Franszyza integralna i udział własny – co musisz wiedzieć?

Czym jest franszyza integralna?

Franszyza integralna to określenie spotykane w umowach ubezpieczeniowych, zwłaszcza w ubezpieczeniach komunikacyjnych. Jest to kwota, poniżej której ubezpieczyciel nie wypłaci odszkodowania. Innymi słowy, jeśli wartość szkody jest mniejsza niż ustalona franszyza, to koszty naprawy lub wymiany uszkodzonego przedmiotu ponosimy sami.

Wyobraź sobie, że masz wykupione ubezpieczenie AC z franszyzą integralną w wysokości 1000 złotych. Jeżeli podczas kolizji uszkodzisz swój samochód, a koszt naprawy wyniesie 800 złotych, to ubezpieczyciel nie wypłaci Ci żadnego odszkodowania. Dopiero gdy koszt naprawy przekroczy 1000 złotych, ubezpieczyciel pokryje różnicę.

Franszyza integralna – za małe szkody zapłacisz sam

Oto inny przykład. Pan Adam kupił nowy samochód. Stwierdził, że oprócz obowiązkowego ubezpieczenia OC warto zainwestować jeszcze w pakiet autocasco. Zdecydował się na ofertę PZU. Po kilku miesiącach użytkowania pojazdu podczas cofania uderzył z niewielką siłą w metalowy słupek odgradzający parking od trawnika. Uszkodzona została jedna z tylnych lamp. Pan Adam złożył wniosek o wypłatę świadczenia z tytułu szkody, a rzeczoznawca wycenił szkodę na 450 zł. Ubezpieczyciel przysłał tymczasem pismo informujące o odmowie wypłaty świadczenia, w którym ubezpieczyciel powołał się na zapisy dotyczące franszyzy integralnej.

Pojęcie franszyzy integralnej kojarzone jest przede wszystkim z ubezpieczeniami komunikacyjnymi. Warto natomiast pamiętać, że zapis taki może się pojawić (chociaż nie wymieniony z nazwy) w innych ubezpieczeniach majątkowych. 

Zapoznając się z ofertami ubezpieczenia, dobrze jest sprawdzić, do jakiej kwoty ubezpieczyciel nie ponosi odpowiedzialności z tytułu powstałej szkody, gdyż nie zawsze w ogólnych warunkach ubezpieczenia pojawi się hasło franszyzy integralnej.

Czytaj także: Udział własny w szkodzie

Celem, dla którego towarzystwa ubezpieczeniowe wprowadzają do swoich umów takie zapisy, jest wyeliminowanie konieczności likwidowania przez ubezpieczyciela szkód drobnych. Jest to spowodowane tym, że często koszty likwidacji takiej szkody przekraczają ich wartość. Dodatkowo klauzula dotycząca franszyzy integralnej niejako wymusza na ubezpieczonym działanie ze szczególną ostrożnością, aby jak najbardziej zmniejszyć ryzyko powstania szkody, gdyż w przypadku jej wystąpienia sam będzie musiał ją pokryć.

Ubezpieczyciele nie rezygnują z franszyzy integralnej, a jedynym sposobem na ewentualne obniżenie składki jest podwyższenie minimalnej kwoty, do której wysokości towarzystwo ubezpieczeniowe nie będzie ponosiło odpowiedzialności. 

Jeśli szukasz najlepszego pakietu AC, skorzystaj z naszego kalkulatora OC/AC.

Udział własny – niższa składka, niższe odszkodowanie

Inaczej sytuacja wygląda w przypadku udziału własnego (inaczej nazywanego franszyzą redukcyjną, bezwzględną lub bezwarunkową). Jest to kwota, którą ubezpieczyciel potrąca z każdego odszkodowania. W praktyce oznacza to, że wypłata świadczenia z tytułu poniesionej szkody jest pomniejszana o kwotę wskazaną w umowie ubezpieczenia. Jeżeli jednak wysokość szkody nie przekroczy kwoty udziału własnego wskazanej w umowie, do wypłaty świadczenia nie dochodzi (czyli tak jak w przypadku franszyzy integralnej).

Obecnie w terminologii ubezpieczeniowej franszyza redukcyjna jest zamienna z pojęciem udziału własnego w szkodzie. Wcześniej różnica polegała na tym, że w przypadku franszyzy pojawiała się konkretna kwota, którą ubezpieczyciel potrącał ze szkody, natomiast udział własny wyrażony był procentowo, np. 5% lub 10% udziału w szkodzie. Najlepszym przykładem tożsamość pojęć są coraz częściej pojawiające się zapisy, że udział własny w szkodzie wynosi przykładowo 5% jednak nie mniej niż 500 zł.

W przypadku klauzul dotyczących udziału własnego w szkodzie powodem ich zastosowania jest przede wszystkim wywarcie na ubezpieczonym zachowania szczególnej ostrożności, tak aby unikał on zdarzeń mogących wywołać szkodę.

Czytaj także: Jak kupić najlepsze AC?

W przeciwieństwie do franszyzy integralnej udział własny ma zastosowanie również w konkretnych przypadkach opisanych w ogólnych warunkach ubezpieczenia (OWU). Przykładowo, w opisywanym wcześniej ubezpieczeniu AC oferowanym przez PZU dla ubezpieczonego będącego klientem indywidualnym, który w pierwszym dniu okresu ubezpieczenia jest w wieku poniżej 26. roku życia, udział własny w szkodzie wynosi aż 25% odszkodowania. Jeśli zatem szkoda na pojeździe zostanie wyceniona na 1000 zł, to takiemu ubezpieczonemu zostanie wypłacone 750 zł.

Czytaj także: Zgłoszenie szkody z AC.

Tam, gdzie pojawia się udział własny, masz pewne możliwości dostosowania wysokości składki w zależności od tego, jak dużą część ewentualnej szkody zdecydujesz się pokryć. Zasada jest prosta – niższa składka to wyższy udział w ewentualnej szkodzie. 

Warto pamiętać, że ze skutkami franszyzy redukcyjnej w umowach ubezpieczenia możesz zetknąć się również w sytuacji, w której żadne z posiadanych przez Ciebie ubezpieczeń takiej klauzuli nie zawiera. Przykładem takiej sytuacji może być zalanie sufitu Twojego mieszkania przez sąsiada z góry. Sąsiad przeprasza, mówi, że jest od takich zdarzeń ubezpieczony i prosi Cię o kontakt ze swoim ubezpieczycielem. Jednak okazuje się, że wartość szkody była niższa niż wysokość franszyzy redukcyjnej w zawartej umowie, więc zgodnie z OWU towarzystwo ubezpieczeniowe odmawia wypłaty odszkodowania. W takim przypadku powinieneś wystąpić z roszczeniem bezpośrednio do sprawcy na podstawie art. 415. kodeksu cywilnego.

Wybierając dodatkowe ubezpieczenie majątkowe czy komunikacyjne zwracaj więc uwagę nie tylko na zakres umowy czy wysokość składki, ale także jak dużo zdarzeń obwarowanych jest franszyzą integralną lub udziałem własnym oraz jak wysokie są to kwoty.

Sprawdź także, gdzie można kupić najtańsze AC.