Likwidacja szkód komunikacyjnych z OC zmienia się, ale powoli i opornie - to wnioski po pierwszych miesiącach obowiązywania wytycznych KNF. Poszkodowani ciągle skarżą się na zaniżone odszkodowania. Dowiedz się, co Twój ubezpieczyciel powinien zrobić przy ustalaniu wysokości odszkodowania i jego wypłacie.
Wytyczne Komisji Nadzoru Finansowego, które weszły w życie z końcem marca, to jeden z najgorętszych tematów ubezpieczeniowych w 2015 roku. Lista KNF liczy 21 punktów i skupia się na najczęstszych nieprawidłowościach, do których dochodziło w likwidacji szkód z ubezpieczeń komunikacyjnych, zwłaszcza z obowiązkowego OC. Oto najważniejsze dla kierowców zalecenia nadzoru:
1. Amortyzacja części
Amortyzacja, czyli obniżanie wartości części samochodowych w kosztorysie szkodowym, ma związek z ich zużyciem. Jeszcze do niedawna ubezpieczyciele stosowali amortyzację zarówno w szkodach z OC sprawcy jak i z ubezpieczenia AC. Firmy ubezpieczeniowe argumentowały, że właściciel starszego samochodu niesprawiedliwie wzbogaciłby się na szkodzie ubezpieczeniowej, gdyby w miejsce zużytej, a teraz dodatkowo uszkodzonej w wyniku kolizji części samochodowej otrzymał zupełnie nową.
KNF uznała, że w przypadku likwidacji szkód z OC sprawcy zakłady ubezpieczeniowe nie powinny stosować amortyzacji. Ubezpieczyciel będzie mógł pomniejszyć odszkodowanie jeśli zdoła wykazać, że samochód w związku z likwidacją szkody zyskałby na wartości. Musi to jednak solidnie udowodnić.
Czytaj także: Amortyzacja części – kiedy ubezpieczyciel może ją stosować, a kiedy nie powinien?
2. Szkoda częściowa czy całkowita?
Szkoda całkowita z ubezpieczenia OC ma miejsce w sytuacji, gdy koszty naprawy przekroczyłyby 100% wartości pojazdu. Tyle definicja. W praktyce ubezpieczyciele robili wiele, żeby szkodę uznać za całkowitą. Zaniżali w tym celu wartość pojazdu sprzed wypadku, zawyżali zaś ceny części i wycenę naprawy. Zupełnie odwrotnie postępowali w przypadku drobnych szkód. Wycena szkody częściowej była na tyle niekorzystna, że poszkodowani w wielu wypadkach sami musieli dopłacać do naprawy.
KNF podkreśliła, że nie można inaczej traktować wyceny pojazdu i kosztów naprawy w zależności od tego, czy szkoda z OC jest traktowana jako całkowita, czy jako częściowa. Ubezpieczyciele muszą więc stosować jednolite kryteria bez względu na rodzaj szkody.
Czytaj także: Szkoda całkowita z OC sprawcy i z własnego AC – czym się różnią?
3. Pomoc przy szkodzie całkowitej
Komisja Nadzoru Finansowego chce też, aby po szkodzie całkowitej z OC ubezpieczyciel pomagał właścicielowi w sprzedaży wraku pojazdu. Chodzi o propozycję zakupu pozostałości pojazdu, albo wskazanie firmy, która taki wrak by odkupiła. Gdyby jednak nie udało się go spieniężyć, ubezpieczyciel powinien podnieść wysokość odszkodowania.
4. Likwidacja kosztorysowa, czy serwisowa?
Metoda serwisowa polega na likwidacji szkody wprost w warsztacie naprawczym, bez fizycznej wypłaty odszkodowania. Metoda kosztorysowa zaś polega na określeniu przez ubezpieczyciela wysokości odszkodowania i wypłacie pieniędzy poszkodowanemu. Biorąc pieniądze do ręki poszkodowany d de facto może z nimi zrobić, co chce – najczęściej decyduje się jednak na naprawę auta. Problem pojawiał się, gdy wielu ubezpieczycieli zaniżało odszkodowanie wypłacane do ręki.
KNF zaleciła więc, by przy likwidacji szkody z OC wariant kosztorysowy odpowiadał kosztom serwisowym. Ubezpieczyciel musi więc uwzględnić stawki za roboczogodzinę warsztatów znajdujących się na terenie miejsca zamieszkania poszkodowanego oraz rynkowe ceny części zamiennych. To, co bardzo istotne w wytycznych Komisji, to prawo poszkodowanego do pełnej informacji. W przypadku szkody powinien domagać się on pełnego kosztorysu, na podstawie którego ubezpieczyciel wyliczył odszkodowanie.
5. Samochód zastępczy
KNF uznała, że każdy przypadek zwrotu kosztów za najem pojazdu ubezpieczyciel powinien rozpatrywać indywidualnie. To, czy zakład zwróci pieniądze, nie powinno zależeć ani od faktu prowadzenia działalności gospodarczej, ani od niemożności korzystania z komunikacji publicznej. Jest to odpowiedź na liczne odmowy zwrotu kosztów najmu przez ubezpieczycieli. Nadal jednak wydatki na wynajem muszą być celowe (gdy z samochodu korzystamy na co dzień) i ekonomicznie uzasadnione (wynajęty pojazd musi odpowiadać klasie własnego auta, z którego właściciel nie może korzystać z powodu szkody).
