Ubezpieczenia dla rolników. Część 1: ubezpieczenia obowiązkowe

1. Ubezpieczenie OC z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego

Każdy właściciel gospodarstwa rolnego o powierzchni większej niż 1 ha zobowiązany jest do wykupienia ubezpieczenia OC z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego. Ten obowiązek dotyczy nie tylko właścicieli, ale również dzierżawców, czy najemców gospodarstw. Z Twojego ubezpieczenia OC dostaną odszkodowanie osoby trzecie, jeśli coś złego stanie im się na terenie Twojego gospodarstwa lub np. jeśli Twoje zwierzęta wyrządzą komuś szkodę. Warto zaznaczyć, że osobami trzecimi nie są członkowie rodziny zamieszkujący i wspólnie prowadzący gospodarstwo, czy też pracownicy rolnika.

Ubezpieczenie OC z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego jest ubezpieczeniem obowiązkowym, a co za tym idzie jest powszechne, dlatego też ze znalezieniem zakładu, który zaoferuje Ci polisę nie powinieneś mieć żadnego problemu. Zasady ubezpieczenia OC z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego reguluje Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK z dnia 22 maja 2003 r., a zakres odpowiedzialności towarzystwa zawsze będzie taki sam, niezależnie od tego, w jakiej firmie zdecydujesz się kupić polisę.

Podobnie jak w przypadku obowiązkowego ubezpieczenia OC samochodu, również OC rolnika ma wysokie sumy gwarancyjne. To znaczy, że możesz być właściwie pewien, że jeśli wyrządzisz komuś szkodę, pieniędzy z odszkodowania wystarczy na jej pokrycie. Sumy gwarancyjne za szkody spowodowane działalnością rolnika od 11 czerwca  2012 roku są nie niższe niż równowartość w złotych:

• w przypadku szkód na osobie – 5 000 000 euro w odniesieniu do jednego zdarzenia, którego skutki są objęte ubezpieczeniem bez względu na liczbę poszkodowanych
• w przypadku szkód w mieniu – 1 000 000 euro w odniesieniu do jednego zdarzenia, którego skutki są objęte ubezpieczeniem bez względu na liczbę poszkodowanych

Umowę ubezpieczenia OC rolnika zawiera się na okres 12 miesięcy. Obowiązek ubezpieczenia powstaje w momencie objęcia gospodarstwa w posiadanie czyli np. zakupu gospodarstwa, odziedziczenia czy przyjęcia jako darowizny.

Podobnie jak w OC samochodu, tak i w ubezpieczeniu OC rolnika po zakończeniu okresu 12 miesięcy następuje automatyczne zawarcie nowej umowy na kolejny okres ubezpieczeniowy.  Ten mechanizm ma chronić Cię przed pozostawaniem bez ubezpieczenia. Ważne jest, że wznowienie umowy następuje wyłącznie, gdy składka  za poprzedni okres ubezpieczenia była w całości opłacona. Jeśli zdecydujesz się zmienić dotychczasowy zakład ubezpieczeń, musisz pamiętać o konieczności wypowiedzenia obecnej polisy w formie pisemnej najpóźniej dzień przed końcem okresu ubezpieczenia.

Warto wiedzieć, że OC rolnika obejmuje również pojazdy wolnobieżne w rozumieniu prawa o ruchu drogowym, czyli np. kombajny rolnicze, co oznacza, że na pojazdy wolnobieżne nie musisz wykupywać dodatkowej polisy komunikacyjnej OC.

Przykładowa składka za ubezpieczenie OC dla gospodarstwa rolnego o powierzchni 3,4 ha położonego na Lubelszczyźnie wynosi 100 zł za rok.

2. Obowiązkowe ubezpieczenie budynków rolnych

To ubezpieczenie  zapewni Ci odszkodowanie, jeśli np. w wyniku powodzi, pożaru czy gradu zniszczeniu ulegną budynki składające się na gospodarstwo rolne. Obowiązkowi ubezpieczenia podlegają zarówno budynki mieszkalne gospodarstwa jak i budynki gospodarcze, np. obory czy stodoły. Ubezpieczenie chroni od zdarzeń losowych takich jak:

• pożar
• huragan
• podtopienie
• deszcz nawalny
• powódź
• grad
• opady śniegu
• wyładowania atmosferyczne

Ubezpieczenie budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, podobnie jak OC rolnika jest uregulowane Ustawą z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK.

Zgodnie z prawem budowlanym budynkiem rolniczym, który należy ubezpieczyć, jest będący w posiadaniu rolnika obiekt o powierzchni powyżej 20 m2, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach. Obiekty nieposiadające tych cech nie stanowią budynków rolniczych w rozumieniu ustawy a więc nie podlegają również obowiązkowi ubezpieczenia. Ubezpieczeniem są objęte fundamenty, izolacje, ściany zewnętrzne i wewnętrzne, tynki, stropy schody, balkony, dachy, instalacje oraz stałe elementy wykończeniowe. Nie dotyczy ono stałych elementów wyposażenia takich jak armatura sanitarna, wbudowane szafy wnękowe, baterie słoneczne. Takie stałe elementy należy ubezpieczyć osobno w ramach ubezpieczenia dobrowolnego. Ubezpieczeniem nie jest objęte mienie ruchome.

