Kiedy wojsko ma prawo zabrać Twój samochód?
Dziś, gdy napięcia geopolityczne narastają, a w pobliżu naszych granic toczy się konflikt zbrojny, kwestia gotowości obronnej kraju staje się jednym z ważniejszych tematów. Czy polskie wojsko może przejąć prywatne pojazdy obywateli? Czy jako właściciel samochodu, w szczególności SUV-a lub auta terenowego, powinieneś obawiać się, że możesz zostać pozbawiony swojego pojazdu? Jakie masz prawa i obowiązki?
Podstawa prawna przejęcia prywatnych pojazdów przez wojsko
Zgodnie z ustawą o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej, polskie wojsko ma prawo do mobilizacji cywilnych zasobów, w tym również prywatnych samochodów obywateli. Artykuł 208 tej ustawy stanowi, że „na urzędy i instytucje państwowe oraz przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne, a także osoby fizyczne może być nałożony obowiązek świadczeń rzeczowych, polegających na oddaniu do używania posiadanych nieruchomości i rzeczy ruchomych na cele przygotowania obrony Państwa”.
Sprawdź też, co zrobić w przypadku utraty dowodu rejestracyjnego.
Procedura wpisywania pojazdów do wojskowej ewidencji
Aby wojsko mogło skorzystać z prywatnego pojazdu, musi on najpierw zostać wpisany do wojskowej ewidencji. Inicjatywę w tej sprawie podejmuje Wojskowa Komenda Uzupełnień, która składa wniosek do władz lokalnych o wpisanie konkretnego pojazdu do tej ewidencji. Następnie wójt, burmistrz lub prezydent miasta informuje właściciela pojazdu o tej decyzji.
Od momentu otrzymania takiej informacji właściciel ma 14 dni kalendarzowych na odwołanie się. Brak reakcji jest równoznaczny z wyrażeniem zgody na wpisanie pojazdu do ewidencji wojskowej. Warto jednak pamiętać, że sam fakt wpisania auta do rejestru nie oznacza automatycznego przejęcia go przez wojsko. Jest to raczej działanie mające na celu ocenę potencjału mobilizacyjnego sił zbrojnych na wypadek sytuacji kryzysowej.
Kiedy wojsko może odebrać prywatny samochód?
Wojsko może przejąć prywatny samochód w kilku sytuacjach.
Ćwiczenia wojskowe
W ramach ćwiczeń wojskowych lub ćwiczeń w jednostkach przewidzianych do militaryzacji wojsko może zarekwirować samochód na maksymalnie 7 dni. Takie wezwanie może nastąpić tylko raz w roku.
Sprawdzenie gotowości mobilizacyjnej
Wojsko może odebrać samochód na 48 godzin w celu sprawdzenia gotowości bojowej jednostek Sił Zbrojnych RP. Takie wezwanie może nastąpić maksymalnie 3 razy w roku.
Obrona cywilna i powszechna samoobrona
Samochód może zostać przejęty na 24 godziny w ramach ćwiczeń z zakresu obrony cywilnej lub powszechnej samoobrony. Również w tym przypadku wezwanie może nastąpić do 3 razy w roku.
Stan mobilizacji lub wojny
W przypadku ogłoszenia mobilizacji lub stanu wojny, wojsko może korzystać z prywatnego pojazdu do czasu ustania potrzeby jego użycia.
Jakie samochody interesują wojsko?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, wojsko może zarekwirować praktycznie każdy prywatny pojazd, niezależnie od jego rodzaju. Jednak w pierwszej kolejności zwraca ono uwagę na:
- samochody ciężarowe,
- autobusy,
- maszyny do robót ziemnych (np. spychacze, koparki),
- samochody terenowe,
- motocykle terenowe,
- przyczepy i naczepy.
Nie oznacza to jednak, że wojsko nie może sięgnąć po zwykłe samochody osobowe, w tym SUV-y i crossovery. Szczególnie w obliczu rosnącej popularności tych ostatnich wśród polskich kierowców, wojsko może być zainteresowane również ich przejęciem.
Obowiązki właściciela w przypadku wezwania do udostępnienia pojazdu
Otrzymanie wezwania do udostępnienia samochodu na rzecz wojska wiąże się z konkretnymi obowiązkami właściciela. Zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Obrony Narodowej, właściciel musi utrzymać pojazd w należytym stanie technicznym, stawić się wraz z samochodem we wskazanym miejscu i czasie, zapewnić, że pojazd jest zatankowany i gotowy do natychmiastowego użycia. Wezwania nie można ignorować. Właściciel musi stawić się z samochodem w wyznaczonym terminie, pod rygorem kary grzywny lub nawet 30-dniowego aresztu.
