Czym jest aquaplaning?

Co to jest aquaplaning?

Przyczepność pozwala kierowcy na pełne kontrolowanie samochodu oraz toru jazdy. Problem pojawia się w momencie, gdy opony tracą przyczepność, a kierowca panowanie nad pojazdem. Jedną z przyczyn jest właśnie aquaplaning. 

Aquaplaning (hydroplanacja) to sytuacja, w której opony samochodu tracą przyczepność do nawierzchni z powodu warstwy wody znajdującej się na drodze. Zdarza się szczególnie wtedy, gdy pojazd porusza się z dużą prędkością po mokrej nawierzchni, a bieżnik opony nie jest w stanie wystarczająco szybko odprowadzić wody spod kół. W rezultacie powstaje swoista poduszka wodna, która unosi oponę i powoduje, że samochód dosłownie ślizga się po wodzie.

Aquaplaning jest niebezpieczny, ponieważ prowadzi do utraty kontroli nad pojazdem – kierownica staje się luźna, hamowanie nieskuteczne, a auto może zacząć obracać się lub wpaść w poślizg. Najczęściej występuje podczas ulewnych deszczy lub w miejscach, gdzie woda gromadzi się na nierównościach drogi. Niebezpiecznej sytuacji sprzyjają zużyte opony (płytki bieżnik) lub nieprawidłowo napompowane koła.

Odczucia kierowcy podczas aquaplaningu są podobne do tych, jakich doświadcza się, prowadząc auto po oblodzonej nawierzchni. Warto jednak wiedzieć, że do utraty przyczepności może dojść nie tylko podczas przymrozków, ale o każdej porze roku, kiedy na drodze zalega nawet najmniejsza warstwa wody.

Czytaj także: 10 rzeczy, których nie wiesz o swoich oponach.

Kiedy dochodzi do hydroplaningu?

Wbrew powszechnemu przekonaniu aquaplaning nie występuje wyłącznie zimą, gdy drogi są śliskie i oblodzone. Jest to zjawisko charakterystyczne przede wszystkim dla mokrych nawierzchni, szczególnie podczas ulewnych deszczy lub w miejscach, gdzie woda gromadzi się w koleinach i nierównościach asfaltu.

Ryzyko wystąpienia aquaplaningu wzrasta, gdy:

• grubość warstwy wody na drodze jest większa,
• pojazd porusza się z dużą prędkością,
• opony mają płytki bieżnik lub są niewłaściwie napompowane,
• bieżnik jest zabrudzony (np. błotem czy liśćmi), co utrudnia odprowadzanie wody.

Szczególną ostrożność należy zachować na drogach z koleinami, które mogą być wypełnione wodą nawet wtedy, gdy na pozostałej części nawierzchni jest sucho. Cienka warstwa wody może wydawać się niegroźna, ale przy wyższej prędkości nawet minimalna jej ilość wystarczy, aby doprowadzić do utraty przyczepności kół.

Aby ograniczyć ryzyko aquaplaningu, kierowcy powinni dostosować prędkość do warunków pogodowych, unikać nagłych manewrów i regularnie kontrolować stan opon oraz ich bieżnika.

Czytaj także: Opony letnie – co warto wiedzieć, kiedy kupić, kiedy wymienić?

Rodzaje aquaplaningu

Wyróżnia się dwa rodzaje aquaplaningu – wzdłużny i poprzeczny, które różnią się okolicznościami wystąpienia i skutkami dla prowadzenia pojazdu.

Aquaplaning wzdłużny

• Występuje najczęściej podczas jazdy na wprost, gdy samochód z dużą prędkością wjedzie w koleinę wypełnioną wodą.
• Charakterystycznym objawem jest utratę przyczepności tylnych kół, przez co tył samochodu ucieka na boki, a pojazd przestaje reagować na ruchy kierownicy.
• Jest szczególnie niebezpieczny na drogach z licznymi nierównościami i koleinami, które gromadzą wodę.

