Umowa najmu lokalu mieszkalnego - co powinna zawierać?

Aktualizacja:
Happy young couple home owners holding keys in new home created with generative AI technology

Wynajem lokali mieszkalnych to powszechna praktyka. Korzystają z niej zarówno studenci, wyprowadzający się z rodzinnego miasta, jak i osoby dojrzałe, często rodziny z dziećmi. Na zachodzie Europy wynajmowanie mieszkania jest jeszcze bardziej powszechne. Obecnie wysokie ceny zakupu lokali mieszkalnych sprawiają, że coraz więcej osób decyduje się na długotrwały wynajem.

Forma umowy najmu lokalu mieszkalnego

Na początku warto zastanowić się, jaką formę powinna mieć umowa najmu lokalu mieszkalnego. W kodeksie cywilnym art. 660 znajdziemy informację, że umowa najmu powinna być zawarta na piśmie, jeżeli okres jej trwania jest dłuższy niż rok.

W przypadku umowy najmu lokalu mieszkalnego dopuszcza się ustną formę umowy czy umowę dorozumianą. Musimy jednak pamiętać o dwóch kwestiach: 

  1. umowę najmu lokalu, która nie jest sporządzona w formie pisemnej, uważa się za umowę na czas nieoznaczony;
  2. w przypadku potencjalnych sporów trudno będzie wskazać warunki, na jakie przystały strony, jeśli nie będziemy posiadać umowy w formie pisemnej. Warto więc ją zawrzeć dla własnego bezpieczeństwa.

Co powinna zawierać umowa najmu lokalu mieszkalnego?

Jak już wspomnieliśmy, warto sporządzić umowę najmu lokalu mieszkalnego w formie pisemnej. Dokument powinien zawierać elementy, takie jak:

  • miejsce oraz datę zawarcia umowy,
  • określenie stron umowy wraz z ich danymi ewidencyjnymi, czyli imieniem, nazwiskiem, numerem PESEL lub NIP, numerem i serią dowodu tożsamości,
  • wysokość czynszu i koszty eksploatacji ze wskazaniem, kto będzie je pokrywał (mowa tu o opłatach za media, wywóz odpadów itp.),
  • opis lokalu mieszkalnego, jego powierzchnia zgodna z wpisem w księdze wieczystej, stan, wyposażenie, 
  • czas trwania umowy oraz warunki jej wypowiedzenia,
  • prawa i obowiązki stron umowy, np. brak prawa do podnajmowania lokalu osobom trzecim,
  • podpisy obu stron.

Umowa powinna zostać sporządzona w dwóch jednakowych egzemplarzach – po jednym dla każdej ze stron.

Przeczytaj także: Szukasz mieszkania? Zadbaj o Certyfikat Najemcy. Twoja wartość na rynku nieruchomości wzrośnie!

Dodatkowe informacje w umowie najmu lokalu mieszkalnego

W umowie o najem lokalu mieszkalnego możemy umieścić więcej informacji niż tylko te, wskazane powyżej. Warto zrobić to choćby po to, by w przypadku sporu wiedzieć, jakie ustalenia dotyczyły poszczególnych kwestii związanych z mieszkaniem. W umowie warto zapisać warunki i terminy przekazywania bieżących rachunków, dowodów zapłaty czy korespondencji przychodzącej na nazwisko wynajmującego. Dobrze też wskazać informacje o wysokości kaucji oraz warunkach jej zwrotu, a także dane o dodatkowych nakładach ponoszonych przez najemcę i sposobie ich rozliczania. Jeśli w mieszkaniu będzie zamieszkiwać więcej niż jedna osoba, warto wzbogacić umowę najmu o wykaz lokatorów, aby nikt nie miał wątpliwości, kto ma prawo korzystać z lokalu w czasie trwania umowy.

Umowa najmu lokalu mieszkalnego na czas określony i nieokreślony

Umowa najmu lokalu mieszkalnego może być zawarta zarówno na czas określony, jak i nieokreślony. W jednym, jak i w drugim przypadku umowa może zostać wypowiedziana w uzgodnionej wcześniej formie i w określonych przypadkach. 

Co powinien zawierać opis lokalu mieszkalnego?

