Czym są klauzule abuzywne?
W przypadku każdej umowy możemy spotkać się z klauzulami abuzywnymi, czyli takimi, które nie tylko będą miały charakter niedozwolony, ale przede wszystkim będą niekorzystne. Jeśli przed podpisaniem dokumentu masz jakiekolwiek wątpliwości, pamiętaj, że możesz je zgłosić ubezpieczycielowi i próbować negocjować. Co jednak w sytuacji, gdy klauzule abuzywne dostrzeżemy już po podpisaniu umowy?
Co to są klauzule abuzywne?
Z pojęciem klauzuli niedozwolonej, często określanej jako klauzula abuzywna, spotykamy się w codziennym życiu, zwłaszcza w kontekście umów zawieranych z przedsiębiorcami. To nic innego jak ukryte w ogólnych warunkach umowy (OWU) lub regulaminach postanowienia, które w sposób nieuczciwy ograniczają prawa konsumentów. To zapisy, które, chociaż wyglądają na zwykłe, formalne sformułowania, w rzeczywistości mogą znacząco pogorszyć naszą sytuację w przypadku sporu lub roszczeń.
Kodeks cywilny precyzuje, że klauzula abuzywna to takie postanowienie umowy, które:
- nie zostało indywidualnie uzgodnione z konsumentem. Oznacza to, że konsument nie miał realnego wpływu na kształt tego zapisu i musiał zaakceptować go w takiej formie, w jakiej został przedstawiony;
- kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami. To oznacza, że zapis ten jest nieetyczny i narusza ogólnie przyjęte zasady uczciwej konkurencji;
- rażąco narusza interesy konsumenta. Taki zapis daje przedsiębiorcy nadmierną przewagę i może prowadzić do sytuacji, w której konsument ponosi nieproporcjonalnie duże straty.
Czytaj także: Skarga do UOKiK – jak urząd może Ci pomóc z ubezpieczycielem?
Pamiętaj, że klauzule, które zostały nieuzgodnione indywidualnie z konsumentem, nie są wiążące. Jednak przepis ma zastosowanie tylko w sytuacji, gdy nie mieliśmy realnego wpływu na postanowienia umowy, np. przy podpisywaniu umów bankowych, ubezpieczeniowych czy nawet z biurami podróży.
Czytaj także: Umowy adhezyjne w ubezpieczeniach a ochrona konsumenta.
Przykłady klauzuli niedozwolonych
Jeśli w umowie, którą otrzymałeś, znajdziesz klauzule podobne do tych opisanych w tym akapicie, bądź ostrożny! Oznacza to, że właśnie masz do czynienia z klauzulami niedozwolonymi!
- Wykluczają możliwość odstąpienia od umowy.
- Przewidują wygórowaną karę za odstąpienie od umowy.
- Narzucają sąd właściwy do rozpatrywania sporów.
- Wyłączają lub ograniczają odpowiedzialność przedsiębiorcy za nienależyte wykonanie zobowiązania.
- Przyznają przedsiębiorcy prawo do wiążącej interpretacji umowy lub jej jednostronnej zmiany bez ważnej przyczyny.
Czytaj także: Tajemniczy klient z UOKiK
Jakie skutki mają klauzule abuzywne?
Jeśli już po podpisaniu umowy w OWU dopatrzyłeś się zapisów niezgodnych z prawem, a na postanowienia umowy nie miałeś żadnego wpływu, klauzule nie są wiążące. Jeśli jednak druga strona umowy odmówi uznania konkretnych zapisów za niedozwolone, jako konsument możesz dochodzić swoich praw na drodze sądowej. To jednak nie wszystko! Konsekwencje stosowania w umowach klauzuli niedozwolonej poniesie przedsiębiorca, którego praktyki zostaną uznane za naruszające zbiorowe interesy konsumentów. Wynikiem może być nałożenie przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wysokich kar pieniężnych.
Czytaj także: Klauzula alkoholowa.
Jak się chronić przed klauzulami abuzywnymi?
Przed podpisaniem umowy dokładnie przeczytaj wszystkie jej zapisy, zwłaszcza te dotyczące praw i obowiązków konsumenta, a także porównuj oferty różnych przedsiębiorców, aby wybrać tę najkorzystniejszą. W przypadku wątpliwości co do treści umowy skonsultuj się z prawnikiem.
Jeśli zauważysz klauzulę abuzywną, zgłoś skargę do UOKiK. Pamiętaj! Twoje prawa jako konsumenta są chronione przez prawo. Nie pozwól, aby klauzule abuzywne ograniczyły Twoją swobodę wyboru i możliwości dochodzenia swoich praw.
Ogólne warunki ubezpieczenia (OWU) od A do Z
Pytania i odpowiedzi
Jeśli znajdziesz klauzulę abuzywną w umowie, możesz zawiadomić przedsiębiorcę, że uważasz dane postanowienie za klauzulę abuzywną i zażądaj usunięcia. Możesz też skontaktować się z rzecznikiem konsumentów, który udzieli porad prawnych i pomoże w dochodzeniu praw. W przypadku sporu możesz złożyć pozew do sądu, domagając się uznania klauzuli abuzywnej za nieważną.
Technicznie rzecz biorąc, możesz podpisać taką umowę. Jednak klauzula abuzywna będzie uznana za nieważną, a pozostałe postanowienia umowy będą nadal obowiązywać.
Nie, nie każda umowa zawiera klauzule abuzywne. Jednak warto być czujnym i dokładnie analizować dokumenty, które podpisujemy.
Tak, w niektórych przypadkach możesz żądać odszkodowania od przedsiębiorcy, jeśli poniosłeś szkodę na skutek klauzuli abuzywnej.