Budynek rolny może być ubezpieczony na dwa sposoby:

• w wartości rzeczywistej, czyli w wartości w stanie nowym ustalonej na dzień zawierania umowy, którą to wartość pomniejszana jest o stopień zużycia budynku
• w wartości odtworzeniowej (nowej) – wyłącznie w odniesieniu do budynków nowych lub takich, których stopień zużycia w dniu zawarcia umowy ubezpieczenia nie przekracza 10%.

Umowę ubezpieczenia budynków zawiera się na okres 12 miesięcy, a obowiązek ten powstaje w momencie pokrycia budynku dachem. Tak samo jak w przypadku OC rolnika, po zakończeniu okresu 12 miesięcy, na który umowa ubezpieczenia została zawarta, następuje automatyczne zawarcie kolejnej umowy na następny rok. Pamiętaj, że wznowienie umowy następuje wyłącznie wówczas gdy składka  za mijający okres ubezpieczenia była w całości opłacona.

Składka na ubezpieczenie budynków rolniczych dla małego, rodzinnego gospodarstwa wynosi około 220 zł za rok.

Czytaj także: Zderzenie z psem – odszkodowanie z OC rolnika

Kary za brak obowiązkowych ubezpieczeń rolnych

Organami kontrolującymi zawarcie ubezpieczenia OC oraz ubezpieczenia budynków rolniczych są wójt, burmistrz, prezydent miasta lub starosta właściwy ze względu na położenie gospodarstwa lub miejsce zamieszkania rolnika. Do przeprowadzenia takiej kontroli uprawniony jest również Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny.

W odniesieniu do obowiązkowego ubezpieczenia OC rolników oraz ubezpieczenia budynków rolniczych, od 1 stycznia 2015 r. wysokość opłaty z tytułu niespełnienia obowiązku ubezpieczenia wynosi:

• dla ubezpieczenia OC rolników – równowartość jednej dziesiątej minimalnego wynagrodzenia za pracę (2017 r. – 200 zł)
• ubezpieczenia budynków rolniczych – równowartość jednej czwartej minimalnego wynagrodzenia za pracę (2017 r. – 500 zł)

3. Obowiązkowe ubezpieczenie upraw rolnych

Obowiązek ubezpieczenia upraw wynika z wymogów narzucanych przez Unię Europejską. Od 1 lipca 2008 roku wszyscy rolnicy, którzy otrzymali unijne dopłaty obszarowe mieli i mają obowiązek ubezpieczyć co najmniej połowę posiadanych upraw do 30 czerwca każdego roku. Ubezpieczenie dotyczy następujących upraw:

• zbóż
• kukurydzy
• rzepaku
• rzepiku
• chmielu
• tytoniu
• warzyw gruntowych
• drzew i krzewów owocowych
• truskawek
• ziemniaków
• buraków cukrowych
• roślin strączkowych

Ubezpieczenie chroni uprawy między innymi przed szkodami wywołanymi przez: huragan, powódź, deszcz nawalny, grad, piorun, obsunięcie się ziemi, lawinę, suszę, ujemne skutki przezimowania lub przymrozki wiosenne. Obowiązkowe ubezpieczenie upraw rolnych może być zawarte od pojedynczych ryzyk np. grad lub w specjalnie przygotowanych pakietach. Umowa zawierana jest na okres do 12 miesięcy a suma ubezpieczenia ustalana jest indywidualnie z rolnikiem, na podstawie wydajności i ceny zbiorów za ostatnie 3 lata. Suma ubezpieczenia na 1 ha nie może być jednak wyższa niż określona maksymalna suma ubezpieczenia w stosownym rozporządzeniu wydanym przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Rolnik ma obowiązek zawarcia umowy z takim zakładem, który wcześniej podpisał z ministrem rolnictwa umowę w sprawie dopłat – są to m.in. Concordia, TUW TUW czy PZU.

Brak obowiązkowego ubezpieczenia upraw rolnych skutkuje karą w wysokości 2 euro za każdy nieubezpieczony hektar. Kara za brak ubezpieczenia nie będzie obowiązywała rolnika, gdy ten okaże pisemną odmowę ubezpieczenia sporządzoną przez co najmniej dwa zakłady ubezpieczeń. Powodem braku ubezpieczenia może być również zaoferowanie przez ubezpieczyciela stawek taryfowych przekraczających 6 % sumy ubezpieczenia.

Czytaj także: Ubezpieczenia dla rolników. Część 2: ubezpieczenia dobrowolne