Wycena samochodu do ubezpieczenia. Czy zaniżanie wartości auta się opłaca?

Jak wycenić wartość samochodu?

Obowiązek dokonania wyceny samochodu do ubezpieczenia leży po stronie ubezpieczającego. W praktyce jednak niektóre towarzystwa przyjmują średnią wartość rynkową pojazdu podaną przez klienta. Natomiast w innych wycena Twojego auta zostanie dokonana przez pracownika ubezpieczyciela lub agenta. Mają oni do dyspozycji katalog wartości rynkowych samochodów (narzędzie tworzone przez wyspecjalizowane firmy, jak Eurotax). Wartość ta będzie zależała od rocznika, marki i modelu samochodu. Wpłynie też na nią wyposażenie fabryczne, przebieg, zużycie auta, dodatkowe wyposażenie zainstalowane przez właściciela np. sprzęt audio.

Kalkulator OC/AC – oblicz składkę

Pamiętaj! Zawsze sprawdź wartość samochodu, którą zaproponuje Ci ubezpieczyciel. Możesz się nie zgodzić na wycenę wartości pojazdu przez ubezpieczyciela i zrobić to na własną rękę. W takim wypadku dokona jej wybrany przez Ciebie rzeczoznawca. Z kolei Ty przedłożysz ubezpieczycielowi dokument, na którym będzie podana średnia rynkowa wartość samochodu. Będzie on podstawą do ustalenia wysokości składki ubezpieczeniowej.

Wartość auta, czyli wycena nowego pojazdu

Jeżeli masz nowy samochód, sprawa jest dość jasna. W takim przypadku nie będzie potrzebny żaden kalkulator ani katalog. Wycena auta do ubezpieczenia zostanie ograniczona do przyjęcia wartości zapisanej na fakturze. Ubezpieczyciele często uznają również wartość zakupu, jeśli:

• od czasu wystawienia faktury nie upłynęło więcej niż 6 miesięcy,
• od daty zakupu przebieg nie jest większy niż 10 tys. km,
• auto nie uległo uszkodzeniu od dnia zakupu,
• samochód w świetle prawa nie zmienił właściciela,
• nie nastąpiło obniżenie ceny fabrycznej nowego pojazdu, który posiada to samo wyposażenie i te same parametry techniczne – pod uwagę są brane autoryzowane przez producenta punkty sprzedaży.

Jak wyliczyć wartość samochodu używanego?

Wycena wartości samochodu używanego odbywa się przy pomocy usług wyspecjalizowanych firm. Zajmują się one tworzeniem i uzupełnianiem baz danych o pojazdach znajdujących się na rynku. W ten sposób wycena aut opiera się o aktualny cennik samochodów używanych. Najbardziej znane katalogi eksperckie to Eurotax, InfoExpert i Audatex. Narzędziem wykorzystywanym do ustalenia wartości samochodu używanego będzie więc tzw. katalog wyceny samochodów.

Dla przykładu, cennik wyceny Eurotax obejmuje większość dostępnych na rynku aut z ostatnich 10-12 lat. Co jednak najważniejsze – tabela zawiera ceny rynkowe dotyczące konkretnego modelu w poprawnym stanie technicznym. Musi on także mieć standardowe wyposażenie techniczne i średni przebieg dla danego rocznika. Co więcej? Kalkulator Eurotax ustalający wartość samochodu bierze pod uwagę tylko i wyłącznie samochody bezwypadkowe.

Tabela przedstawiająca ceny rynkowe samochodów używanych, a budowana przez m.in. przez Eurotax, przedstawia pojazdy uporządkowane według marki, modelu i roku produkcji. Podawany jest też rodzaj nadwozia, pojemność silnika i jego moc, rodzaj paliwa, przewidywalny nominalny przebieg i bazowa wartość rynkowa (cena sprzedaży). Wartości aut używanych określane są na dany miesiąc i rok. Jak widzisz – wycena aut z Eurotax może przebiegać dużo sprawniej.

Wycena samochodu: zawyżenie i zaniżenie wyceny

Przychodzi Ci do głowy, że jeśli katalogowa wartość samochodu będzie zawyżona, to otrzymasz większe odszkodowanie? A może planujesz zaniżyć wartość pojazdu i zapłacić mniejszą składkę? Uprzedzamy – wcale nie jest to w Twoim interesie. To się po prostu nie opłaca. Powyższe przypadki określane są jako nadubezpieczenie i niedoubezpieczenie.