W umowie najmu musi znaleźć się opis lokalu wraz ze wskazaniem jego stanu. Warto jednak wiedzieć, że taka umowa nie obejmuje jedynie samego mieszkania w rozumieniu czterech pustych ścian. Dotyczy ona również wyposażenia – urządzeń AGD i RTV, mebli, dywanów, ozdób itd. Z tego powodu warto bardzo dokładnie przyjrzeć się temu, w jakim stanie znajdują się poszczególne elementy mieszkania. Uszczerbione płytki w kuchni, pleśń obok okna, porysowany blat stołu czy poplamiona podłoga – to wszystko musi znaleźć się w opisie lokalu w umowie. Warto dodatkowo zrobić zdjęcia miejscom, których stan wskazuje na zużycie. Jeśli nie obejrzymy skrupulatnie mieszkania, musimy liczyć się z potencjalnymi konsekwencjami tego zaniechania, którymi są dodatkowe koszty napraw lub konserwacji, ponieważ to właśnie najemca musi je pokryć. Bez dokładnego opisu stanu mieszkania nie możemy udowodnić, że zniszczenia powstały, zanim wprowadziliśmy się do lokalu.

Opłaty za media w wynajmowanym lokalu 

Opłaty za media w wynajmowanym lokalu ponosi najemca. Zaliczają się do nich koszty wody, prądu, gazu, abonamentu telewizyjnego czy dostępu do internetu. W umowie najmu lokalu wynajmujący wskazuje informację o wysokości czynszu, którą może powiększyć o wysokość opłat za media, czyli tzw. rachunki. Równocześnie właściciel mieszkania musi dostarczyć najemcy komplet wykazów zużycia wraz z kwotami, które wymagają zapłaty.  

Właściciel lokalu musi też wiedzieć o tym, że może zabezpieczyć się przed ewentualnymi problemami z wypłacalnością najemcy. W umowie najmu należy dodać klauzulę informującą o potrącaniu kwot niezbędnych do pokrycia kosztów mediów z zabezpieczenia na poczet niespłacanych należności. Istnieje także możliwość zastrzeżenia naliczania odsetek za każdy dzień zwłoki ze strony najemcy.

Remonty w wynajmowanym mieszkaniu

Najemca ma prawo do remontowania i ulepszania wynajmowanego lokalu mieszkalnego. Musi jednak każdorazowo ustalać tę kwestię z wynajmującym. Ważne, aby zgodę właściciela mieszkania otrzymać na piśmie. W przeciwnym razie możemy spotkać się z sytuacją, w której wynajmujący zażąda usunięcia wprowadzonych zmian bez refundacji jakichkolwiek kosztów po zakończeniu umowy. 

Niezwykle ważna kwestia: piwnica

Obecność piwnicy przy wynajmowanym mieszkaniu to zazwyczaj ogromny plus. Najemca może przechowywać w niej chociażby meble, które chce wynieść z mieszkania na czas trwania umowy. Okazuje się jednak, że piwnica może sprawiać spore problemy, jeśli nieodpowiednio skonstruujemy umowę najmu lokalu mieszkalnego. 

W umowie należy zawrzeć dokładny zapis odnośnie lokalu mieszkalnego – jego powierzchni użytkowej oraz wskazać charakter korzystania z piwnicy. Zapis ten wykonywany jest na podstawie aktu notarialnego.

Wypowiedzenie umowy najmu lokalu mieszkalnego

W umowie najmu możemy zawrzeć warunki wypowiedzenia umowy tak, aby odpowiadały one zarówno wynajmującemu, jak i najemcy. Jeśli nie umieścimy takiej informacji, moc mają zapisy z kodeksu prawa cywilnego. Oto zasady wypowiedzenia umowy najmu lokalu mieszkalnego zgodnie z KC:

  • jeśli czynsz płatny jest co miesiąc, najem można wypowiedzieć na miesiąc naprzód na koniec miesiąca kalendarzowego,
  • w przypadku, gdy czynsz płacony jest w odstępach dłuższych niż miesiąc (np. kwartalnie), umowę można wypowiedzieć najpóźniej na trzy miesiące naprzód na koniec kwartału kalendarzowego, 
  • jeśli najem jest dzienny – wypowiadamy umowę na dzień naprzód,
  • w przypadku, kiedy czynsz płatny jest w okresach krótszych niż miesięczne – na trzy dni naprzód.

Czy można mieszkać w mieszkaniu bez umowy najmu?

Kodeks cywilny przewiduje sytuację, w której umowa najmu lokalu mieszkalnego nie jest podpisywana w formie pisemnej. Nie oznacza to jednak, że wówczas lokatorzy mieszkają w mieszkaniu bez umowy. W takiej sytuacji obowiązuje wcześniej wspomniana umowa ustna, która z zasady jest umową na czas nieoznaczony. 