Kwestia najmu jest jedną z najważniejszych poruszonych w dokumencie KNF. Polacy coraz chętniej korzystają z samochodów zastępczych. „Ten stały wzrost spowodowany jest poprawą świadomości ubezpieczeniowej klientów, dostosowaniem jakości obsługi do potrzeb poszkodowanych oraz zastosowanymi rozwiązaniami wsparcia w organizacji procesu wynajmu pojazdów” – twierdzi Agnieszka Rosa z PZU. Wsparcie, o którym wspomina, to możliwość wypożyczenia samochodu wprost u ubezpieczyciela.
Wytyczne działają, a skargi płyną
Wytyczne KNF oparte są na uchwałach Sądu Najwyższego, który spornymi sprawami zajmował się na wniosek Rzecznika Ubezpieczonych (obecnego Rzecznika Finansowego).
Czytaj także: Nowy Rzecznik Finansowy zbroi się do walki o interesy klientów
Niestety do biura Rzecznika nadal wpływają skargi na ubezpieczycieli. Do końca września aż 4273 z nich dotyczyły postępowania likwidacyjnego w ramach OC (o 350 mniej, niż w podobnym okresie 2014 roku). Ze statystyk wynika, że rzadziej skarżymy się na sprawy związane z uwzględnieniem szkody całkowitej oraz najmu aut zastępczych – wzrosła za to liczba interwencji związanych z amortyzacją i częściami alternatywnymi. Po ponad pół roku od wejścia w życie wytycznych nadal wielu poszkodowanych uważa, że ich odszkodowania zostały zaniżone.
„Możemy zaobserwować niewielkie pozytywne zmiany w podejściu ubezpieczycieli po wprowadzeniu wytycznych KNF” – zauważa Joanna Szczepańska z Biura Rzecznika Finansowego. Zastrzega jednak, że czas od wejścia w życie wytycznych KNF jest zbyt krótki, aby mówić o faktycznej zmianie. Zapytani przez nas przedstawiciele największych towarzystw zapewniają zgodnie, że wszystkie wytyczne wprowadzili na czas, a niektóre z nich nawet kilka lat temu, jak ujednolicenie sposobów wyceny w szkodach całkowitych i częściowych w przypadku PZU.
Lepsza obsługa to wyższa składka za OC
Wytyczne KNF mają poprawić pozycję poszkodowanych w kontakcie z firmami ubezpieczeniowymi. „Dążymy do coraz większego uproszczenia, standaryzacji i transparentności do klienta” – przekonuje Jarosław Matuszewicz, dyrektor zarządzający ds. likwidacji szkód UNIQA, pytany o wprowadzenie zaleceń Komisji.
Jest jednak i druga strona medalu, z której właściciele pojazdów nie będą zadowoleni – to wysokość składki. Polska Izba Ubezpieczeń wyliczyła, że dostosowanie do wymogów KNF będzie kosztować rynek ubezpieczeń od 800 do 1200 mln złotych rocznie. A to oznacza wzrost ceny jednej polisy od kilku do kilkudziesięciu procent (w zależności od rodzaju ubezpieczenia oraz samochodu). Jeszcze raz okazuje się, że jakość ma swoją cenę. Ale Marcin Seklecki, zastępca dyrektora Biura Likwidacji Szkód ERGO Hestii, zwraca uwagę, aby o spodziewaną podwyżkę OC nie obwiniać tylko rygorystycznych zaleceń KNF: „Ceny ubezpieczeń OC w Polsce obecnie nie odzwierciedlają ryzyka, które pokrywają. Z taką sytuacją mamy do czynienia na rynku ubezpieczeń OC od kilku lat”. OC może zdrożeć nie tylko przez wytyczne nadzoru, ale również w związku z apelem, jaki Komisja wystosowała ostatnio do ubezpieczycieli. Nadzór zwraca w nim uwagę na to, o czym mówi przedstawiciel ERGO Hestii – że ceny ubezpieczeń muszą zostać dostosowane do ryzyka, a wojna cenowa w OC powinna zakończyć się jak najszybciej.
Czytaj także: Wyższe kary za brak OC i droższe ubezpieczenia. Gdzie znajdziesz tanie OC?
Podsumowanie
- KNF uznała, że w przypadku likwidacji szkód z OC sprawcy ubezpieczyciel nie powinien stosować amortyzacji części, chyba że wykaże, iż po zamontowaniu nowych części wartość samochodu wzrośnie.
- Ubezpieczyciele powinni wyceniać szkody według identycznych zasad, bez względu na to, czy szkoda jest całkowita czy częściowa.
- W przypadku szkody całkowitej ubezpieczyciel powinien pomóc Ci w zagospodarowaniu (sprzedaży) wraku.
- Przy likwidacji kosztorysowej firma ubezpieczeniowa musi uwzględniać wartość części i stawki robocizny obowiązujące w miejscowości, gdzie poszkodowany chce naprawić auto.
- Zwrot kosztów samochodu zastępczego nie powinien zależeć ani od tego, czy poszkodowany prowadzi działalność gospodarczą ani od tego, czy ma dostęp do transportu publicznego.

