Pasy bezpieczeństwa - ochrona czy zamach na wolność? Czy brak zapiętych pasów oznacza odmowę odszkodowania?
Pasy bezpieczeństwa są stosowane w samochodach od ponad 50 lat. Wydawałoby się, że ich zapinanie nie jest uciążliwe dla kierowcy i pasażerów, a jednak wciąż są tacy, którzy uważają obowiązek jazdy w pasach za nadmierne ograniczenie wolności. A jak do niezapiętych pasów podchodzą ubezpieczyciele?
Wynalazek rodem ze Szwecji
Jako pierwsi w seryjnej produkcji trzypunktowe pasy bezpieczeństwa (czyli te, które znamy do dnia dzisiejszego) zastosowali Szwedzi w jednym z modeli Volvo. Ich wynalazcą był Nils Bohlin. Choć to niespotykany w ostatnich czasach gest, Volvo udostępniło ten patent bezpłatnie wszystkim innym producentom.
W Polsce obowiązek zapinania pasów bezpieczeństwa został wprowadzony w 1983 roku. Przepis ten dotyczył wtedy tylko przednich siedzeń, a dodatkowo obowiązywał wyłącznie poza miastem. Po ośmiu latach ktoś wpadł na pomysł, żeby pasy zapinać na wszystkich drogach i na każdym z siedzeń. Kolejne osiem lat trwała ewolucja troski o najmłodszych uczestników ruchu drogowego, co skutkowało w 1999 r. wprowadzeniem w Polsce obowiązku przewożenia dzieci w specjalnym foteliku.
Czytaj także: Jakim jesteś kierowcą?
Co grozi za jazdę bez zapiętych pasów?
Konieczność stosowania pasów bezpieczeństwa reguluje w naszym kraju ustawa Prawo o ruchu drogowym z dnia 20 czerwca 1997 roku. Jej przepisy mówią przede wszystkim o tym, kto powinien zapiąć pasy w samochodzie. Dodatkowo zabraniają wręcz kierowcy przewożenia osób, które nie zapięły pasów bezpieczeństwa. Za niedostosowanie się do przepisów zawartych w ustawie grożą następujące sankcje:
- Niekorzystanie z pasów bezpieczeństwa podczas jazdy – mandat 100 zł, 2 punkty karne
- Kierowanie pojazdem przewożącym pasażerów nie korzystających z pasów bezpieczeństwa – 100 zł, 1 punkt karny
Przewożenie dziecka w pojeździe:
- poza fotelikiem ochronnym lub innym urządzeniem do przewożenia dzieci – 150 zł, 3 punkty karne
- w foteliku ochronnym, siedzącego tyłem do kierunku jazdy na przednim siedzeniu pojazdu wyposażonego w poduszkę powietrzną dla pasażera – 150 zł, 3 punkty karne
Czytaj także: Jazda po autostradzie – co warto wiedzieć?
Kto może jeździć bez zapiętych pasów?
Podobnie jak inne reguły, tak i Prawo ruchu drogowym ma swoje wyjątki w przypadku obowiązku korzystania z pasów bezpieczeństwa. Są z niego zwolnione osoby, które nie powinny używać pasów ze względów zdrowotnych. Muszą jednak mieć w związku z powyższym dokument wystawiony przez lekarza, który to potwierdzi. Z przyczyn oczywistych nie muszą zapinać pasów w czasie podróży samochodem kobiety w widocznej ciąży, a także:
- kierujący taksówką osobową
- instruktor lub egzaminator podczas szkolenia lub egzaminowania
- policjant, funkcjonariusz Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, inspektora kontroli skarbowej, funkcjonariusz celny i Służby Więziennej, żołnierz Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej – podczas przewożenia osoby zatrzymanej
- funkcjonariusz Biura Ochrony Rządu podczas wykonywania czynności służbowych
- zespół medyczny w czasie udzielania pomocy medycznej
- konwojent podczas przewożenia wartości pieniężnych
- osoba chora lub niepełnosprawna przewożona na noszach lub w wózku inwalidzkim
Pasy bezpieczeństwa – za i przeciw
Jak to w społeczeństwie bywa, pomimo że pasy są obowiązkowe, to mają swoich zwolenników i przeciwników. Co na temat pasów sądzą internauci?