Przeczytaj także: Ubezpieczenie mieszkania i domu – jak wybrać? Gdzie kupić najkorzystniej? Poradnik Punkta

Czy umowa najmu musi być zgłoszona do urzędu skarbowego?

Umowa najmu lokalu mieszkalnego nie musi być zgłoszona do urzędu skarbowego, jeśli dotyczy wynajmu prywatnego. Mimo to warto zarejestrować ją w urzędzie, ponieważ taka umowa obejmuje ochroną wynajmującego. Rejestracja umowy najmu lokalu mieszkalnego jest bezpłatna i nie rodzi obowiązku podatkowego.

Inaczej jest z umową najmu okazjonalnego. To nieco inny rodzaj umowy, zawierany znacznie rzadziej. Taka umowa gwarantuje wynajmującemu skuteczniejszą ochronę własności niż zwykła umowa najmu. To szczególnie przydatne wówczas, gdy trafimy na uciążliwych lub nieuczciwych lokatorów. Wynajmujący ma obowiązek zgłoszenia zawarcia umowy najmu okazjonalnego naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia najmu. Jeśli nie dopełni tego obowiązku, umowa będzie traktowana jak zwykła umowa najmu.

Co zamiast umowy najmu?

Zamiast umowy najmu można sporządzić umowę użyczenia. To dość prosty dokument, który jednak różni się od umowy najmu bardzo istotną kwestią. Umowa użyczenia nie przewiduje korzyści finansowych z tytułu użyczenia lokalu, dlatego jeśli chcemy, aby lokatorzy ponosili koszty zamieszkiwania naszego mieszkania, musimy sporządzić umowę najmu.

Ubezpieczenie wynajmowanego mieszkania – kto za nie odpowiada?

Ubezpieczenie mieszkania nie jest obowiązkowe, jednak warto o nim pomyśleć. Jeśli właściciel mieszkania chce dobrze zadbać o swoje interesy, powinien zatroszczyć się o ubezpieczenie od zalania czy pożaru i to on ponosi koszty takiej polisy. Najemca zaś może rozważyć dodatkowe ubezpieczenia, jak choćby ubezpieczenie na wypadek kradzieży, jeśli posiada w mieszkaniu cenne sprzęty.

Przeczytaj także: Wynajem mieszkania – kto powinien zadbać o ubezpieczenie?

Pytania i odpowiedzi

Czy umowa najmu zawsze musi być zgłoszona do urzędu skarbowego?
Czy mogę mieszkać bez umowy w mieszkaniu cioci?

Redaktor Punkta
 
Ekspert ds. ubezpieczeń 

Artykuł, który czytasz został napisany przez jednego z ekspertów multiagencji Punkta. Staramy się przekazać całą naszą wiedzę na temat polis oraz towarzystw ubezpieczeniowych, aby świat ubezpieczeń stał się dla Ciebie jasny i zrozumiały.  

Wszystkie treści prezentowane na łamach niniejszej witryny internetowej mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny, stanowiąc wyraz osobistych poglądów ich autora/ów oraz nie nie powinny stanowić podstawy przy podejmowaniu decyzji biznesowych, inwestycyjnych, lub podatkowych, za które to decyzje właściciel strony internetowej ani autorzy nie ponoszą jakiejkolwiek odpowiedzialności.

Podobne artykuły

Najem okazjonalny
2018.10.17
Najem okazjonalny: na czym polega i jakie są jego zalety?

Wynajmujesz mieszkanie i lokator nie płaci czynszu? Po zakończeniu umowy najmu nie chce opuścić lokalu? W świetle prawa nie możesz wyrzucić go na bruk, jeśli nie ma on innego miejsca, w którym mógłby zamieszkać. Eksmisja najemcy może okazać się zatem bardzo trudna. Receptą na taką sytuację jest najem okazjonalny. Czym jest najem okazjonalny i jakie korzyści za sobą niesie?

Czytaj więcej
2023.11.20  •  Dom
Ile kosztuje ubezpieczenie lokalu użytkowego i czy trzeba je wykupić?

Lokal użytkowy to w wielu przypadkach podstawa prowadzenia biznesu. Może go stanowić magazyn czy biuro. Jeśli na prowadzenie działalności gospodarczej przeznaczasz co najmniej 50 procent powierzchni nieruchomości, możesz wykupić dedykowane ubezpieczenie lokalu użytkowego. Sprawdź, jak działa taka polisa.

