Sprawdź, czy grozi ci udar - jak rozpoznać udar?

Aktualizacja:
udar-mózgu

Bezpośrednią przyczyną udaru jest zablokowanie jednego z naczyń krwionośnych doprowadzających krew do mózgu lub pęknięcie naczynia i wylew krwi. Komu grozi udar? Jakie są objawy udaru? Co należy zrobić, a czego nie wolno? Jak zapobiegać udarom? Przeczytaj koniecznie. Ta wiedza może uratować życie tobie lub komuś z twojego otoczenia. Sprawdź, czy grozi ci udar - i jak go rozpoznać?

Podobno co 8 minut, ktoś w Polsce dostaje udaru. Daje to  ok. 70 tys. nowych przypadków rocznie, a statystyki mogą się pogarszać, bo społeczeństwo się starzeje (w starszym wieku udarów jest najwięcej), a młodzi pracują na udar niezdrowym stylem życia. Ryzyko rośnie przy nadciśnieniu, zaburzeniach rytmu serca, wysokim cholesterolu, cukrzycy, otyłości. Sprawdź czy grozi czy udar i jak go rozpoznać!

Komu grozi udar mózgu?

Udar może dopaść każdego z nas. Ryzyko udaru mózgu wzrasta, gdy pacjent:

  • ma ponad 40 lat (w wieku 45–55 lat ryzyko udaru wynosi 1 na 1000 osób rocznie, pomiędzy 65. a 75. – 1 na 100, a po 85. roku życia już 1 na 30)
  • w jego rodzinie występowały udary
  • jest już po udarze lub niedokrwieniu mózgu
  • choruje na serce, cukrzycę lub migrenę
  • ma zwiększoną krzepliwość krwi
  • ma podwyższony poziom „złego” cholesterolu i trójglicerydów we krwi
  • ma nadciśnienie tętnicze
  • nadużywa leków (np. sterydów i anabolików)
  • zażywa doustne środki antykoncepcyjne
  • pali papierosy
  • pije alkohol
  • zażywa narkotyki (amfetaminę, kokainę)
  • ma zapalenie naczyń krwionośnych lub tętniaki tętnic mózgowych
  • ma nadwagę lub otyłość
  • prowadzi siedzący tryb życia.

Objawy udaru

  • osłabienie mięśni twarzy – kącik ust opada po jednej stronie;
  • osłabienie (niedowład) ręki lub nogi, albo i ręki i nogi po tej samej stronie ciała, niekiedy towarzyszy temu uczucie drętwienia połowy ciała;
  • zaburzenia widzenia – podwójne widzenie, a nawet całkowita utratę widzenia, najczęściej w jednym oku;
  • osłabienie mięśni języka i gardła – trudności w połykaniu i mówieniu, krztuszenie się
  • zaburzenia równowagi i koordynacji ruchów – chory potyka się, upuszcza przedmioty
  • nagły, bardzo silny ból głowy – zwłaszcza w przypadku krwotoku podpajęczynówkowego;
  • zaburzenia lub utrata przytomności – chory staje się senny, trudno go rozbudzić, mówi nieskładnie, nie wie, gdzie się znajduje i co się z nim dzieje lub całkowicie traci przytomność.

Co robić, gdy podejrzewam, że ktoś ma udar?

Natychmiast dzwonić po pogotowie. Liczy się każda sekunda!

Komórki mózgu, bardzo wrażliwe na niedotlenienie, zaczynają umierać już po 4 minutach od wystąpienia udaru. Skutki udaru można odwrócić lub znacznie ograniczyć pod warunkiem, że leczenie to zostanie zastosowane nie później niż 3 godziny od początku udaru. Jak najszybsze dotarcie do szpitala może uratować życie lub uchronić przed ciężką niepełnosprawnością.

Czego NIE WOLNO ROBIĆ, gdy podejrzewam u kogoś lub u siebie udar?

  • czekać, aż objawy same ustąpią
  • próbować się kontaktować z lekarzem rodzinnym
  • przyjmować jakichkolwiek leków
  • jechać do szpitala samemu lub czekać na podwiezienie przez kogoś innego.

Typy udaru

Wyróżnia się dwa główne typy udaru: niedokrwienny i krwotoczny. Dokładnie omawia je neurolog dr med. Marek Bodzioch w portalu mp.pl.

W skrócie:
1. Udar niedokrwienny (ok. 4/5 przypadków udaru mózgu) powstaje wtedy, gdy tętnica zaopatrująca jakąś część mózgu w krew staje się niedrożna, tzn. krew nie przepływa przez nią lub przepływa z ilości niewystarczającej, aby komórki mózgu otrzymały jej tyle, ile potrzebują. Najczęstszą przyczyną zwężenia lub zatkania tętnicy jest miażdżyca lub zator.

