Samochód gotowy do jazdy waży średnio blisko 1,5 tony. Coraz częściej napędza go silnik o mocy przekraczającej 100 KM. Konstrukcje zawieszenia są coraz bardziej skomplikowane, a nad bezpieczeństwem czuwają systemy elektroniczne… Jednak jedynym elementem styku z nawierzchnią są opony! Teraz już wiesz, dlaczego warto wybrać je dobrze.
Opony letnie vs opony zimowe
Jeszcze w latach 80. ubiegłego wieku większość kierowców korzystała po prostu z opon, które dziś nazwalibyśmy wielosezonowymi, chociaż wówczas nie miały nawet takiej specyfikacji. Nikt też nie myślał o zmianie opon z powodu różnych warunków atmosferycznych. Dekadę później zaczął się gwałtowny rozwój motoryzacji, który zmienił reguły gry. Samochody stały się coraz bezpieczniejsze i komfortowe. Kierowcy zaczęli zwracać uwagę na wyniki testów zderzeniowych. Wzrosła masa aut, a do zapewnienia odpowiednich osiągów potrzebne były coraz mocniejsze silniki. Zwiększała się także średnica obręczy kół, tak by wewnątrz mogły pomieścić coraz większe tarcze hamulcowe potrzebne do zatrzymania auta.
Producenci ogumienia szybko zorientowali się, że zwykłe opony samochodowe nie są w stanie zapewnić optymalnego poziomu przyczepności tak ciężkich i mocnych pojazdów. Dlatego na rynku pojawiły się opony letnie i zimowe. Z jednej strony znacząco poprawiło to poziom bezpieczeństwa, ale z drugiej zwiększyło przychody producentów ogumienia, gdyż teraz każdy samochód potrzebuje dwóch kompletów opon.
Przeczytaj też, dlaczego nie powinno jeździć się na zimowych oponach latem.
Opony klasyczne, kierunkowe czy asymetryczne?
Opony klasyczne nie mają określonego kierunku obrotu i najlepiej sprawdzają się w lżejszych autach o niewielkich osiągach. Gumy kierunkowe, z charakterystyczną strzałką na boku, wskazującą kierunek obrotu, zapewniają lepszą przyczepność przy rozpędzaniu się i hamowaniu na śliskiej nawierzchni. Większość opon zimowych to właśnie opony kierunkowe. Latem opona kierunkowa ma sens tylko w samochodzie z silnikiem o tak dużej mocy, że może wystąpić problem ze zrywaniem przyczepności w czasie szybkiego startu z miejsca. Oczywiście coś za coś – opony kierunkowe mają zwykle nieco gorszą przyczepność poprzeczną, odpowiadającą za brak poślizgu na zakręcie.
Opony asymetryczne to sensowny kompromis. Inaczej niż opony kierunkowe, nie mają określonego kierunku obrotu, ale za to muszą być montowane konkretną stroną na zewnątrz. Ich bieżnik podzielony jest na dwa segmenty – zewnętrzny odpowiada za przyczepność poprzeczną, wewnętrzny – za wzdłużną. Dzięki takiemu połączeniu możliwe jest uzyskanie opony, która doskonale zachowuje się w każdych warunkach drogowych.
Opony nowe czy używane?
O ile rozwój techniki motoryzacyjnej idzie naprzód, o tyle portfele polskich kierowców niezmiennie są znacznie szczuplejsze. Stąd w Polsce duża popularność opon z drugiej ręki, które bez problemu można kupić na prywatnych aukcjach internetowych. Niestety, to nie jest dobre wyjście. Nie znamy przeszłości takiej opony i nie ma żadnej gwarancji, że budowa nie została osłabiona wskutek uszkodzenia. Nawet jeśli odkupujemy oponę od znajomego, to guma układa się do konkretnego samochodu (konsekwencja specyficznych kątów pochylenia kół wynikająca z budowy zawieszenia danego modelu auta) i nie będzie prawidłowo współpracować z innym samochodem. Warto też pamiętać o wysokości bieżnika – wprawdzie przepisy wyjątkowo nisko ustawiają poprzeczkę (wystarczy zaledwie 1,6 mm), jednak rozsądne minimum to 3 mm dla opony letniej i 4-5 dla zimowej.
