Czym jest karencja w umowie ubezpieczenia i jakie są jej skutki?

Okres karencji – co to?

Z pojęciem okresu karencji spotkamy się w przypadku większości ubezpieczeń na życie, ubezpieczeń zdrowotnych czy chociażby w przypadku polis majątkowych. Karencja to okres bezpośrednio po zawarciu umowy ubezpieczenia, w którym ubezpieczyciel nie wypłaci odszkodowania, jeśli wtedy dojdzie do zdarzenia. Inaczej mówiąc, jest to czas, jaki musi minąć od momentu zawarcia umowy ubezpieczenia do chwili, w której rozpocznie się odpowiedzialność ubezpieczyciela. Oznacza to, że jeśli w okresie karencji dojdzie do zdarzenia, przed którym chroni ubezpieczenie, towarzystwo i tak odmówi wypłaty świadczenia.

Co oznacza okres karencji w ubezpieczeniu w praktyce? Mimo opłacania składek przez jakiś czas nie możesz domagać się od towarzystwa wypłaty środków – nawet jeśli wydarzyło się coś, za co zgodnie z zawartą umową powinieneś otrzymać odszkodowanie. Okres karencji to rodzaj ograniczenia, z którego powinieneś sobie zdawać sprawę, kiedy decydujesz się na ubezpieczenie. Nikt z nas przecież nie lubi niemiłych niespodzianek.

Myślisz przyszłościowo. Wykupiłeś ubezpieczenie na życie i zdrowie. Od tej pory żyjesz w przeświadczeniu, że w przypadku nieprzewidzianych zdarzeń zyskasz wsparcie ubezpieczyciela. Miesiąc później sytuacja, przed którą się zabezpieczyłeś, stała się faktem. Okazuje się jednak, że na wypłatę odszkodowania nie masz co liczyć. Zostałeś oszukany? Niekoniecznie. Najprawdopodobniej w OWU została zawarta informacja o okresie karencji, której nie doczytałeś. Karencja obowiązuje także często w przypadku ubezpieczeń/pakietów medycznych. Jest to rozwiązanie zabezpieczające ubezpieczyciela przed sytuacją, w której klient np. wykupuje ubezpieczenie i korzysta z drogich świadczeń, aby potem szybko z niego zrezygnować.

Oferty ubezpieczeń zdrowotnych sprawdzisz, wybierając kalkulator pakietów medycznych. 

Ile wynosi okres karencji?

Wiesz już, co to jest okres karencji w ubezpieczeniach. Różni ubezpieczyciele stosują różne okresy karencji w zależności od rodzaju gwarantowanych świadczeń. Zastanawiasz się, ile wynosi okres karencji w AXA, a jaki jest okres karencji w PZU? U jednego ubezpieczyciela okres karencji w przypadku poważnego zachorowania może wynosić 3 miesiące, a u innego już 6. Z tego powodu przed podjęciem decyzji odnośnie do konkretnej polisy warto zwrócić szczególną uwagę na zapis w OWU, który mówi o okresie karencji. 

Pamiętaj również, że to samo towarzystwo może zaproponować różny okres karencji poszczególnym klientom. W przypadku ubezpieczeń na życie będzie to wynikać m.in. z wieku ubezpieczonego czy jego stanu zdrowia. Zazwyczaj okres karencji trwa od 3 do 6 miesięcy, jednak w szczególnych przypadkach – na przykład w przypadku ubezpieczenia na wypadek ciężkich chorób przewlekłych czy urodzenia dziecka – czas ten może wydłużyć się nawet do 12 miesięcy.

Przed wyborem ubezpieczenia zastanów się i dopytaj o okres karencji. Jeśli masz podobne oferty różniące się okresem jej obowiązywania, to warto oczywiście wybrać taką z jak najkrótszym.

Porównaj ceny ubezpieczenia OC i AC

Kalkulator OC i AC

Czemu służy karencja i kto na niej zyskuje?

Na pewno nie osoba ubezpieczona. Ta jest objęta ochroną ubezpieczeniową właśnie po zakończeniu okresu karencji. Karencja sama w sobie ma na celu wyeliminowanie sytuacji, w których umowa ubezpieczeniowa zostanie podpisana tuż po wystąpieniu szkody lub na krótko przed nią. Czy to możliwe? Jak najbardziej. 

Załóżmy, że w Twoim regionie ogłoszono trzeci stopień zagrożenia powodziowego. Podejmujesz błyskawiczną decyzję o ubezpieczeniu swojego majątku. Opłaciłeś dopiero pierwszą część składki, a w przypadku powodzi ubezpieczyciel musiałby wypłacić Ci ogromne świadczenie. 

Inny przykład? Przyjrzyjmy się ubezpieczeniu z tytułu urodzenia dziecka. Jeśli w tym przypadku nie istniałaby karencja, na polisę decydowałaby się każda kobieta spodziewająca się potomka. Okres karencji ma na celu właśnie ograniczenie ryzyka strat finansowych czy wyłudzania świadczeń.

Ubezpieczenie na życie – okres karencji. Co warto wiedzieć?

