będziesz musiał zwrócić odszkodowanie wypłacone przez ubezpieczyciela?
Jest kilka przypadków, kiedy ubezpieczyciel wypłaci odszkodowanie poszkodowanym, ale wystąpi z tzw. regresem ubezpieczeniowym, czyli żądaniem zwrotu pieniędzy:
- wyrządziłeś szkodę umyślnie,
- wyrządziłeś szkodę po spożyciu alkoholu lub innych środków odurzających,
- spowodowałeś wypadek pojazdem, który ukradłeś,
- okazało się, że w dniu zdarzenia nie miałeś uprawnień do prowadzenia tego rodzaju pojazdu,
- uciekłeś z miejsca wypadku,
- w dniu zdarzenia nie miałeś ważnego OC (wtedy z regresem wystąpi UFG)
Ustawa komunikacyjna przewiduje też wyjątek – jeśli w celu ratowania czyjegoś życia lub mienia wsiądziesz do samochodu bez prawa jazdy i spowodujesz wypadek, nie będziesz musiał zwracać odszkodowania. To samo dotyczy sytuacji, kiedy bez prawa jazdy ruszysz w pościg za przestępcą.
Sprawdź także, jakie są wyłączenia w ubezpieczeniach OC.
Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych określa minimalne sumy gwarancyjne, które muszą być przestrzegane przez towarzystwa ubezpieczeniowe.
Jak wybrać najlepsze ubezpieczenie OC?
Zanim zdecydujesz się na konkretne towarzystwo ubezpieczeniowe, warto porównać oferty różnych firm. Ceny i warunki mogą się znacznie różnić, dlatego warto poświęcić czas na badanie rynku. Zwróć uwagę na swoją historię ubezpieczeniową, rozważ możliwość wykupienia dodatkowych ubezpieczeń, np. autocasco (AC) czy NNW. Wiele towarzystw oferuje zniżki dla klientów, którzy decydują się na więcej niż jedną polisę.
Pytania i odpowiedzi
Nie, zgodnie z prawem nie można zawrzeć umowy OC z datą wsteczną.
UFG to instytucja, która wypłaca odszkodowania osobom poszkodowanym w wypadkach spowodowanych przez kierowców bez ważnego OC lub ubezpieczonych w towarzystwach ubezpieczeniowych, które utraciły zdolność do wypłaty świadczeń.
Informacje o ubezpieczeniach obowiązkowych można znaleźć na stronach internetowych zakładów ubezpieczeniowych, w biurach ubezpieczeniowych, na stronach internetowych UFG, na stronach internetowych porównywarek ubezpieczeń.
Podsumowanie
- W związku z nowelizacją ustawy z dnia 13 września 2024 r., która weszła w życie 6 listopada 2024 roku, dostosowano polskie prawo do wymogów unijnych, wprowadzając istotne zmiany w zakresie definicji ruchu pojazdu, obowiązku ubezpieczenia dla pojazdów wolnobieżnych, sportów motorowych oraz zasad ustalania składek ubezpieczeniowych.
- Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych opisuje tylko 3 rodzaje obowiązkowych ubezpieczeń: OC komunikacyjne, OC rolnika i ubezpieczenie budynków rolniczych.
- Ściąganiem kar za brak OC zajmuje się Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (UFG)
- Żadne towarzystwo, które na polskim rynku oferuje polisy OC, nie może Ci odmówić takiego ubezpieczenia. Może jednak zniechęcić Cię wysoką składką.
- Szkodę z OC możesz zgłosić bezpośrednio do towarzystwa ubezpieczeniowego lub do UFG.
- Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych zapewnia ciągłość Twojej polisy OC. Jeśli jej nie wypowiesz, odnowi się ona automatycznie na następny rok.
- Ubezpieczeniem OC objęte są nie tylko szkody związane z ruchem pojazdu, ale też powstałe podczas wsiadania/wysiadania, załadunku/rozładunku oraz zatrzymania i postoju.
- Twoje OC nie zadziała, jeśli jednym swoim samochodem uszkodzisz drugi swój samochód.
- Gdy spowodujesz wypadek po pijanemu lub bez prawa jazdy, będziesz musiał zwrócić odszkodowanie, które ubezpieczyciel wypłaci poszkodowanemu.