~niezapinam
Ja uciekłem z palącego się auta dzięki niezapiętym pasom – tylko dlatego teraz tu piszę. Wymóg zapinania pasów to taki sam absurd jak światła mijania w mieście i posiadanie gaśnicy. Zawsze jest kolejny powód do wystawienia mandatu. Jaki jest sens świecić sobie w zderzak? Gaśnicą 1 kg to możemy sobie papierosa zgasić a nie samochód. Po kiego zapinać pas, kiedy stoimy w korku, jedziemy 3 km/h, a tu nagle jakiś Żuk bez hamulców jedzie prosto na nasz bok, a my zamiast uciekać nerwowo szukamy zapięcia pasa? Pasy ratują, ale tylko w niewielu przypadkach. W pozostałej większości odbierają nam życie…. Ja nigdy nie zapnę pasów. Już raz uciekłem. Moje dzieci nadal mają ojca w całości i nie nadtopionego. Możecie mnie przypisać do tej grupy – waszym zdaniem niezrównoważonej psychicznie – która nie popiera zapinania pasów.
~adriano89
Nigdy sam nie zapominam, ale też nie pozwalam pasażerom na niezapięcie pasów. Każdy kierowca powinien zadbać nie tylko o siebie, ale też o inne osoby w samochodzie, bo to przecież w pewnym sensie on jest za nich odpowiedzialny. Ci, którzy częściej ze mną jeżdżą już wiedzą i nie zapominają o pasach, ale kilka razy zdarzyły mi się niemiłe wymiany zdań na ten temat. Dla mnie sprawa jest jasna – nie ruszam dopóki wszyscy w aucie nie są zapięci. Jeśli to nie pasuje, zawsze można wysiąść.
Po stronie przeciwników pasów bezpieczeństwa opowiada się także wielokrotny kandydat na prezydenta RP oraz europoseł Janusz Korwin-Mikke. Tłumaczy on swoje stanowisko wolnością uczestników ruchu drogowego, która ograniczona jest przymusem zapinania pasów. ,,Nie lubię palić się żywcem w samochodzie” – deklaruje Korwin-Mikke i oświadcza, że załatwił sobie u lekarza dokument zwalniający z obowiązku zapinania pasów. Zdaniem polityka korzystanie z tego wynalazku, podobnie jak wiele innych obowiązkowych w naszym kraju rzeczy, powinno być dobrowolne.
Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego postanowiła zmierzyć się z obiegowymi opiniami na temat pasów bezpieczeństwa i rozwiać wątpliwości kierowców:
Czy przez niezapięte pasy możesz nie dostać odszkodowania?
A co jeśli przytrafił Ci się wypadek samochodowy i chcesz ubiegać się o świadczenie z tytułu ubezpieczenia OC sprawcy, ale nie miałeś zapiętych pasów? Pomimo że nie przestrzegałeś prawa i być może jakiś procent Twojego uszczerbku na zdrowiu jest skutkiem Twojej nieodpowiedzialności, to nadal masz szanse na odszkodowanie.
Jest jednak bardzo prawdopodobne, że jeśli otrzymasz odszkodowanie, to ubezpieczyciel je pomniejszy, stosując kategorię przyczynienia się do szkody. Zgodnie bowiem z art. 362 k.c. ,,Jeśli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza stopnia winy obu stron”.
Czytaj także: Przyczynienie się poszkodowanego do szkody. Kiedy ubezpieczyciel ma prawo zmniejszyć odszkodowanie z OC?
Jeśli jednak będziesz chciał zgłosić szkodę z własnej dobrowolnej polisy, możesz odszkodowania nie dostać wcale. W ubezpieczeniach NNW jazda bez zapiętych pasów jest czasami wyłączona z odpowiedzialności. Jako przykład można podać fragment ogólnych warunków ubezpieczenia (OWU) NNW towarzystwa HDI należącego do Warty:
Niektóre towarzystwa ubezpieczeniowe w NNW nie biorą odpowiedzialności za szkody powstałe podczas wypadku, kiedy poszkodowany nie miał zapiętych pasów, ale inne takich wyłączeń w swoich warunkach nie mają. Ubezpieczenie NNW jest dobrowolne i rozbieżności w jego warunkach mogą się zdarzać – dlatego zawsze czytaj OWU przed zawarciem umowy ubezpieczenia.
Czytaj także: Czego nie wolno robić w aucie?
Podsumowanie
- Trzypunktowe pasy bezpieczeństwa po raz pierwszy zastosowali Szwedzi w swoim Volvo w 1959 roku.
- W Polsce już od lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku mamy obowiązek zapinania pasów bezpieczeństwa.
- Kierowca może zostać ukarany nie tylko kiedy sam jedzie bez pasów, ale też gdy nie dopilnuje, aby jego pasażerowie je zapięli.
- Poza kobietami w ciąży z obowiązku jazdy w pasach są zwolnieni m.in. taksówkarze, instruktorzy jazdy i egzaminatorzy, policjanci przewożący zatrzymanych, funkcjonariusze BOR i konwojenci wiozący pieniądze.
- Przeciwnicy obowiązkowego zapinania pasów twierdzą, że w razie pożaru trudniej wydostać się z auta. Statystyki pokazują jednak, że pożary po wypadkach wybuchają bardzo rzadko.