Redaktor Punkta
Artykuł, który czytasz został napisany przez jednego z ekspertów multiagencji Punkta. Staramy się przekazać całą naszą wiedzę na temat polis oraz towarzystw ubezpieczeniowych, aby świat ubezpieczeń stał się dla Ciebie jasny i zrozumiały.
Artykuł, który czytasz został napisany przez jednego z ekspertów multiagencji Punkta. Staramy się przekazać całą naszą wiedzę na temat polis oraz towarzystw ubezpieczeniowych, aby świat ubezpieczeń stał się dla Ciebie jasny i zrozumiały.
Najnowsze artykuły

Ceny obowiązkowego ubezpieczenia OC zmieniają się dynamicznie. Porównując wysokość składki u różnych ubezpieczycieli, możesz oszczędzić nawet kilkaset złotych. Poznaj nasz ranking ubezpieczeń OC z sierpnia 2023 roku i sprawdź, gdzie można było kupić najtańsze ubezpieczenie OC w tym okresie.

Jeśli używasz prywatnego samochodu do celów służbowych, prawdopodobnie przysługuje ci kilometrówka. Rozwiązanie pozwala zwrócić pracownikowi wydatki związane z użyciem w pracy swojego auta. Kilometrówkę oblicza się na podstawie stawki za kilometr. Od 17 stycznia 2023 roku doszło do jej podwyższenia. Dowiedz się, jak przebiega rozliczenie kilometrówki samochodu prywatnego w 2023 roku.

Zakup samochodu to powód do radości. Po sfinalizowaniu transakcji nie można jednak zapomnieć o formalnościach, które czekają na nowego właściciela. Niedopełnienie obowiązków może się wiązać z przykrymi konsekwencjami. Sprawdź, jakie formalności przy kupnie samochodu są niezbędne.

Strefa zamieszkania to miejsce, które z założenia ma być obszarem bezpiecznym, gdzie panuje ogólny ład i porządek umożliwiające komfortowe życie mieszkańców okolicznych budynków. Z tych względów obowiązują tam określone przepisy. Sprawdź, czy parkowanie w strefie zamieszkania jest dozwolone.
Najchętniej czytane

Ceny obowiązkowego ubezpieczenia OC zmieniają się dynamicznie. Porównując wysokość składki u różnych ubezpieczycieli, możesz oszczędzić nawet kilkaset złotych. Poznaj nasz ranking ubezpieczeń OC z sierpnia 2023 roku i sprawdź, gdzie można było kupić najtańsze ubezpieczenie OC w tym okresie.

Korek. Cenny czas ucieka, a samochody nie jadą. Jedni zmieniają pas ruchu, na siłę wciskając się między auta, drudzy próbują ominąć zator poboczem lub chodnikiem. W takich nerwowych sytuacjach łatwo o stłuczkę, która dodatkowo zablokuje spieszących się kierowców. Ale co dalej? Czy wystarczy spisać oświadczenie sprawcy kolizji, czy lepiej wezwać drogówkę? Odpowiadamy!

Na terytorium Polski nie musisz mieć przy sobie fizycznego dokumentu prawa jazdy. Obowiązek taki został zniesiony pod koniec 2020 roku. Czy takie same zasady obowiązują po przekroczeniu granicy? Dowiedz się, jakie konsekwencje wywołuje brak prawa jazdy przy kontroli za granicą.