Na rynku mamy prawdziwe zatrzęsienie opon chińskich producentów. Są to jednak produkty bardzo niskiej jakości, co potwierdzają testy porównawcze. Różnica w drodze hamowania z prędkości 100 km/h może wynieść nawet kilkanaście metrów. Obrazowo mówiąc, samochód z oponami europejskimi zatrzyma się z tej prędkości przed przeszkodą, a auto z oponami chińskimi uderzy w przeszkodę z prędkością ponad 30 km/h. Co ciekawe, opony chińskie wcale nie są tańsze proporcjonalnie do swojej niższej jakości. Różnica w cenie między chińczykiem a oponą renomowanego producenta europejskiego to często zaledwie 20%, przy dzielącej je przepaści technologicznej.
Ostatnią kategorią opon, którą warto unikać, to modele opon o obniżonym współczynniku tarcia, co ma redukować zużycie paliwa. W praktyce oznacza to, że dla kilkuprocentowej oszczędności paliwa poświęcono naprawdę dużo przyczepności i z punktu widzenia kierowcy samochód zachowuje się o wiele mniej stabilnie.
Rozmiar i indeks prędkości opony
Jeszcze 20 lat temu kierowcy lubili zakładać jak najszersze opony do samochodów, bo dzięki temu zwiększała się przyczepność i powierzchnia kontaktu opony z nawierzchnią. Dziś elektroniczne systemy wspomagania wymagają stosowania określonych opon. W przeciwnym razie istnieje ryzyko nieprawidłowego odczytu wartości przez czujniki systemów ABS i ESP, które mogą zdezorientować ich sterowniki. Sprawę skomplikował także obowiązkowy od niedawna system TPMS, który monitoruje ciśnienie w oponach. W niektórych modelach aut zastosowanie ogumienia o innym rozmiarze niż zalecane przez producenta może spowodować wyświetlanie komunikatu o niewłaściwym ciśnieniu w oponach. Na szczęście, producenci aut zawsze podają „odpowiedniki” opon dla większych rozmiarów felg.
Wybierając oponę, trzeba pamiętać nie tylko o rozmiarze (średnica obręczy w calach), szerokości (wyrażonej w milimetrach) i wysokości jej profilu (dwucyfrowa wartość będąca procentem szerokości), ale także o indeksie prędkości (pojedyncza litera). Indeks nigdy nie może być niższy niż prędkość maksymalna twojego samochodu, ponieważ opona może zostać rozerwana już przy prędkości o 10-15 km/h powyżej swojego indeksu prędkości.
Przeczytaj więcej na temat indeksu nośności opony.
Jak czytać etykiety opon?
Unia Europejska wprowadziła obowiązek etykietowania, czyli oznaczania opon. Dziś na każdej oponie znajdziemy etykietkę, która w graficznej formie pokazuje trzy najważniejsze parametry.
- Efektywność paliwową.
- Przyczepność na mokrej nawierzchni.
- Poziom hałasu.
Czy rok produkcji opony jest ważny?
Guma nie starzeje się liniowo. Prawidłowo przechowywana opona, a polskie hurtownie opon należą do najbardziej profesjonalnych na świecie, może spędzić nawet 5 lat w magazynie bez najmniejszego uszczerbku dla materiału. Z kolei miesiąc eksploatacji opony przy zbyt niskim ciśnieniu postarzy gumę o blisko rok, a sezon takiej jazdy może doprowadzić do tego, że sparcieje, jakby miała ponad 5 lat. Zatem naprawdę nie ma powodu, aby przywiązywać aż taką wagę do daty produkcji opony.
Jakie ciśnienie w oponach jest prawidłowe?
Najlepsza i najdroższa opona nie będzie zachowywać się prawidłowo, jeśli nie będzie miała odpowiedniego ciśnienia. Optymalna wartość dla danego obciążenia jest zawsze podana przez producenta pojazdu w instrukcji obsługi oraz dla wygody kierowcy, jest ona także umieszczona na naklejce, np. na progu czy wewnętrznej stronie klapki wlewu paliwa. Warto zwrócić uwagę, że nigdy nie jest to jedna wartość, zwykle różni się dla przedniej i tylnej osi, a także rośnie wraz z obciążeniem samochodu. Tych wartości trzeba rygorystycznie przestrzegać, ponieważ odchylenie o nawet 10% powoduje odczuwalne zmiany w zachowaniu pojazdu. Przy zbyt dużym ciśnieniu zwiększa się ryzyko poślizgu na mokrej nawierzchni i szybciej zużywa się środkowa część bieżnika opony. Gdy ciśnienie jest zbyt małe, zużywają się boki bieżnika i istnieje ryzyko zerwania opony z obręczy w czasie pokonywania zakrętu.