  1. Udar krwotoczny (ok. 1/5 przypadków udaru) powstaje w wyniku pęknięcia ściany tętnicy mózgowej i wylania się krwi poza naczynie (potocznie: wylew), wskutek czego krew nie dociera do tkanki mózgowej w obszarze zaopatrywanym przez pękniętą tętnicę. Udary krwotoczne są zwykle cięższe niż udary niedokrwienne, częściej kończą się śmiercią lub znaczną niepełnosprawnością, a możliwości ich leczenia są bardziej ograniczone.

Jak często występuje udar mózgu?

W krajach rozwiniętych każdego roku na udar mózgu zapadają 2 na 1000 osób, ale aż 10 na 1000 osób po 65. roku życia. Udar niedokrwienny występuje najczęściej u osób starszych, natomiast udar krwotoczny zdarza się nierzadko w młodym wieku, jeśli przyczyną są wady budowy ściany tętnic.

Jak lekarz diagnozuje udar mózgu?

Lekarz rozpoznaje udar mózgu na podstawie stwierdzonych objawów oraz obrazu tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego głowy. Wykonuje się także inne badania, takie jak ultrasonografia tętnic szyjnych, echokardiografia i arteriografia tętnic mózgowych oraz badania krwi.

Czy udar mózgu można całkowicie wyleczyć?

Jeśli chory jak najszybciej trafi do szpitala, to ma dużą szansę na odzyskanie zdrowia i sprawności. Po szybkiej diagnozie i odpowiednim leczeniu wdrożonym w ciągu pierwszych trzech godzin od wystąpienia udaru zaburzenia neurologiczne z czasem ustępują. Komórki mózgu, które obumarły, już się nie zregenerują, ale wiele z niedotlenionych jest w stanie podjąć pracę. Ludzki mózg ma taką właściwość, że niektóre komórki są w stanie częściowo przejąć funkcję tych, które zginęły. Ta właściwość, nazywana plastycznością mózgu, jest większa u osób młodszych. W odzyskaniu utraconej sprawności po udarze pomaga odpowiednia rehabilitacja.

Jednak szacuje się, że umiera około 1/3 chorych, którzy doznali udaru (1/2 chorych z udarem krwotocznym), co sprawia, że udar mózgu jest trzecią pod względem częstości przyczyną zgonów, po nowotworach i chorobach serca. Wielu chorych do końca życia cierpi z powodu ciężkiej niepełnosprawności i jest zdanych na opiekę najbliższych.

Profilaktyka czyli jak zapobiegać udarom

Choroby zwiększające zagrożenie udarem to nadciśnienie tętnicze, cukrzyca i miażdżyca. Przyczyn udarów lekarze dopatrują się także w niehigienicznym trybie życia, bowiem ryzyko udaru bardzo podwyższa otyłość, brak ruchu, nadużywanie alkoholu, palenie papierosów. Możemy zrobić bardzo wiele, aby zapobiegać tej groźnej chorobie.

  1. Zadbaj o ciśnienie. W obniżeniu ciśnienia tętniczego pomoże codzienna gimnastyka lub spacer w umiarkowanym tempie oraz odpowiednie odżywianie się, m.in. ograniczenie spożycia soli do 5 g dziennie (płaska łyżeczka). Eksperci WHO (Światowej Organizacji Zdrowia) szacują, że zmniejszenie porcji soli może zapobiec jednemu na pięć przypadków udaru mózgu. Prawidłowo leczone nadciśnienie krwi zmniejsza ryzyko udaru aż o 40 proc.
  2. Zadbaj o właściwą dietę. W profilaktyce udarów polecane jest spożycie warzyw kapustnych – kalafiora, kapusty, brokułów i brukselki, które zawierają znaczne ilości antyoksydantów i witaminy. Warto wprowadzić do jadłospisu owoce i warzywa o intensywnej barwie – czarne porzeczki, pomarańcze, zieloną i czerwoną paprykę. Jedna dodatkowa porcja warzyw i owoców dziennie może zmniejszyć ryzyko udaru mózgu aż o 6 proc.
  3. Rzuć palenie
  4. Ogranicz spożycie alkoholu. Nadmiar (powyżej 3 jednostek w ciągu jednego dnia) – szkodzi i przyczynia się do wzrostu ryzyka udaru.

Podsumowanie

Podsumowanie:

  1. Ryzyko udaru wzrasta po czterdziestce, ale młode osoby także są narażone. Udary występują o 25 proc. razy częściej u mężczyzn niż u kobiet.
  2. Najczęstsze przyczyny udarów to zarówno choroby (nadciśnienie tętnicze, choroby serca, cukrzyca lub migrena, podwyższony cholesterol, nadwaga), obciążenia genetyczne (udary w rodzinie) jak i niehigieniczny tryb życia (papierosy, alkohol, nadużywanie leków, siedzący tryb życia).
  3. Nie wolno lekceważyć objawów udaru! Kiedy widzisz niepokojące objawy u siebie lub kogoś w twoim otoczeniu, natychmiast dzwoń po pogotowie.
  4. Chory ma szansę na odzyskanie zdrowia i sprawności tylko po szybkiej diagnozie i odpowiednim leczeniu wdrożonym w ciągu pierwszych trzech godzin od wystąpienia udaru.
  5. Możemy zrobić bardzo wiele, aby zapobiegać udarom. Warto ograniczyć spożycie soli i alkoholu, rzucić palenie, podjąć aktywność fizyczną na miarę możliwości.
6. Po przebytym udarze bardzo często następują nawroty. W ciągu roku aż 10 proc. chorych doznaje powtórnego udaru, a w ciągu 5 lat 40 procent.