W przypadku problemów z klauzulami abuzywnymi możesz zwrócić się o pomoc do rzecznika konsumentów, powiatowego (miejskiego) rzecznika konsumentów, organizacji konsumenckich, a także do adwokata.
Podsumowanie
- Klauzule abuzywne to postanowienia umowy zawieranej pomiędzy konsumentem a przedsiębiorcą, nie uzgodnione indywidualnie z konsumentem, kształtujące jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszające jego interesy.
- Jeśli dopatrzyłeś się klauzuli niedozwolonej jeszcze przed podpisaniem umowy, zwróć się do przedsiębiorcy z wnioskiem o zmianę kwestionowanego postanowienia.
- Jeśli klauzula abuzywna znajduje się w umowie już podpisanej, to na mocy prawa zapis ten nie jest wiążący.
- O klauzuli abuzywnej możemy mówić jedynie w przypadku, kiedy klient nie miał realnego wypływu na kształt zapisów umowy.
Dyr. Agencji Centralnej. Zna branżę ubezpieczeniową jak mało kto w naszym zespole – jest profesjonalistką od ubezpieczeń od 25 lat! W Punkta zarządza zespołem ubezpieczeń majątkowych i życiowych w naszej agencji centralnej w Gdańsku. Jej zespół mówi, że można na nią liczyć w każdej sytuacji.
Dyr. Agencji Centralnej. Zna branżę ubezpieczeniową jak mało kto w naszym zespole – jest profesjonalistką od ubezpieczeń od 25 lat! W Punkta zarządza zespołem ubezpieczeń majątkowych i życiowych w naszej agencji centralnej w Gdańsku. Jej zespół mówi, że można na nią liczyć w każdej sytuacji.
Wszystkie treści prezentowane na łamach niniejszej witryny internetowej mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny, stanowiąc wyraz osobistych poglądów ich autora/ów oraz nie nie powinny stanowić podstawy przy podejmowaniu decyzji biznesowych, inwestycyjnych, lub podatkowych, za które to decyzje właściciel strony internetowej ani autorzy nie ponoszą jakiejkolwiek odpowiedzialności.
Podobne artykuły
UOKiK wzięło pod lupę ubezpieczenia na życie, które oferowało AXA Życie (obecnie UNIQA) w latach 2015-2019. Prezes urzędu dopatrzył się nieprawidłowości w postaci stosowania niedozwolonych klauzuli. Kara dla UNIQA wynosiła ponad 10.000.000 zł!
Osoby wsiadające za kierownicę pod wpływem alkoholu narażają nie tylko zdrowie i życie swoje i innych, ale też muszą być przygotowani na konsekwencje prawne. Wiedza ta jest bardzo powszechna, a z takimi osobami walczy się za pomocą najróżniejszych kampanii społecznych. Jednak jak to jest w przypadku, gdy podczas zimowych szaleństw osoba jeżdżąca na nartach najpierw spożyje alkohol? Sprawdzamy!
Masz już plany na najbliższego Sylwestra? Jeśli zdecydowałeś się spędzić go poza miastem lub jeszcze lepiej, wylatujesz z kraju by świętować imprezę noworoczną daleko stąd, to koniecznie zadbaj o ubezpieczenie turystyczne. Uważasz, że to błahostka? Jesteś w błędzie! Dobra polisa może ochronić nie tylko Twoje zdrowie, ale również portfel. Jakie ubezpieczenie na Sylwestra kupić?
Debata na temat tego, kto zapłaci za szkody powstałe w związku z katastrofą zestrzelonego malezyjskiego boeinga, może wydawać się niedelikatna, zwłaszcza tak krótko po tragicznym wydarzeniu. Jednak ubezpieczeniowego punktu widzenia ta tragedia jest bardzo ciekawym przypadkiem.
Kupiłeś nowe auto i zdecydowałeś się na AC? Stres związany z ewentualną szkodą będzie mniejszy, jeśli jesteś ubezpieczony. Jednak możesz otrzymać pismo od towarzystwa ubezpieczeniowego z decyzją odmowną lub przyznaniem odszkodowania mniejszego niż wycenił rzeczoznawca. Czujesz się oszukany? Przeczytaj ten artykuł i sprawdź, czym są franszyza integralna i udział własny.
Najchętniej czytane
Ceny obowiązkowego ubezpieczenia OC zmieniają się dynamicznie. Pamiętaj jednak, że porównując wysokość składki u różnych ubezpieczycieli, możesz oszczędzić nawet kilkaset złotych na polisie. Sprawdź ranking ubezpieczeń OC Punkty i sprawdź, gdzie można było kupić najtańsze ubezpieczenie OC i jakie są prognozy na kolejne miesiące. Pamiętaj, aby regularnie sprawdzać aktualizację naszego rankingu.
Otrzymanie spadku po najbliższej rodzinie wymaga wielu formalności. Czy można przepisać auto na innego członka rodziny? Jak wygląda wyrejestrowanie samochodu po śmierci właściciela? Czy samochód traci ubezpieczenie? Zebraliśmy w jednym miejscu wszystkie zagadnienia i procedury, o których powinieneś wiedzieć.
Złożyłeś wniosek o wydanie dowodu rejestracyjnego i zastanawiasz się, czy dokument jest już gotowy do odbioru? Podpowiadamy, w jaki sposób najwygodniej i najszybciej zweryfikować, czy możemy już udać się do wydziału komunikacji po gotowy dowód rejestracyjny. Sprawdzamy też, ile standardowo czeka się na wydanie dokumentu.