• Nadubezpieczenie – sytuacja, gdy ubezpieczono pojazd na sumę wyższą niż jego wartość wraz z jego wyposażeniem,
• Niedoubezpieczenie – sytuacja, gdy ubezpieczono pojazd na sumę niższą niż jego rzeczywista wartość.

Zatem jak wycenić samochód? Zwróć uwagę, żeby wpisana w umowie suma ubezpieczenia odpowiadała faktycznej wartości pojazdu. To ona określa górną granicę odpowiedzialności towarzystwa. Jeśli ją zaniżysz, otrzymasz odpowiednio mniejsze odszkodowanie. Jeśli ją zawyżysz, Twoje odszkodowanie i tak zostanie określone na podstawie wartości auta w momencie zdarzenia ubezpieczeniowego. Gdy dojdzie do szkody, ubezpieczyciel jeszcze raz dokona wyceny pojazdu. Tym razem na dzień zdarzenia i ta wartość zostanie wzięta pod uwagę przy kalkulacji odszkodowania (wyjątkiem jest polisa AC ze stałą sumą ubezpieczenia, o której piszemy w dalszej części artykułu).

Kalkulator OC/AC – oblicz składkę

Świadomie decydując się na nadubezpieczenie, nic nie zyskasz, a zapłacisz za to większą składkę. Nie warto więc kombinować. Jednak kiedy uznasz, że zakład ubezpieczeń podczas wstępnej wyceny zawyżył wartość rynkową auta używanego, powinieneś ubiegać się o zmniejszenie sumy ubezpieczenia. Masz do tego prawo!

Jakie ryzyko ponosisz zaniżając wartość pojazdu?

Jeżeli chcesz zapłacić niższą składkę ubezpieczenia, może kusić Cię podanie zaniżonej wartości samochodu. Natychmiast porzuć takie myśli. Przede wszystkim – jest to nieuczciwe działanie. Co więcej – możesz na tym dużo stracić. Dlaczego? Jeżeli podałeś, że Twoje auto ma wartość 50 tys. zł, a tak naprawdę jest to 80 tys. zł, będziesz miał duży problem na przykład w przypadku kradzieży. Kwota do wypłaty z ubezpieczenia będzie naliczana od wartości pojazdu, którą podałeś, a to oznacza dla Ciebie pokaźną stratę finansową. Podobnie wygląda to np. w przypadku kolizji i konieczności kasacji auta.

Czytaj także: Ubezpieczenie samochodu od kradzieży

Wycena wartości samochodu, a odszkodowanie w przypadku szkody całkowitej

Pojęcie szkody całkowitej w ubezpieczeniu AC nie jest takie samo jak przy OC. Ubezpieczyciele podkreślają, że szkoda całkowita przy AC będzie miała miejsce nie wtedy, gdy koszt naprawy jest większy od wartości pojazdu. Zaistnieje ona wtedy, gdy koszt naprawy przekroczy określoną procentowo w warunkach polisy AC wartość samochodu stanowiącą próg ekonomicznej opłacalności naprawy uszkodzonego pojazdu. Zazwyczaj jest to próg od 60 do 80% wartości rynkowej pojazdu – najczęściej 70%.

Przykładowo, rynkowa cena samochodu to 50 000 zł. W umowie AC określono próg wartości odszkodowawczej na 70% – czyli 35 000, a naprawy wynikające z wypadku będą kosztowały 45 000 zł. W takiej sytuacji mamy do czynienia ze szkodą całkowitą, nawet jeśli auto technicznie nadaje się do naprawienia. Jeśli ubezpieczyciel stwierdzi szkodę całkowitą z AC, otrzymasz odszkodowanie w wysokości różnicy między wartością rynkową samochodu w dniu szkody a wartością wraku, czyli pozostałości po zniszczonym samochodzie.

Maksymalna wysokość odszkodowania autocasco, które może być Ci wypłacone w ramach polisy, jest ściśle związane z rynkową wartością pojazdu. Musisz pamiętać, że wartość samochodu według ubezpieczyciela wraz z upływem czasu i jego eksploatacją zmienia się. Dokładnie rzecz ujmując, Twój samochód staje się coraz mniej wart. Wyjątkiem są samochody zabytkowe, ale to jest szczególny przypadek, którego tutaj nie będziemy rozwijać. W dniu zaistnienia szkody wartość Twojego auta zostanie policzona jeszcze raz. Będzie ona brana pod uwagę przy ustalaniu kwoty odszkodowania.

