Medycyna spersonalizowana: leczenie dopasowane do pacjenta

Medycyna jest jedną z najszybciej rozwijających się dziedzin nauki. Dzięki temu możemy walczyć z chorobami, które jeszcze kilka lat temu uważane były za nieuleczalne. Z drugiej strony, wciąż jest wiele obszarów, w których pozostaje ona bezsilna. Nie we wszystkich przypadkach leczenie przynosi oczekiwane skutki, nie zawsze terapia podjęta u jednego pacjenta, sprawdzi się w przypadku innego. Właśnie tutaj do głosu dochodzi medycyna spersonalizowana.

Medycyna spersonalizowana: na czym polega?

Istotą medycyny spersonalizowanej jest dobór celowanego leku, w odpowiedniej dawce, do konkretnego pacjenta i podanie go we właściwym czasie. Co to oznacza w praktyce? Tak jak nie ma dwóch takich samych osób, tak nie ma dwóch identycznych chorób. Charakter każdej choroby, jej przebieg, a także odpowiedź na zastosowane leczenie, w przypadku każdego człowieka jest inna. Reakcja ludzkiego organizmu na różne czynniki chorobowe jest specyficzna, unikatowa i indywidualnie zróżnicowana. Na przykład w przypadku problemów onkologicznych, choć czynniki chorobowe mogą być podobne u wielu ludzi, przebieg choroby będzie inny w każdym przypadku. To samo leczenie podjęte w przypadku konkretnego typu nowotworu, u różnych pacjentów przyniesie różne skutki. U jednego może ono prowadzić do wyleczenia, natomiast u drugiego może okazać się nieskuteczne. W kolejnym przypadku może wręcz zaszkodzić. Właśnie tutaj pojawia się miejsce dla medycyny spersonalizowanej, która pozwala zindywidualizować leczenie, dopasowując je do problemów konkretnej osoby.

Terapia celowana: kiedy się sprawdzi?

Najczęściej miejsca dla medycyny spersonalizowanej upatruje się w przypadku chorób nowotworowych, chorób serca, chorób układu nerwowego, cukrzycy, otyłości czy zaburzeń neuropsychiatrycznych. Co jest jednak najważniejsze, medycyna ta nie skupia się tylko i wyłącznie na osobach chorych, ale głównie na mechanizmach zachowania zdrowia i zapobiegania chorobom. Można więc powiedzieć, że medycyna spersonalizowana jest także medycyną prewencyjną.

Schemat leczenia terapią celowaną: kolejne etapy 

Pierwszym jej etapem jest ocena ryzyka, czyli predyspozycji pacjenta do rozwoju chorób lub też przewidzenie reakcji jego organizmu na podjęte leczenie. Medycyna ta wykorzystuje nowe metody badań molekularnych, testy genetyczne i inne badania diagnostyczne, by lepiej zrozumieć każdy przypadek i odpowiednio go zdiagnozować. Dzięki temu daje szansę na zapobieganie chorobom lub też podjęcie leczenia we wczesnym stadium. Najważniejsze jest jednak zastosowanie terapii odpowiadającej problemowi genetycznemu danej osoby i późniejsze monitorowanie odpowiedzi organizmu na zastosowane leczenie.

Leczenie indywidualnie dopasowane: korzyści

• szansa na wcześniejsze wykrycie choroby – przeprowadzenie testów wykazujących mutacje genów i predyspozycje do zachorowania na konkretne dolegliwości,
• możliwość podjęcia leczenia prewencyjnego, poprzez zmianę stylu życia, częstsze badania, itp.,
• ograniczenie działań niepożądanych poprzez niewłaściwie dopasowane leki, wykluczenie leczenia na zasadzie prób i błędów,
• zminimalizowanie niepotrzebnych i niewłaściwych interwencji medycznych, a tym samym zmniejszenie kosztów opieki zdrowotnej,
• w dziedzinie onkologii – przewidywanie możliwości wystąpienia przerzutów