Główny Specjalista ds. Ubezpieczeń. Sprawnie łączy wiedzę o ubezpieczeniach z wiedzą o finansach, a także sprzedaży i marketingu. Od ponad 6 lat dzieli się tą wiedzą z klientami, w imieniu grupy Punkta. Powiedzielibyśmy, że kocha ubezpieczenia, ale to nieprawda – kocha zwierzaki, po równo foki i alpaki. Na ubezpieczeniach po prostu się dobrze zna.
Główny Specjalista ds. Ubezpieczeń. Sprawnie łączy wiedzę o ubezpieczeniach z wiedzą o finansach, a także sprzedaży i marketingu. Od ponad 6 lat dzieli się tą wiedzą z klientami, w imieniu grupy Punkta. Powiedzielibyśmy, że kocha ubezpieczenia, ale to nieprawda – kocha zwierzaki, po równo foki i alpaki. Na ubezpieczeniach po prostu się dobrze zna.
Wszystkie treści prezentowane na łamach niniejszej witryny internetowej mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny, stanowiąc wyraz osobistych poglądów ich autora/ów oraz nie nie powinny stanowić podstawy przy podejmowaniu decyzji biznesowych, inwestycyjnych, lub podatkowych, za które to decyzje właściciel strony internetowej ani autorzy nie ponoszą jakiejkolwiek odpowiedzialności.
Podobne artykuły
Ubezpieczenie komunikacyjne OC jest obowiązkowe dla każdego właściciela pojazdu mechanicznego. Zakres ochrony jest taki sam u każdego ubezpieczyciela. Polisa nie chroni jednak w każdej sytuacji, dlatego warto poznać wyłączenia OC.
Rolnik szuka… ubezpieczenia. Jeśli prowadzisz gospodarstwo rolne, to musisz pamiętać, że masz obowiązek wykupienia pewnych ubezpieczeń. Za ich brak możesz zapłacić karę. Przeczytaj pierwszą część naszego informatora i dowiedz się więcej o obowiązkach ubezpieczeniowych rolników.
Pod pojęciem ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych kryje się najpopularniejsza wśród kierowców polisa, czyli OC komunikacyjne.
Kary za chociażby jeden dzień bez ważnego ubezpieczenia OC samochodu, są bardzo dotkliwe. Dlatego też część kierowców z obawy przed karą finansową lub po prostu z wygody decyduje się na automatyczne wznowienie OC. Sprawdź, jak działa takie przedłużenie okresu ochrony auta.
Za szybą auta przesuwają się malownicze krajobrazy, na drodze nie ma żywej duszy. Sielankę przerywa nie wiadomo skąd wbiegający przed maskę pies. Zwierzę nie ma żadnych szans w tym starciu, a Twój samochód ląduje na przydrożnym drzewie. Szybko orientujesz się, że psina wybiegła z pobliskiego gospodarstwa. Czy masz szanse na odszkodowanie z OC rolnika za zderzenie z psem?
Ubezpieczenie OC jest obowiązkowe dla każdego kierowcy. To niestety oznacza, że co rok musisz się zatroszczyć o wykupienie nowej polisy bądź przedłużenie aktualnej. Zastanawiasz się, czy możliwe jest odnowienie ubezpieczenia OC w internecie? Tutaj dowiesz się, jak można przedłużyć polisę. Są na to 4 podstawowe sposoby.
Najchętniej czytane
Myślisz o zdobyciu prawa jazdy na motocykl? Poniżej znajdziesz wszelkie informacje na temat kat. A. Krok po kroku podpowiadamy, co zrobić i ile to kosztuje, aby móc poruszać się motocyklem po drogach publicznych.
Ceny obowiązkowego ubezpieczenia OC zmieniają się dynamicznie. Pamiętaj jednak, że porównując wysokość składki u różnych ubezpieczycieli, możesz oszczędzić nawet kilkaset złotych na polisie. Sprawdź ranking ubezpieczeń OC Punkty i sprawdź, gdzie można było kupić najtańsze ubezpieczenie OC i jakie są prognozy na kolejne miesiące. Pamiętaj, aby regularnie sprawdzać aktualizację naszego rankingu.
O tym, ile kosztują tablice rejestracyjne oraz, że rejestracja to unikatowy numer identyfikacyjny pojazdu pisaliśmy już we wcześniejszych artykułach. W tym materiale wyjaśniamy, jakie województwo i powiat oznacza konkretna rejestracja, np. rejestracja zaczynająca się od liter DW, SK, czy też KN.