Redaktor Punkta
 
Ekspert ds. ubezpieczeń 

Artykuł, który czytasz został napisany przez jednego z ekspertów multiagencji Punkta. Staramy się przekazać całą naszą wiedzę na temat polis oraz towarzystw ubezpieczeniowych, aby świat ubezpieczeń stał się dla Ciebie jasny i zrozumiały.  

guest
0 Komentarze
Inline Feedbacks
Wyświetl wszystkie komentarze

Najnowsze artykuły

Najtańsze OC w 2023
2021.12.30
Najtańsze OC w sierpniu 2023 r. Comiesięczny ranking ubezpieczeń

Ceny obowiązkowego ubezpieczenia OC zmieniają się dynamicznie. Porównując wysokość składki u różnych ubezpieczycieli, możesz oszczędzić nawet kilkaset złotych. Poznaj nasz ranking ubezpieczeń OC z sierpnia 2023 roku i sprawdź, gdzie można było kupić najtańsze ubezpieczenie OC w tym okresie.

Czytaj więcej
2023.09.05  •  Samochód
Jak przeprowadzić rozliczenie kilometrówki w 2023 roku?

Jeśli używasz prywatnego samochodu do celów służbowych, prawdopodobnie przysługuje ci kilometrówka. Rozwiązanie pozwala zwrócić pracownikowi wydatki związane z użyciem w pracy swojego auta. Kilometrówkę oblicza się na podstawie stawki za kilometr. Od 17 stycznia 2023 roku doszło do jej podwyższenia. Dowiedz się, jak przebiega rozliczenie kilometrówki samochodu prywatnego w 2023 roku.

Czytaj więcej
2023.09.05  •  Samochód
Formalności po zakupie samochodu – o czym nie możesz zapomnieć?

Zakup samochodu to powód do radości. Po sfinalizowaniu transakcji nie można jednak zapomnieć o formalnościach, które czekają na nowego właściciela. Niedopełnienie obowiązków może się wiązać z przykrymi konsekwencjami. Sprawdź, jakie formalności przy kupnie samochodu są niezbędne.

Czytaj więcej
2023.09.05  •  Samochód
Parkowanie w strefie zamieszkania – co mówią na ten temat przepisy?

Strefa zamieszkania to miejsce, które z założenia ma być obszarem bezpiecznym, gdzie panuje ogólny ład i porządek umożliwiające komfortowe życie mieszkańców okolicznych budynków. Z tych względów obowiązują tam określone przepisy. Sprawdź, czy parkowanie w strefie zamieszkania jest dozwolone.

Czytaj więcej

Najchętniej czytane

Kolizja na drodze - jak napisać oświadczenie wzór
2018.03.28  •  Podróże
Stłuczka? Pobierz oświadczenie sprawcy kolizji drogowej i nie martw się więcej! [WZÓR PDF]

Korek. Cenny czas ucieka, a samochody nie jadą. Jedni zmieniają pas ruchu, na siłę wciskając się między auta, drudzy próbują ominąć zator poboczem lub chodnikiem. W takich nerwowych sytuacjach łatwo o stłuczkę, która dodatkowo zablokuje spieszących się kierowców. Ale co dalej? Czy wystarczy spisać oświadczenie sprawcy kolizji, czy lepiej wezwać drogówkę? Odpowiadamy!

Czytaj więcej
Najtańsze OC w 2023
2021.12.30
Najtańsze OC w sierpniu 2023 r. Comiesięczny ranking ubezpieczeń

Ceny obowiązkowego ubezpieczenia OC zmieniają się dynamicznie. Porównując wysokość składki u różnych ubezpieczycieli, możesz oszczędzić nawet kilkaset złotych. Poznaj nasz ranking ubezpieczeń OC z sierpnia 2023 roku i sprawdź, gdzie można było kupić najtańsze ubezpieczenie OC w tym okresie.

Czytaj więcej
Kobieta na motocyklu robi prawo jazdy kat. A
2020.05.22  •  Motocykl
Prawo jazdy kategorii A na motocykl. Ile kosztuje, od ilu lat, jakie wymagania?

Myślisz o zdobyciu prawa jazdy na motocykl? Poniżej znajdziesz wszelkie informacje na temat kat. A. Krok po kroku podpowiadamy, co zrobić i ile to kosztuje, aby móc poruszać się motocyklem po drogach publicznych.

Czytaj więcej