Wynagrodzenie za użyczenie pojazdu
Gdy wojsko przejmie prywatny samochód, właścicielowi przysługuje rekompensata finansowa. Stawki te są zróżnicowane w zależności od rodzaju pojazdu.
- Motorower – 0,1382 zł/km.
- Motocykl – 0,2302 zł/km.
- Samochód osobowy do 900 cm3 – 0,5214 zł/km.
- Samochód osobowy powyżej 900 cm3 – 0,8358 zł/km.
W przypadku samochodów ciężarowych stawka jest naliczana za dobę użytkowania.
- Ładowność do 2 ton – 156,80 zł/dobę.
- Ładowność 2-8 ton – 272,67 zł/dobę.
- Ładowność powyżej 8 ton –: 395,37 zł/dobę.
Dodatkowo wojsko pokrywa koszty paliwa zużytego podczas użytkowania pojazdu oraz wypłaca odszkodowanie za ewentualne uszkodzenia, niezależnie od posiadanego ubezpieczenia OC, polisy assistance czy autocasco.
Kto poza wojskiem może przejąć prywatny samochód?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, poza wojskiem, prawo do przejęcia prywatnego pojazdu mają również inne służby oraz instytucje.
- Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW)
- Centralne Biuro Antykorupcyjne (CBA)
- Straż Graniczna
- Służba Ochrony Państwa
- Państwowa Straż Pożarna
- Służba Więzienna
- Krajowa Administracja Skarbowa
Przeczytaj także na temat konfiskaty pojazdu po alkoholu.
Pytania i odpowiedzi
Tak, w określonych sytuacjach przewidzianych przez prawo, wojsko ma możliwość czasowego wykorzystania pojazdów cywilnych. Zwykle dotyczy to sytuacji nadzwyczajnych, takich jak wojna, klęski żywiołowe czy ćwiczenia wojskowe.
Najczęściej wojsko interesują pojazdy terenowe, ciężarówki oraz specjalistyczne pojazdy, które mogą być przydatne w działaniach wojskowych. Jednak teoretycznie każdy pojazd może zostać zarekwirowany, jeśli będzie potrzebny.
Zazwyczaj właściciel pojazdu otrzymuje oficjalne powiadomienie o konieczności udostępnienia pojazdu. W powiadomieniu powinny być zawarte informacje o celu wykorzystania pojazdu oraz okres, na jaki jest on potrzebny.
Tak, właściciel pojazdu otrzymuje wynagrodzenie za czas udostępnienia pojazdu. Wysokość jest ustalana zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Odmowa udostępnienia pojazdu może wiązać się z konsekwencjami prawnymi. Warto jednak dokładnie zapoznać się z treścią otrzymanego powiadomienia i skonsultować się z prawnikiem, jeśli masz wątpliwości.
Wojsko odpowiada za wszelkie uszkodzenia powstałe podczas użytkowania pojazdu. Właściciel ma prawo do odszkodowania.
Tak, w niektórych przypadkach istnieje możliwość odwołania się od decyzji o rekwirowaniu pojazdu. Szczegółowe informacje na ten temat można znaleźć w otrzymanym powiadomieniu.
Podsumowanie
- Polskie wojsko ma ustawowe prawo do przejęcia prywatnych samochodów obywateli w celu wzmocnienia potencjału obronnego kraju. Procedura ta jest uregulowana w ustawie o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej.
- Aby dokonać przejęcia konieczne jest wpisanie pojazdu do wojskowej ewidencji, z możliwością odwołania się od tej decyzji.
- Wojsko obowiązują ograniczenia czasowe użytkowania samochodu (od 24 godzin do czasu ustania potrzeby w stanie mobilizacji/wojny).
- Obowiązkiem właściciela jest utrzymanie pojazdu w dobrym stanie i stawienie się z nim na wezwanie.
- Właścicielowi przysługuje rekompensata finansowa za użyczenie pojazdu, której wysokość jest uzależniona od jego rodzaju.
- Właściciele samochodów, w szczególności SUV-ów i pojazdów terenowych, powinni rozważyć alternatywne formy korzystania z aut, takie jak leasing czy wynajem długoterminowy. Pozwoli to uniknąć ryzyka przejęcia samochodu w sytuacji kryzysowej.
Redaktor Punkta
Artykuł, który czytasz został napisany przez jednego z ekspertów multiagencji Punkta. Staramy się przekazać całą naszą wiedzę na temat polis oraz towarzystw ubezpieczeniowych, aby świat ubezpieczeń stał się dla Ciebie jasny i zrozumiały.
Artykuł, który czytasz został napisany przez jednego z ekspertów multiagencji Punkta. Staramy się przekazać całą naszą wiedzę na temat polis oraz towarzystw ubezpieczeniowych, aby świat ubezpieczeń stał się dla Ciebie jasny i zrozumiały.