- Gdy zgłaszasz szkodę z OC sprawcy a nie miałeś zapiętych pasów, ubezpieczyciel może Ci obniżyć odszkodowanie powołując się na przyczynienie się poszkodowanego do szkody.
- W dobrowolnym ubezpieczeniu NNW może pojawić się wyłączenie odpowiedzialności za sytuacje, kiedy poszkodowany nie zapiął pasów - o ile to miało wpływ na szkodę. Sprawdź warunki swojej polisy.
Wszystkie treści prezentowane na łamach niniejszej witryny internetowej mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny, stanowiąc wyraz osobistych poglądów ich autora/ów oraz nie nie powinny stanowić podstawy przy podejmowaniu decyzji biznesowych, inwestycyjnych, lub podatkowych, za które to decyzje właściciel strony internetowej ani autorzy nie ponoszą jakiejkolwiek odpowiedzialności.
Podobne artykuły
Motocyklistów dotyczą wszystkie przepisy ruchu drogowego. Jazda motorem to znacznie więcej trudnych sytuacji na drodze, których nie doświadczają kierowcy samochodów. Na co uważać? Jak się zachować?
Chcesz zdawać egzamin teoretyczny na prawo jazdy co roku? Nie! A to jeden z pomysłów ekspertów ministerstwa Infrastruktury na poprawę bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Naszym zdaniem nie tędy droga. Dlatego prezentujemy listę pięciu sposobów na to, by bezpieczeństwo faktycznie uległo poprawie.
![Foto: by Stewart Butterfield [CC BY 2.0 (http://creativecommons.org/licenses/by/2.0/deed.en)], via Wikimedia Commons](https://punkta.pl/app/uploads/2014/10/Stewart-Japanese_toy_bears-1-370x168.jpg.webp)
Razem raźniej! Wspólne przejazdy autem to czysta przyjemność, która na dodatek może pomóc w odkorkowaniu dróg i zmniejszeniu zanieczyszczenia powietrza. Musisz jednak uważać na to, kogo wpuszczasz do swojego auta i pamiętać, że nie każdy pasażer zasługuje na honorowe miejsce obok kierowcy.
Bezpieczne przewożenie dzieci w samochodzie to temat, z którym wszyscy rodzice powinni być doskonale obeznani. Tymczasem nie wszyscy wiedzą, jak przewozić malców zgodnie z prawem. Punkta przygotowała kompendium wiedzy, w którym znajdziesz odpowiedzi na pytania takie, jak: od kiedy dziecko może jeździć na podstawce, co należy wybrać fotelik czy podstawkę i w jakich okolicznościach możemy zupełnie z nich zrezygnować.
W życiu kierowców nie ma nudy. Co jakiś czas słychać głosy o kolejnych zmianach w Kodeksie drogowym. Jedne budzą mniej kontrowersji, inne nieco więcej. Żadna jednak nie pozostaje bez wpływu na codzienność zmotoryzowanych. Tym razem obowiązkowa będzie prawdopodobnie tzw. jazda na suwak. Dzięki niej korki przed zwężeniami mają rozładowywać się płynniej. Kiedy zmiana wejdzie w życie i na czym dokładnie polega?
Pod względem zmian w Kodeksie drogowym rok 2020 był wyjątkowy – nowych regulacji wprowadzono wiele, a większość z nich ułatwia życie kierowcom. Przygotowaliśmy zestawienie wszystkich najistotniejszych zmian, podpowiadamy też, co czeka kierowców w nadchodzącym roku.
Najchętniej czytane
Ceny obowiązkowego ubezpieczenia OC zmieniają się dynamicznie. Pamiętaj jednak, że porównując wysokość składki u różnych ubezpieczycieli, możesz oszczędzić nawet kilkaset złotych na polisie. Sprawdź ranking ubezpieczeń OC Punkty i sprawdź, gdzie można było kupić najtańsze ubezpieczenie OC i jakie są prognozy na kolejne miesiące. Pamiętaj, aby regularnie sprawdzać aktualizację naszego rankingu.
Sprowadzone auto używane z Wielkiej Brytanii, zwane potocznie „anglikiem” jest nadal atrakcyjną opcją dla wielu polskich kierowców. Pojazdy można odkupić w przystępnych cenach, co przyciąga entuzjastów motoryzacji, ale też kolekcjonerów. Jednak sama procedura zakupu, rejestracji i ubezpieczenia takiego auta w Polsce to szereg wyzwań i wymagań.
Rozmowy przez telefon to poważny problem na polskich drogach, który niejednokrotnie przyczynił się do niebezpiecznych sytuacji. Nie warto ryzykować również z tego powodu, że wykroczenie jest karane wysokim mandatem. Dowiedz się, co Ci grozi za rozmowę przez telefon w czasie jazdy.