Aquaplaning poprzeczny

• Dochodzi do niego podczas jazdy w zakręcie, kiedy jedno lub więcej kół traci przyczepność po wjechaniu w kałużę.
• Efektem jest znoszenie pojazdu na zewnątrz zakrętu, co prowadzi do wypadnięcia z drogi lub utraty kontroli nad samochodem.
• Szczególnie groźny jest przy nadmiernej prędkości w zakrętach oraz na mokrych, źle odwodnionych drogach.

Oba rodzaje aquaplaningu stanowią poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa jazdy, dlatego tak ważne jest dostosowanie prędkości do warunków pogodowych, unikanie kolein z wodą oraz dbanie o dobry stan techniczny opon.

Czytaj także: Jak dbać o opony podczas upałów?

Jak uniknąć aquaplaningu?

Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia aquaplaningu, warto stosować się do kilku zasad. Najważniejsze są opony, które powinny być w dobrym stanie z odpowiednią głębokością bieżnika. Im głębsze rowki, tym skuteczniej opony odprowadzają wodę spod kół. Minimalna dopuszczalna głębokość bieżnika to 1,6 mm, ale dla bezpieczeństwa warto wymieniać opony, gdy bieżnik ma około 3-4 mm. Bieżnik kierunkowy i asymetryczny sprawdzają się najlepiej na mokrej nawierzchni, ponieważ są zaprojektowane do efektywnego odprowadzania wody.

Regularne sprawdzanie ciśnienia w oponach również jest niezbędne. Zbyt niskie powoduje, że opony gorzej przylegają do nawierzchni, co zwiększa ryzyko aquaplaningu.

W czasie opadów deszczu i na mokrych drogach warto zmniejszyć prędkość, aby zminimalizować ryzyko utraty przyczepności. Im wyższa prędkość, tym mniej czasu na odprowadzenie wody przez bieżnik. 

Pamiętaj! Staraj się omijać miejsca, w których gromadzi się woda, np. koleiny i kałuże i unikaj gwałtownych manewrów, które mogą zwiększyć ryzyko utraty kontroli nad pojazdem na mokrej nawierzchni.

Czytaj także: Zmiana opon w tym roku: 10 rzeczy, o których już musisz wiedzieć.

Jak zachować się przy utracie przyczepności na mokrej nawierzchni?

Najważniejsze to zachować spokój i nie podejmować gwałtownych manewrów, które mogą pogorszyć sytuację. 

• Nie wykonuj gwałtownych ruchów kierownicą. Zachowaj delikatny, stabilny chwyt kierownicy i staraj się utrzymać tor jazdy. Nagłe skręty mogą spowodować utratę kontroli nad pojazdem.
• Nie hamuj gwałtownie. Gwałtowne hamowanie może pogłębić poślizg. Najlepiej pozwolić, aby samochód samoczynnie wytracił prędkość i stopniowo odzyskał przyczepność.
• Zredukuj prędkość. Jeśli jest to możliwe, zdejmij nogę z gazu i pozwól pojazdowi zwolnić naturalnie.
• Unikaj przyspieszania. Dodawanie gazu w momencie aquaplaningu może tylko pogłębić poślizg i utrudnić odzyskanie kontroli nad pojazdem.

Hamowanie w zależności od systemu ABS

• Samochody z ABS. Delikatnie wciskaj pedał hamulca – system zapobiegnie zablokowaniu kół i pomoże odzyskać kontrolę nad pojazdem.
• Samochody bez ABS. Hamuj delikatnie i pulsacyjnie, czyli naciskając pedał hamulca kilkakrotnie, aby uniknąć zablokowania kół.

Pamiętaj, że nieodpowiednia reakcja kierowcy jest najczęstszą przyczyną wypadków na mokrej nawierzchni – zachowanie spokoju może uratować życie.

Czytaj także: Opony – od nich zależy Twoje bezpieczeństwo. Jakie opony wybrać?

Jakie opony wybrać?