Ciśnienie należy kontrolować co 2-3 tygodnie przed lub tuż po rozpoczęciu jazdy. W czasie jazdy rośnie ono nawet o 20% na skutek rozgrzewania się opon od tarcia, dlatego pomiar po kilku kilometrach jazdy nie będzie miarodajny. W kilkuletnich i starszych samochodach najczęstszą przyczyną ubytku powietrza jest nieszczelność pomiędzy rantem opony a obręczą, która jest wynikiem łuszczenia się lakieru pokrywającego felgę (także aluminiową). Rozwiązaniem jest dokładne oczyszczenie wnętrza felgi i pokrycie nową warstwą lakieru bezbarwnego. Taką usługę wykona każdy profesjonalny warsztat oponiarski.
Opony a układ zawieszenia samochodu
Drganie kierownicy przy większej prędkości to objaw źle wyważonych kół. Nie wolno tego ignorować, ponieważ drgania przenoszą się na układ zawieszenia i kierowniczy, powodując jego przyśpieszone zużycie. Z tego powodu nawet jeśli masz dwa komplety opon wraz z felgami, przed każdym sezonem koła i tak trzeba wyważyć – nie wystarczy ich przełożyć i zmienić opon samodzielnie.
Z kolei usterki zawieszenia powodują przyśpieszone zużycie opon. Nierównomierne starcie bieżnika jest wyraźnym sygnałem, że należy skontrolować geometrię. Natomiast wytarcia na bieżniku wskazują na zerową skuteczność amortyzatora, który wymaga natychmiastowej wymiany.
Warto też wspomnieć, że zarzucenie tyłu samochodu przez zaciągnięcie hamulca ręcznego wykonane na suchej nawierzchni może spłaszczyć bieżnik opony i spowodować drgania całego koła, które po prostu przestanie być okrągłe. Warto o tym pamiętać i jeśli już się bawić w ten sposób, to tylko na mokrej nawierzchni.
Przeczytaj też na temat utylizacji starych opon.
Pytania i odpowiedzi
Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie, ponieważ zależy to od wielu czynników jak styl jazdy, warunki drogowe i jakość opon. Jednak zaleca się regularną kontrolę stanu opon i wymianę ich, gdy głębokość bieżnika osiągnie wartość minimalną (zwykle 1,6 mm).
Oprócz zużytego bieżnika, o zużyciu opon mogą świadczyć: nierównomierne zużycie bieżnika, pęknięcia lub uszkodzenia boczne, wybrzuszenia na powierzchni opony.
Można mieszać opony różnych producentów, ale nie jest to zalecane. Opony różnych producentów mogą mieć różne właściwości, co może wpływać na prowadzenie pojazdu.
Najczęstsze błędy to wybór opon o niewłaściwym rozmiarze, zaniechanie wymiany opon sezonowych, jazda na zbyt zużytych oponach, nieodpowiednie przechowywanie.
Jazda na zużytych oponach znacznie zwiększa ryzyko wypadku, ponieważ pogarsza przyczepność, wydłuża drogę hamowania, zwiększa podatność na aquaplaning.
Podsumowanie
- Wzrost przeciętnej masy samochodów sprawił, że pojawiła się konieczność stworzenia dwóch ich rodzajów: opon letnich i zimowych.
- „Zimówki" różnią się od opon letnich składem mieszanki gumy i rzeźbą bieżnika.
- Opony zmieniamy zimą, gdy temperatura w nocy spada poniżej +2 st. C, a wiosną, gdy przestaje spadać poniżej zera.
- Nowoczesne opony wielosezonowe różnią się znacznie od popularnych opon całorocznych. Zapewniają dobrą przyczepność w obu sezonach, ale niestety są stosunkowo drogie.
- Opony asymetryczne to dobre rozwiązanie zarówno na prostej drodze jak i na zakrętach.
- Opony używane mają nieznaną przeszłość, te chińskie są bardzo słabej jakości, natomiast eko-opony redukują zużycie paliwa, niestety kosztem przyczepności.
- Na etykietach opon znajdziemy ich ocenę w 3 klasach: efektywności paliwowej, przyczepności na mokrej nawierzchni oraz poziomu hałasu.
- Data produkcji opon nie jest bardzo istotna, ponieważ w Polsce opony przechowywane są zwykle w dobrych warunkach i nie "starzeją się" w magazynach.