Czytaj także: Ubezpieczenie samochodu zabytkowego – 7 rzeczy, o których musisz wiedzieć

Zapisy w OWU

Ubezpieczyciele stosują różne zapisy definiujące tę sytuację w ogólnych warunkach ubezpieczenia (OWU). Żeby uniknąć późniejszych niespodzianek, przyjrzyjmy się zapisom w OWU:

• PZU – ubezpieczenia komunikacyjne: „W razie powstania szkody całkowitej wysokość odszkodowania ustala się w kwocie odpowiadającej wartości pojazdu w dniu ustalenia odszkodowania pomniejszonej o wartość rynkową pozostałości, z uwzględnieniem warunków umowy PAO, przy czym wartość rynkowa pozostałości jest ustalana indywidualnie, w zależności od rozmiaru uszkodzeń i stopnia zużycia eksploatacyjnego pojazdu lub jego części (zespołów)”.
• WARTA – autocasco standard: „Wysokość odszkodowania z tytułu szkody całkowitej ustala się, z zastrzeżeniem § 18 (dot. maksymalnej wysokości odszkodowania), jako kwotę stanowiącą różnicę pomiędzy wartością pojazdu bezpośrednio przed zaistnieniem szkody, nie większą jednak niż suma ubezpieczenia z dnia zawarcia umowy, a wartością pojazdu w stanie uszkodzonym”.
• Ergo Hestia – autocasco: „W przypadku szkody całkowitej w pojeździe lub wyposażeniu dodatkowym ERGO Hestia ustala rozmiar szkody oraz wysokość odszkodowania w kwocie równej wartości rynkowej pojazdu lub wyposażenia dodatkowego (ale nie wyższej niż ustalona w umowie ubezpieczenia suma ubezpieczenia) z dnia powstania szkody, pomniejszonej o wartość pozostałości, z zastrzeżeniem § 18 ust. 2  i § 23.2. Wartość rynkowa pojazdu na dzień powstania szkody ustalana jest na podstawie systemu wyceny, które zastosowano przy określeniu wysokości sumy ubezpieczenia w dniu zawierania umowy ubezpieczenia zgodnie z § 15”.
• Ubezpieczalnia Allianz – autocasco: „Stała suma ubezpieczenia polega na utrzymaniu wartości rynkowej ubezpieczonego pojazdu z dnia zawarcia umowy. Wartość tę określamy za pomocą systemów eksperckich lub w przypadku pojazdów fabrycznie nowych – faktury zakupu. Stała suma ubezpieczenia obowiązuje przez cały okres umowy w niezmienionej wysokości i stanowi podstawę do ustalenia odszkodowania w przypadku szkody całkowitej lub kradzieży ubezpieczonego pojazdu w okresie ubezpieczenia”.

Stała suma ubezpieczenia: co to jest?

Zawierając ubezpieczenie autocasco, często będziesz miał do wyboru stałą i zmienną sumę ubezpieczenia. Podstawą w tej sytuacji jest również wycena pojazdu. W przypadku stałej sumy ubezpieczenia towarzystwo w razie szkody weźmie pod uwagę wartość Twojego samochodu w dniu zawierania umowy ubezpieczenia autocasco. Co, jeśli nie zdecydujesz się dopłacić (stała suma ubezpieczenia jest opcją droższą)? Wtedy odszkodowanie zostanie określone na podstawie wartości pojazdu w dniu zaistnienia szkody. Czyli zazwyczaj wartości niższej ze względu na upływ czasu.

Kalkulator OC/AC – oblicz składkę

Wydaje się, że stała suma ubezpieczenia samochodu jest korzystnym rozwiązaniem, jednak powinieneś to dokładnie przekalkulować. Nowe samochody najszybciej tracą na wartości. Dlatego ta opcja może być dobrym rozwiązaniem, jeśli masz względnie nowe auto. Warto zawczasu zorientować się, jak będzie kształtowała się w przyszłości szacowana wartość Twojego pojazdu. Niektóre modele tracą z czasem na wartości bardzo dużo, inne mniej. Jeśli stała suma ubezpieczenia wydaje Ci się interesująca, zapytaj o nią swojego agenta lub skorzystaj z dobrej porównywarki ubezpieczeń.

Czytaj także: Wartość rezydualna samochodu: jakie samochody tracą najwięcej na wartości