Poduszki powietrzne - w jakim stopniu poprawiają bezpieczeństwo?

Jak zdiagnozować stan poduszek bezpieczeństwa, kiedy kupujemy używane auto? I co dokładnie sprawia, że poduszki powietrzne poprawiają nasze bezpieczeństwo? Wyjaśniamy.

Poduszki powietrzne w samochodzie – trochę historii

W naszym cyklu poradnikowym dla kierowców pisaliśmy już m.in. na temat dowodu rejestracyjnego – w artykule Oznaczenia w dowodzie rejestracyjnym – opis stosowanych kodów, na temat najnowszych zmian w Kodeksie drogowym, czy też o zasadach używania poszczególnych rodzajów świateł w pojeździe. Teraz przyszła pora na poduszki powietrzne – wyposażenie samochodu obecne w praktycznie każdym współczesnym samochodzie, o którym jednak najczęściej wcale nie myślimy. Jak rozpoczęła się historia Airbag?

Poduszki powietrzne to koncepcja mająca swój początek w latach pięćdziesiątych XX wieku. Wtedy to właśnie były technik inżynierii przemysłowej Amerykanin John W. Hetrick, zainspirowany wypadkiem samochodowym, jakiego sam doświadczył, opatentował „zespół poduszki bezpieczeństwa dla pojazdów samochodowych”. W tym samym czasie koncepcją poduszki bezpieczeństwa zainteresował się niemiecki wynalazca Walter Linderer, który równolegle opatentował system podobny do amerykańskiego. W obu przypadkach w sytuacji kontaktu auta z przeszkodą, miało dojść do napełnienia worka sprężonym powietrzem, a ten miał chronić kierowcę przed obrażeniami.

Projektem zainteresowały się koncerny GM i Ford, jednak, jak się okazało, problemy z szybkim napełnianiem poduszki gazem uniemożliwiały zastosowanie systemu tak, aby poduszka mogła spełniać swoje zadanie. W latach sześćdziesiątych amerykański inżynier Allen Breed udoskonalił system, czyniąc go elektromechanicznym. Jednak prawdziwą rewolucje w tym zakresie zawdzięczamy inżynierom Mercedesa, którzy opracowali system napełniania poduszki bezpieczeństwa w 30 milisekund i zastosowali materiał odporny na rozdarcia – nylon.

Pierwszy samochód wyposażony w poduszkę powietrzną to Oldsmobile Tornado z 1973 r. Z kolei pierwszy samochód z poduszką powietrzną i pasami bezpieczeństwa to Mercedes W126 z 1980 r.

Czytaj także: Samochód dla młodego kierowcy

Jak działa poduszka bezpieczeństwa w aucie?

Poduszka powietrzna, a dokładnie cały system bezpieczeństwa, składa się z trzech podstawowych części:

• układu uaktywniającego (czujnik zderzenia, przyspieszenia i cyfrowy układ mikroprocesorowy),
• generatora gazu (palnik + stałe paliwo),
• elastycznego pojemnika – właściwa poduszka wykonana jest z tkaniny nylonowo-bawełnianej lub poliamidowej impregnowanej kauczukiem neoprenowym.

Poduszka powietrzna uruchamia się w momencie kontaktu pojazdu z przeszkodą. Tutaj uderzenie musi być odpowiednio silne. Pisaliśmy o tym m.in. w artykule Wypadek a stłuczka. Wyjaśniamy różnice. W ok. 10 milisekund od zdarzenia drogowego mikroprocesorowy system aktywujący przesyła sygnał do generatora gazu, który rozpoczyna napełnianie poduszki. Po 40 milisekundach poduszka jest już napełniona i gotowa, aby ochronić ciało kierowcy i pasażera. Jeszcze szybciej uruchamiane są boczne poduszki powietrzne (poniżej 10 milisekund). Wynika to z faktu, że odległość ciała kierowcy i pasażera od ścianek bocznych pojazdu jest mniejsza, niż odległość od deski rozdzielczej. Rozwiązaniem spotykanym w wybranych modelach samochodów są poduszki kolanowe oraz kurtyny powietrzne, które chronią głowy podróżujących przed uderzeniami bocznymi oraz skutkami dachowania.

