Kontrola drogowa. Co może, a czego nie może policjant z drogówki?

Policyjna kontrola drogowa postrzegana jest przez polskich kierowców jako nieprzyjemne zdarzenie w czasie podróży, pod względem dotkliwości porównywalne ze złapaniem “kapcia”. Z czego wynika ten, powiedzmy,…dystans do działania policji drogowej? Kontrola drogowa jest swego rodzaju testem. Sprawdzane jest Twoje poszanowanie dla przepisów kodeksu drogowego i to, jak dbasz o swój samochód. Na domiar złego może się okazać że policjant nie dość że udowodni Twoje przewinienia (“bez przesady, to tylko 15 km/h więcej niż można…”), to wystawi mandat karny. A tego to już na pewno nikt nie lubi. Niestety kierowcy często przekraczają dozwoloną prędkość, a stan ich pojazdów pozostawia wiele do życzenia. Jeśli Twój samochód jest dopieszczonym cacuszkiem a Ty sam nie przekraczasz określonych przez prawo granic, to kontrola drogowa powinna być dla Ciebie czynnością tak naturalną jak wizyta u wulkanizatora przed sezonem zimowym. Dobrze jednak (na wszelki wypadek) dowiedzieć się trochę o samej kontroli i jej możliwych konsekwencjach.

Prawa i obowiązki kierowcy podczas kontroli drogowej

Do zatrzymania Twojego pojazdu upoważniony jest każdy policjant, niezależnie od tego, czy jest umundurowany, czy nie i czy pracuje w wydziale ruchu drogowego, czy w zupełnie innym. Różnica jest tylko taka, że nieumundurowany funkcjonariusz może zatrzymać Cię tylko w terenie zabudowanym. Możesz się zdziwić, kiedy Twoje auto będą chcieli skontrolować przedstawiciele innych służb. Musisz zatrzymać się i poddać kontroli jeżeli wezwie Cię do tego:

• straż miejska
• straż graniczna
• służba celna

Służby te mają co prawda ograniczone uprawnienia w porównaniu z policją, ale wydaje mi się, że szczegółowe dyskusje na temat kompetencji i uprawnień w przypadku kontroli drogowej mogą Ci się nie przysłużyć w ostatecznym rozrachunku.

Co do samej kontroli, to przede wszystkim musi dojść do zatrzymania. Procedury dokładnie określają, w jaki sposób policjant może doprowadzić do zatrzymania Twojego samochodu. Musi się to odbyć w sposób dla Ciebie czytelny.

• W przypadku umundurowanego funkcjonariusza wystarczające będzie, kiedy skinie ręką lub da sygnał popularnym lizakiem.
• Policjant nieumundurowany zawsze musi użyć lizaka.
• Jeżeli warunki na drodze ograniczają widoczność, to policjant powinien skorzystać z latarki z czerwonym światłem.
• Jeżeli zatrzymania dokonują funkcjonariusze w radiowozie lub innym pojeździe policyjnym, to konieczne jest użycie sygnalizatora (tzw. koguta) świetlnego oraz dźwiękowego.

Pamiętaj, że kiedy zatrzymujesz się na wezwanie policji, nie możesz zapomnieć o bezpieczeństwie i zdrowym rozsądku. Nie zatrzymuj się na środku torów, przejściu dla pieszych czy na wjeździe do podziemnego garażu. Wybierz miejsce bezpieczne.

Nie możesz wysiąść z samochodu, aby porozmawiać z nadchodzącym policjantem. Przepisy mówią wyraźnie, że powinieneś czekać siedząc z rękoma na kierownicy. Wrzuć w tym czasie luz i otwórz szybę.

Jakie uprawnienia ma policjant dokonujący kontroli?

Pierwszy Twój kontakt z policjantem podczas rutynowej kontroli drogowej jest ściśle określony w przepisach.

Źródło: Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie kontroli drogowych

Policjanci mogą zażądać od Ciebie między innymi:

• wyłączenia silnika
• opuszczenia pojazdu (tylko jeżeli czynności związane z kontrolą tego wymagają)
• okazania dokumentów samochodu lub np potwierdzających Twoje uprawnienia do prowadzenia
• podejścia do radiowozu w celu kontroli trzeźwości lub przedstawienia Twojej brawurowej jazdy na wideorejestratorze

Policjant może „pobawić się” w mechanika samochodowego sprawdzając stan techniczny Twojego samochodu z najdrobniejszymi szczegółami, aby wykryć np. wyciek płynów eksploatacyjnych. Nie możesz się obrazić kiedy funkcjonariusze sprawdzą zabezpieczenie przewożonego towaru, zapis na rejestratorze czasu pracy (jeśli jesteś zawodowym kierowcą), czy też dokumenty przewozowe.

Pamiętaj jednak, że żeby dokonać kontroli osobistej albo przeszukania pojazdu policjant musi mieć do tego poważne przesłanki. W takim przypadku możesz i powinieneś zażądać sporządzenia protokołu z przeszukania.

Możesz nie zgodzić się na ukaranie mandatem – wtedy sprawa trafi do sądu rejonowego.