Wskaż miesiąc końca polisy – zagwarantujemy Ci ofertę z najniższą ceną.
Wszystkie treści prezentowane na łamach niniejszej witryny internetowej mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny, stanowiąc wyraz osobistych poglądów ich autora/ów oraz nie nie powinny stanowić podstawy przy podejmowaniu decyzji biznesowych, inwestycyjnych, lub podatkowych, za które to decyzje właściciel strony internetowej ani autorzy nie ponoszą jakiejkolwiek odpowiedzialności.
Podobne artykuły
Jeśli używasz prywatnego samochodu do celów służbowych, prawdopodobnie przysługuje ci kilometrówka. Rozwiązanie pozwala zwrócić pracownikowi wydatki związane z użyciem w pracy swojego auta. Kilometrówkę oblicza się na podstawie stawki za kilometr. Od 17 stycznia 2023 roku doszło do jej podwyższenia. Dowiedz się, jak przebiega rozliczenie kilometrówki samochodu prywatnego w 2023 roku.
Aż 60 proc. ludzi wybiera wyjazd na wakacje własnym samochodem. Słusznie! Jak byśmy nie liczyli, jest dużo taniej. Podróż z Warszawy do Gdańska to koszt około 100 zł dla 4-5 osób, jeśli tankujemy benzynę, pociąg dla takiej grupy to ponad 400 zł, gdy nie mamy zniżek. Ale koszty są niskie, pod warunkiem że jedziemy sprawnym samochodem. Co koniecznie musisz sprawdzić przed wyjazdem, by przygotować auto do podróży?
Umowa użyczenia samochodu to umowa nazwana i uregulowana w Kodeksie cywilnym w artykułach 710–719. Właśnie w tymże kodeksie znajdziemy informacje niezbędne do tego, by zawrzeć prawidłowo skonstruowaną i ważną umowę użyczenia. Język kodeksów prawnych jednak nie należy do najłatwiejszych, dlatego też podpowiemy, jak powinna wyglądać umowa użyczenia i co musi się w niej znaleźć.
Marzysz o długich, emocjonujących podróżach motocyklowych, ale niepokoi Cię ograniczony budżet? Nie martw się, na rynku jest wiele wartych polecenia jednośladów, które możesz nabyć za mniej niż 10 tys. zł. W tym artykule znajdziesz sześć wybranych przez nas propozycji, które zapewnią Ci niezapomniane wrażenia z jazdy przy zachowaniu rozsądnych kosztów zakupu i ubezpieczenia.
Jesteś właścicielem firmy transportowej? Jeśli tak, na pewno zastanawiasz się, ile kosztuje ubezpieczenie samochodu ciężarowego. W tym artykule przedstawimy Ci wszystkie istotne informacje na temat ubezpieczenia ciężarówki wraz z poradami dotyczącymi możliwości obniżenia składki ubezpieczeniowej. Dowiesz się również o różnych rodzajach ubezpieczeń, takich jak OC i AC oraz o tym, co warto dokupić?
Prywatna opieka medyczna cieszy się z roku na rok coraz większym zainteresowaniem, a ten trend nie słabnie. W 2021 roku Polacy wydali aż 1 mld zł na ubezpieczenie zdrowotne! Publiczna służba zdrowia dla wielu z nas przestaje być wystarczająca. Czy to początek końca NFZ?
Najchętniej czytane
Ceny obowiązkowego ubezpieczenia OC zmieniają się dynamicznie. Pamiętaj jednak, że porównując wysokość składki u różnych ubezpieczycieli, możesz oszczędzić nawet kilkaset złotych na polisie. Sprawdź ranking ubezpieczeń OC Punkty i sprawdź, gdzie można było kupić najtańsze ubezpieczenie OC i jakie są prognozy na kolejne miesiące. Pamiętaj, aby regularnie sprawdzać aktualizację naszego rankingu.
Sprowadzone auto używane z Wielkiej Brytanii, zwane potocznie „anglikiem” jest nadal atrakcyjną opcją dla wielu polskich kierowców. Pojazdy można odkupić w przystępnych cenach, co przyciąga entuzjastów motoryzacji, ale też kolekcjonerów. Jednak sama procedura zakupu, rejestracji i ubezpieczenia takiego auta w Polsce to szereg wyzwań i wymagań.
Na terytorium Polski nie musisz mieć przy sobie fizycznego dokumentu prawa jazdy. Obowiązek taki został zniesiony pod koniec 2020 roku. Czy takie same zasady obowiązują po przekroczeniu granicy? Dowiedz się, jakie konsekwencje wywołuje brak prawa jazdy przy kontroli za granicą.