Co istotne, w ułamek sekundy po wypadku, gdy głowa kierowcy i pasażera znajdzie się na poduszce, z poduszki zaczyna uchodzić powietrze, co chroni ofiary wypadku przed ewentualnym uduszeniem.

Czy poduszka powietrzna wymaga serwisowania i czy jej żywotność jest ograniczona czasowo?

Jak przyznają specjaliści, jeśli samochód jest normalnie eksploatowany, nie został zalany, czy też nie był poddawany niefachowym naprawom, stan poduszki powietrznej z pewnością nie budzi zastrzeżeń, a jej żywotność nie jest ograniczona czasowo. Stąd też wiemy, że poduszek powietrznych nie wymieniamy. Owszem, niegdyś praktykowano taką procedurę – wymianę poduszek na nowe co 10-15 lat. Samochody były wówczas wyposażone w tabliczki znamionowe z datą wskazującą na konieczność montażu nowej poduszki. Okazało się jednak, że airbagi mają zdecydowanie większą trwałość niż przyjęty okres 10-15 lat, dlatego też zaprzestano dokonywać obowiązkowej wymiany.

Jeśli obawiamy się więc, że worek sparcieje, czy zepsuje się generator gazu lub układ aktywujący, nie mamy ku temu podstaw. Dla przykładu, worek poduszki wykonany jest z materiałów syntetycznych, których trwałość wielokrotnie przewyższa trwałość samego pojazdu. A co istotne, nawet w wiekowych pojazdach poddawanych utylizacji okazuje się, że poduszki powietrzne działają bez zarzutu (w takim przypadku poduszki powietrzne podlegają kontrolowanej aktywacji, a następnie utylizacji).

Czytaj także: Seksizm w reklamie motoryzacyjnej

Poduszki powietrzne w kupowanym samochodzie używanym – jak sprawdzić ich obecność i stan?

Decydując się na auto używane, warto przede wszystkim sprawdzić jego historię, w tym oczywiście fakt, czy pojazd uczestniczył w wypadku lub kolizji. Potwierdzenie, że auto jest powypadkowe, może sugerować, że w zdarzeniu drogowym zadziałały poduszki powietrzne. Żeby zobaczyć raport historii używanego samochodu, jak też inne informacje na jego temat, wystarczy jego numer VIN (pisaliśmy o tym m.in. w artykule Jak sprawdzić kolor lakieru samochodu po numerze VIN?). Innym rozwiązaniem będzie wizyta w autoryzowanym serwisie marki lub u dobrego diagnostyka – na podstawie informacji zapisanych w komputerze silnika odczytane zostaną informacje CrashData o wystrzeleniu poduszek powietrznych. Z pewnością najbardziej rzetelnej weryfikacji dokonamy, decydując się na rozebranie deski rozdzielczej i fizyczne sprawdzenie systemu, jednak zabieg taki jest nie tylko dość czasochłonny, ale i stosunkowo drogi.

W zasadzie to kontrolki pojawiające się na desce rozdzielczej poinformują nas, czy system bezpieczeństwa działa bez zarzutu. Jednak ze względu na praktykowany czasem nieuczciwy proceder montażu atrap airbagów oraz oszukiwania elektroniki systemu (np. poprzez podłączenie kontrolki airbag do zasilania kontrolki ABS czy ciśnienia oleju), zawsze warto sprawdzić u fachowców, czy aby poduszki powietrzne już wcześniej nie wystrzeliły.

Poduszka powietrzna w aucie – wymiana po wypadku

Jeśli poduszka powietrzna wystrzeli podczas zdarzenia drogowego, możliwa jest jej wymiana. To jednak skomplikowany i niestety kosztowny proces. W autoryzowanym serwisie może nas kosztować nawet 20-30 tysięcy złotych, w profesjonalnym prywatnym warsztacie – kilka tysięcy złotych.

Czytaj także: Najbezpieczniejsze samochody

Na czym polega powypadkowa naprawa systemu airbag? To przede wszystkim wymiana jego poszczególnych elementów, tj. worka z generatorem gazu, uszkodzonych części lub całości deski rozdzielczej, a także pasów bezpieczeństwa oraz napinaczy. Na koniec sprawdzany jest stan systemu bezpieczeństwa za pomocą komputera diagnostycznego.

Czytaj także: Rodzaje wypadków drogowych