Mandaty za wykroczenia drogowe

Niestety jest tak, że często jak policja Cię zatrzymuje, to już coś na Ciebie ma. Może to być przekroczenie prędkości albo wyprzedzanie na ciągłej linii. W tych dwóch przypadkach, jak i wielu innych, kara Cię nie ominie. Kary finansowe i liczbę punktów karnych, których stan możesz sprawdzić w bazie CEPiK, za poszczególne wykroczenia określa Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego. Poniżej przedstawiamy tabelę z przykładowymi karami za popularne wykroczenia drogowe:

Prezentowany taryfikator został uznany za zbyt liberalny, co ma doprowadzić do jego zmiany w 2015 roku. Przede wszystkim mandaty pieniężne nakładane na kierowców mają być uzależnione od wysokości średniej krajowej pensji  i na tej podstawie ich wysokość ma być co rok modyfikowana. W projekcie ustawy znalazł się także zapis dotyczący możliwości czasowej utraty prawa jazdy jako kara za drastyczne przekroczenie dozwolonej prędkości.

Nowością będzie zdecydowanie zróżnicowanie kar od miejsca wykroczenia – kary za przekroczenie prędkości w terenie zabudowanym mają być nawet dwa razy wyższe niż w niezabudowanym.

Obecny taryfikator przewiduje najwyższą karę pieniężną w wysokości 500 zł. Po proponowanych zmianach, które mają wejść w życie przed wakacjami będzie to nawet 2000 zł. Czas się zastanowić czy nie warto zdjąć nogę z gazu dla bezpieczeństwa i z oszczędności.

[EDIT: Rzeczywiście niektóre kary uległy zaostrzeniu w 2015 roku, z czego do najważniejszych należy utrata prawa jazdy na trzy miesiące za przekroczenie prędkości o więcej niż 50 km/h w terenie zabudowanym.]

Policja może sprawdzić stan techniczny auta

Policja podczas kontroli drogowej może Cię ukarać w inny sposób niż nałożeniem mandatu karnego czy punktów karnych. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie kontroli drogowych policjant ma prawo dokładnie skontrolować Twój samochód pod względem sprawności technicznej. Sprawdzony może być układ hamulcowy, oświetlenie, stan szyb, silnik itd. Jeżeli funkcjonariusz stwierdzi, że pojazd nie jest na tyle sprawny, aby kontynuować dalszą jazdę, to może zatrzymać dowód rejestracyjny, wydając stosowne pokwitowanie. Jeżeli usterka nie jest bardzo poważna w ocenie policjanta, to może Ci na pokwitowaniu zaznaczyć możliwość jazdy autem np. do 7 dni od wystawienia pokwitowania. Często jednak kończy się na tym, że auto musisz odholować do warsztatu, gdzie usunięta zostanie usterka uniemożliwiająca jazdę. Ty sam z potwierdzeniem usunięcia wady udasz się do wydziału komunikacji, w którym pojazd był rejestrowany i odbierzesz dowód rejestracyjny.

Karą zatrzymania dowodu rejestracyjnego może zakończyć się także poruszanie się bez ważnego przeglądu technicznego. To doskonale obrazuje, jak możesz wpakować się w kłopoty poprzez swoją nieuwagę.

Kary za brak OC

A co z ubezpieczeniem OC? Też jest obowiązkowe. Czy policjant zażąda od Ciebie potwierdzenia, że masz wykupione ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej? Możesz być tego pewien. A co, jeżeli zapomniałeś? Nie myśl, że skończy się na upomnieniu. W przypadku braku OC policja złoży wniosek do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego (UFG) o ukaranie Cię mandatem. Kara za brak ważnej polisy to w przypadku samochodu osobowego 4000 zł. Kara może być niższa, jeżeli nie masz ważnej polisy krócej niż 14 dni – 2000 zł, lub do 3 dni – 800 zł.

Może się oczywiście zdarzyć, że ubezpieczenie masz, ale nie wziąłeś ze sobą polisy ani potwierdzenia opłaty składki. W tym wypadku policjant sprawdzi Twoją polisę w systemie informatycznym i jeśli okaże się, że masz ważne ubezpieczenie, to kara za „gapowe” wyniesie 50 zł.

Musisz mieć świadomość, że brak OC może mieć dla Ciebie niewyobrażalne konsekwencje w razie wypadku. Okazać się może bowiem, że oprócz obrażeń ciała i poczucia winy poważnie ucierpi Twój budżet, jeżeli zostaniesz zmuszony do zapłacenia kilkudziesięciu tysięcy złotych w celu pokrycia strat poniesionych w wypadku, którego Ty byłeś sprawcą.

Czytaj także: Oświadczenie sprawcy kolizji drogowej. Kiedy trzeba wezwać policję, a kiedy wystarczy spisanie oświadczenia?

SZUKASZ NAJTAŃSZEGO UBEZPIECZENIA OC I NAJLEPIEJ DOPASOWANEGO AC? PORÓWNAJ OFERTY WIELU TOWARZYSTW W PORÓWNYWARCE Punkta I KUP POLISĘ ONLINE