Karencja nie obejmuje wszystkich zdarzeń objętych danym ubezpieczeniem. Zazwyczaj nie dotyczy ona śmierci w wyniku nieszczęśliwego wypadku. Świadczenie z tego tytułu jest wypłacane w ramach tzw. ochrony tymczasowej, która rozpoczyna się już następnego dnia po podpisaniu umowy i trwa do rozpoczęcia trwania ochrony właściwej, czyli po upłynięciu okresu karencji. 

Jeśli z kolei chcesz wykupić polisę na wypadek poważnego zachorowania, a już wcześniej została u Ciebie zdiagnozowana taka choroba, ubezpieczyciel odmówi przyznania ochrony. Takich faktów nie warto także ukrywać. Z pewnością spowodują one albo odmowę wypłaty świadczenia, albo nakaz jego zwrotu, jeśli ubezpieczyciel udowodni Ci, że działałeś w złej wierze.

Właśnie zapobieganiu takim sytuacjom służą ankiety i badania lekarskie, które często są warunkiem przystąpienia do ubezpieczenia. Szczególnym przypadkiem jest też wypłata świadczenia z tytułu samobójstwa osoby ubezpieczonej. Prawo mówi, że rodzina zmarłego może otrzymać należne świadczenie tylko wtedy, gdy do zdarzenia doszło po upływie 2 lat od zawarcia umowy. W praktyce jednak ubezpieczyciele często skracają ten czas.

Ubezpieczenie zdrowotne bez okresu karencji: czy to możliwe?

Wszystko zależy od rodzaju polisy. W przypadku ubezpieczeń na życie czy ubezpieczeń zdrowotnych trudno będzie znaleźć Ci ubezpieczyciela, który zapewni ochronę od zaraz. Nie oznacza to jednak, że uniknięcie bądź chociażby skrócenie okresu karencji jest niemożliwe. Z tym możemy spotkać się np. w przypadku grupowych ubezpieczeń z zakładu pracy czy w momencie przeniesienia polisy od innego ubezpieczyciela. Często towarzystwa ubezpieczeniowe oferują także tzw. wykupienie karencji, czyli skrócenie okresu karencji w zamian za opłacenie dodatkowych składek. Tutaj jednak po przeliczeniu może się okazać, że oferta ubezpieczenia, która z początku wydawała się tak bardzo korzystna, w rzeczywistości taka nie jest.

Zobacz także: Czego nie obejmuje prywatne ubezpieczenie zdrowotne?

Okres karencji ubezpieczenia – w jakich ubezpieczeniach występuje?

1. Ubezpieczenia zdrowotne

W przypadku produktu takiego jak zdrowotne ubezpieczenie grupowe, które zapewnia wiele usług lekarskich i pielęgnacyjnych, często pojawia się okres karencji. Przykładem może być karencja w przypadku kosztów rehabilitacji ambulatoryjnej. 

Ubezpieczyciele w różny sposób ustalają okres karencji w ubezpieczeniu zdrowotnym. Dla przykładu Signal Iduna nie stosuje ogólnej karencji. Wprowadza ją jednak dla świadczeń szpitalnych związanych z leczeniem chorób objętych zakresem ubezpieczenia w wymiarze 4 miesięcy, a jeśli chodzi o  świadczenia szpitalne związane z prowadzeniem ciąży i porodem – 12 miesięcy.

Zobacz także:  

2. Polisy na życie

Towarzystwa oferujące ubezpieczenia na życie w swoich umowach także zawierają okres karencji. Na przykład kupując polisę na wypadek poważnych zachorowań, nie możesz się ubezpieczyć w momencie, gdy jesteś już po diagnozie lekarskiej i chcesz to zrobić w celu pokrycia kosztów swojego leczenia. Ubezpieczyciel na pewno zastrzeże sobie co najmniej 3-miesięczny okres karencji. 

Dla przykładu PZU w grupowym ubezpieczeniu na życie P Plus wprowadziło karencję w wymiarze 6 miesięcy. W UNIQA zastrzeżono ją na 3 miesiące od początku obowiązywania ochrony. Karencja nie ma zastosowania, jeśli do zdarzenia ubezpieczeniowego doszło na skutek nieszczęśliwego wypadku. 

3. Ubezpieczenia majątkowe

Towarzystwa zabezpieczają się także w przypadku ubezpieczeń majątkowych. W Polsce zazwyczaj występuje karencja ubezpieczenia w przypadku polisy od skutków powodzi. W ten sposób unika się sytuacji, kiedy w oczekiwaniu na falę kulminacyjną ustawia się kolejka do agenta ubezpieczeniowego. 

4. Ubezpieczenia zwierząt

Kolejnym przykładem na zastosowanie karencji jest ubezpieczenie zwierząt. Zastrzeżenie takiego okresu wynika z ryzyka, że ubezpieczeni mogliby próbować uzyskać świadczenie za chorobę, która wystąpiła przed zawarciem umowy. Dobrym przykładem jest ubezpieczenie koni w Concordii, w którym wprowadzono karencję w wymiarze od tygodnia do 4 miesięcy w zależności od rodzaju zdarzeń.