- Opony powinny być pompowane powietrzem pod odpowiednim ciśnieniem, zgodnie z zaleceniami producenta pojazdu.
- Należy wyważyć koła przed każdym sezonem.
Wszystkie treści prezentowane na łamach niniejszej witryny internetowej mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny, stanowiąc wyraz osobistych poglądów ich autora/ów oraz nie nie powinny stanowić podstawy przy podejmowaniu decyzji biznesowych, inwestycyjnych, lub podatkowych, za które to decyzje właściciel strony internetowej ani autorzy nie ponoszą jakiejkolwiek odpowiedzialności.
Podobne artykuły
Zmiana opon to czynność, która powinna być regularnie wykonywana przez każdego kierowcę. Niezależnie od tego, czy jeździsz samochodem osobowym, dostawczym czy ciężarowym, odpowiednio dobrane opony to gwarancja bezpieczeństwa na drodze. W tym artykule wyjaśnimy, kiedy należy zmieniać opony, jakie czynniki należy wziąć pod uwagę przy wyborze nowych opon oraz jak prawidłowo przeprowadzić wymianę.
Producenci zakładają, że opony średnio służą nam przez ok. 60 tysięcy kilometrów. Oczywiście lepiej, by jeździć na nich dłużej i cały czas bezpiecznie. A na to ma wpływ sposób, w jaki używamy gum. Oto 10 rzeczy, które powinieneś wiedzieć, by przedłużyć ich żywot.
Jeśli kiedykolwiek przyglądałeś się oponom - czy to podczas ich zmiany, czy przy zakupie nowego kompletu – z pewnością zauważyłeś, że są one oznaczane. Litery i cyfry widniejące na oponach, nie są przypadkowym ciągiem znaków. Tak naprawdę niosą szereg istotnych informacji. Jakich? Sprawdź, co mówią poszczególne cyfry i litery na oponie!
Wraz z nadejściem wiosny, wielu kierowców zastanawia się, czy wymienić opony zimowe na letnie, czy może pozostawić „zimówki” na kołach przez cały rok? Choć w Polsce nie ma prawnego obowiązku sezonowej wymiany opon, warto dobrze przemyśleć tę kwestię. Jazda na oponach zimowych latem może okazać się nie tylko niebezpieczna, ale również kosztowna w dłuższej perspektywie.
Wiosna coraz bliżej, kwiaty kwitną, ptaki śpiewają, a każdy kierowca uświadamia sobie, że trzeba zmienić opony. Ten coroczny wiosenny rytuał być może niektórym wydaje się uciążliwy, ale zdecydowanie jest konieczny. Letnie opony są przecież projektowane przez producentów po to, by auto jak najlepiej prowadziło się wiosną i latem. Oto kilka ważnych informacji na ich temat.
Wiosna to znak, że do wyższych temperatur trzeba przygotować także samochód. Jedną z ważniejszych czynności jest zmiana opon. Warto zarezerwować termin u wulkanizatora, ale i zastanowić się, gdzie i jak przechowywać opony, które znowu założy się na początku zimy.
Najchętniej czytane
Ceny obowiązkowego ubezpieczenia OC zmieniają się dynamicznie. Pamiętaj jednak, że porównując wysokość składki u różnych ubezpieczycieli, możesz oszczędzić nawet kilkaset złotych na polisie. Sprawdź ranking ubezpieczeń OC Punkty i sprawdź, gdzie można było kupić najtańsze ubezpieczenie OC i jakie są prognozy na kolejne miesiące. Pamiętaj, aby regularnie sprawdzać aktualizację naszego rankingu.
Otrzymanie spadku po najbliższej rodzinie wymaga wielu formalności. Czy można przepisać auto na innego członka rodziny? Jak wygląda wyrejestrowanie samochodu po śmierci właściciela? Czy samochód traci ubezpieczenie? Zebraliśmy w jednym miejscu wszystkie zagadnienia i procedury, o których powinieneś wiedzieć.
Złożyłeś wniosek o wydanie dowodu rejestracyjnego i zastanawiasz się, czy dokument jest już gotowy do odbioru? Podpowiadamy, w jaki sposób najwygodniej i najszybciej zweryfikować, czy możemy już udać się do wydziału komunikacji po gotowy dowód rejestracyjny. Sprawdzamy też, ile standardowo czeka się na wydanie dokumentu.