Czytaj więcej
Kto odpowie za szkody w wynajętym mieszkaniu?
2024.01.25
Kto odpowie za szkody w wynajętym mieszkaniu?

Nieuchronnie zbliża się jesień – pora roku, w której młodzi ludzie zjeżdżają do dużych miast poszukując taniego lokum. Jednak wbrew stereotypom nie tylko nieodpowiedzialni studenci wynajmują mieszkania i nie tylko lokator może być sprawcą szkód. Dlatego warto wiedzieć, jak z pomocą ubezpieczenia mieszkaniowego i OC zadbać zarówno o interesy właściciela, jak i najemcy.

Czytaj więcej
Ubezpieczenie wynajmowanego mieszkania - ile kosztuje polisa?
2024.06.15  •  Dom
Ubezpieczenie wynajmowanego mieszkania – przewodnik dla właścicieli i najemców

Wynajem nieruchomości to popularna forma inwestycji dla wielu Polaków. Czy jednak zastanawiałeś się, jak zabezpieczyć swoje mieszkanie przed nieprzewidzianymi zdarzeniami? W tym artykule kompleksowo omówimy tę tematykę – od korzyści płynących z wykupienia polisy, przez rodzaje dostępnych ubezpieczeń, aż po praktyczne wskazówki, jak dobrać odpowiednią ochronę dla Twojej nieruchomości.

Czytaj więcej
2018.03.01  •  Dom
Zakup mieszkania na rynku wtórnym – na to zwróć uwagę!

Zakup mieszkania to w polskich realiach inwestycja życia, a często wiąże się z koniecznością wzięcia kredytu. Stąd należy podejść do tej transakcji z wielką rozwagą. Podpowiadamy, na co zwrócić uwagę przy zakupie mieszkania na rynku wtórnym, by później nie pluć sobie w brodę. To nie są żadne skomplikowane czynności, wystarczy rozsądek, ostrożność i sprawdzenie kilku faktów.

Czytaj więcej
ubezpieczenie oc najemcy
2018.09.14  •  Dom
Ubezpieczenie OC najemcy – czy warto?

Ubezpieczenie nieruchomości w Polsce nie jest obowiązkowe, ale może się okazać niezwykle potrzebne w momencie awarii czy innych sytuacji losowych. A co w sytuacji wynajmu mieszkania? Na kim spoczywa obowiązek wykupienia polisy? Sprawdź wszystko, co powinieneś wiedzieć na temat ubezpieczenia OC najemcy.

Czytaj więcej

Najchętniej czytane

2024.12.11  •  Samochód
Najtańsze OC w grudniu 2024 – ranking. Sprawdź prognozy i porównaj oferty ubezpieczycieli

Ceny obowiązkowego ubezpieczenia OC zmieniają się dynamicznie. Pamiętaj jednak, że porównując wysokość składki u różnych ubezpieczycieli, możesz oszczędzić nawet kilkaset złotych na polisie. Sprawdź ranking ubezpieczeń OC Punkty i sprawdź, gdzie można było kupić najtańsze ubezpieczenie OC i jakie są prognozy na kolejne miesiące. Pamiętaj, aby regularnie sprawdzać aktualizację naszego rankingu.

Czytaj więcej
2023.10.27
Wszystko, co musisz wiedzieć o ubezpieczeniu anglika w Polsce

Sprowadzone auto używane z Wielkiej Brytanii, zwane potocznie „anglikiem” jest nadal atrakcyjną opcją dla wielu polskich kierowców. Pojazdy można odkupić w przystępnych cenach, co przyciąga entuzjastów motoryzacji, ale też kolekcjonerów. Jednak sama procedura zakupu, rejestracji i ubezpieczenia takiego auta w Polsce to szereg wyzwań i wymagań.

Czytaj więcej
2024.09.02  •  Podróże
Czy za granicą trzeba mieć przy sobie prawo jazdy?

Na terytorium Polski nie musisz mieć przy sobie fizycznego dokumentu prawa jazdy. Obowiązek taki został zniesiony pod koniec 2020 roku. Czy takie same zasady obowiązują po przekroczeniu granicy? Dowiedz się, jakie konsekwencje wywołuje brak prawa jazdy przy kontroli za granicą.

Czytaj więcej