Jak działa czarna skrzynka w samochodzie?

Czym jest system EDR w samochodzie?

EDR (Event Data Recorder), czyli rejestrator danych zdarzeń, to urządzenie montowane w nowoczesnych samochodach, które działa na zasadzie „czarnej skrzynki” znanej z lotnictwa. Głównym zadaniem jest zbieranie i zapisywanie informacji o pojeździe w momencie kolizji lub wypadku. Urządzenie nie działa w sposób ciągły – dane są zapisywane na krótko przed, w trakcie i tuż po zdarzeniu, pozwalając dokładnie odtworzyć przebieg incydentu. Dzięki temu możliwa jest analiza wypadku, ocena działania systemów bezpieczeństwa i wyciąganie wniosków dotyczących poprawy ochrony kierowców oraz pasażerów.

System EDR nie jest jeszcze obecny we wszystkich samochodach, jednak jego stosowanie staje się coraz bardziej powszechne.

Od kiedy montuje się EDR?

Pierwsze rejestratory EDR zaczęły pojawiać się w samochodach już w latach 90., głównie w autach produkowanych na rynek amerykański. W Stanach Zjednoczonych od 2014 roku montaż EDR jest obowiązkowy w nowych pojazdach, zgodnie z przepisami federalnymi. W Europie obowiązek stosowania rejestratorów wszedł w życie od 6 lipca 2022 roku, kiedy to rozporządzenie Unii Europejskiej (UE 2019/2144) nałożyło wymóg wyposażenia wszystkich nowych homologowanych modeli samochodów w system EDR. Od lipca 2024 roku przepis ten obejmie również wszystkie nowo rejestrowane pojazdy.

Czy system EDR jest w każdym samochodzie?

System EDR nie jest jeszcze standardem we wszystkich pojazdach. Obowiązkowo montuje się go tylko w nowych modelach samochodów homologowanych po lipcu 2022 roku w UE. W starszych pojazdach oraz modelach sprzed wprowadzenia obowiązkowych przepisów system ten nie jest powszechnie dostępny.

Niektóre marki montują EDR jako część zaawansowanych systemów bezpieczeństwa już od wielu lat, szczególnie w samochodach klasy premium lub tych przeznaczonych na rynek amerykański.

Jakie dane zbiera system EDR?

Współczesne samochody wyposażone w system EDR zbierają wiele informacji, które mogą okazać się ważne zarówno w analizie wypadków, jak i w kontekście ubezpieczenia OC czy assistance.

Jednym z najważniejszych elementów systemu jest pre-crash data – funkcja umożliwiająca zapisanie ostatnich 5 sekund przed kolizją. Dane te są aktualizowane co pół sekundy, co pozwala na dokładne odtworzenie sytuacji tuż przed zdarzeniem. Co dokładnie rejestruje EDR?

• Prędkość pojazdu.
• Położenie pedału gazu i hamulca.
• Aktualny bieg.
• Kąt skrętu kierownicy.
• Stan zapięcia pasów bezpieczeństwa.
• Aktywność systemów ABS i ESP.
• Działanie układów wspomagających kierowcę (np. asystent hamowania awaryjnego).

Dodatkowo system EDR zapisuje dane powypadkowe, czyli informacje dotyczące momentu zderzenia:

• aktywacja systemów bezpieczeństwa, np. wystrzelenie poduszek powietrznych,
• działanie napinaczy pasów bezpieczeństwa,
• siła i kierunek uderzenia.

Ważnym parametrem jest jednak tzw. delta V – wskaźnik zmiany prędkości pojazdu w czasie kolizji. Dzięki niemu można sprawdzić, czy kierowca podjął próbę hamowania lub wykonania manewru obronnego, czy też uderzenie nastąpiło bez żadnej reakcji.

Czy dane z EDR mają znaczenie dla ubezpieczenia OC i assistance?

Dzięki systemowi EDR zyskujemy rzetelne i obiektywne dane, które nie tylko pomagają w rekonstrukcji wypadków, ale także w ochronie interesów kierowców przy zgłaszaniu szkód do ubezpieczyciela. Technologia jest zatem nieocenionym wsparciem zarówno dla właścicieli aut, jak i firm ubezpieczeniowych.

• Analiza przyczyn wypadku – dane z systemu EDR mogą jednoznacznie wskazać, co wydarzyło się tuż przed i w trakcie kolizji, co ułatwia ustalenie sprawcy zdarzenia.
• Weryfikacja zgłoszeń ubezpieczeniowych – informacje z EDR mogą stanowić dowód w przypadku sporów z ubezpieczycielem w ramach ubiegania się wypłatę odszkodowania z ubezpieczenia samochodu, np. w sytuacji odmowy wypłaty odszkodowania.
• Ocena działań kierowcy – dzięki zapisanym danym można sprawdzić, czy kierowca podjął odpowiednie działania, jak hamowanie, co może mieć wpływ na wycenę szkody.

Przeczytaj także: Tańsze OC dla młodego kierowcy dzięki czarnej skrzynce.

Źródła:

1. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2144 z dnia 27 listopada 2019 r. w sprawie wymogów dotyczących homologacji pojazdów silnikowych oraz ich układów, części i oddzielnych zespołów technicznych ze względu na ogólne bezpieczeństwo pojazdów i ochronę użytkowników dróg.